زهرا چیذری
اين نبرد برنده‌اش از قبل پيداست! فرقي نمي‌كند آتش باشد يا اسيد يا برق گرفتگي؛ سوختگي مي‌تواند مسير زندگي هر كسي را كه به آن دچار شود، دگرگون كند. جالب اينجاست كه سوختگي عارضه مخصوص فقراست و همين مسئله هم موجب شده تا جراحان زيبايي و پوست كه اصلي‌ترين پزشكان در روند درمان عوارض پايان‌ناپذير بيماران سوختگي هستند، خودشان را از درمان اين بيماران كنار بكشند. بيمه‌ها هم تنها بخشي از سوختگي‌ها را پوشش مي‌دهند و اگر يك نفر ديگري را بسوزاند يا اگر خودسوزي اتفاق افتد، پوشش بيمه‌اي وجود ندارد. از همه بدتر اينكه آنطور كه رئيس مركز تحقيقات پيشگيري از سوختگي مي‌گويد، آمار سوختگي در ايران هشت برابر آمار جهاني است، آن هم در شرايطي كه در روند درمان بيماران سوختگي نيز بين ۳۰ تا ۴۰ سال از دنيا عقب هستيم.
از حادثه سوختگي دختران شين‌آبادي سال‌ها مي‌گذرد، اما همچنان رد دست‌هاي آتش بر چهره اين بچه‌ها باقي مانده و آثار تلخش هرگز آنها را رها نكرده است؛ همچنانكه آثار اسيد بر چهره آمنه بهرامي تا ابد پابرجاست. سال گذشته در جريان دعواي عروس و خواهر‌شوهري، خواهر‌شوهر با اسيد‌پاشي عروس خانواده مواجه شد. آنطور كه مددكار بيمارستان مطهري مي‌گويد: طبق روال بيمه‌اي بايد هزينه درمان خواهر‌شوهر از سوي عروس پرداخت شود؛ عروسي كه در زندان است و بار مالي اين ماجرا بر گردن بيمارستان و خيران مي‌ماند. رئيس انجمن حمايت از بيماران سوختگي تأكيد مي‌كند: همه كساني كه سوخته‌اند بايد تحت‌پوشش بيمه قرار گيرند؛ چه آنهايي كه در حادثه‌اي دچار سوختگي شده‌اند و چه كساني كه خودسوزي كرده‌اند يا ديگري آنها را سوزانده است. به گفته دكتر محمدجواد فاطمي سالانه در حدود ۳۰هزار نفر در كشور دچار سوختگي‌هاي شديد منجر به بستري مي‌شوند كه از اين تعداد ۳ هزار نفر فوت مي‌كنند. وي تأكيد مي‌كند: ما بيمارستان سوختگي استاندارد نداريم و تخت‌هاي سوختگي نيزاستاندارد نيستند.
ماجراي فقدان بيمارستان و تخت استاندارد سوختگي حكايتي دنباله‌دار است و چون بيماران سوختگي افرادي فقير هستند و كار كردن در اين حوزه سودي ندارد، بخش خصوصي هم‌چندان علاقه‌اي براي سرمايه‌گذاري در بخش بيماران سوختگي ندارد. مهم‌تر از همه اينكه وزارت بهداشت هم هيچگاه براي اين مسئله فكري نكرده است. دو سال پيش دكتر سيد‌حسن قاضي‌زاده هاشمي وقتي براي كلنگ‌زني بيمارستان تخصصي سوختگي با پيش قدمي اوقاف در خيابان مطهري به اين منطقه آمده بود براي حمايت از مردم منطقه كه نگران ترافيك و شلوغي منطقه و افت قيمت زمين و خانه‌هايشان بودند، كلنگ بيمارستان موقوفه عميدي را زمين گذاشت ! تازه اصل ماجراي دومين بيمارستان تخصصي سوختگي در تهران به حادثه سوختگي مرتضي طلايي، عضو سابق شوراي شهر تهران مي‌رسد. وي كه در چند بيمارستان پذيرش نشد و براي بستري و درمان عارضه سوختگي‌اش به دردسر افتاد پس از بهبود تا مدتي پيگير تأسيس بيمارستان تخصصي ديگري در تهران بود. شايد به همين خاطر است كه رئيس انجمن حمايت از بيماران سوختگي چنين دعايي كرد: خدا نكند كسي بسوزد، ولي اگر كسي هم قرار است بسوزد بايد دعا كرد مسئولان بسوزند تا تأثيري براي رفع مشكلات سوختگي در ايران داشته باشد، زيرا سوختگي بيماري فقراست و محروم از بيمه‌ها است.
به گدايي افتادن بيماران سوختگي
به گفته فاطمي درمان هر يك درصد سوختگي، 5 ميليون تومان هزينه مي‌برد. معمولاً بيماري در بيمارستان سوختگي بستري مي‌شود كه حداقل ۱۰درصد سوختگي داشته باشد، بنابراين هر بيماري كه بستري شود حدوداً ۵۰ميليون تومان بايد هزينه كند و اگر بيمارستان بيمه او را قبول كند ۱۰درصد اين هزينه را بايد بپردازد.
وي تأكيد مي‌كند: سوختگي‌هاي اتفاقي يا مواردي كه حين كار اتفاق مي‌افتد، تحت‌پوشش بيمه هستند، اما اگر يك نفر ديگري را بسوزاند يا اگر خودسوزي اتفاق افتد، پوشش بيمه‌اي وجود ندارد. اگر فردي، شخص ديگري را آتش بزند، او مسئول پرداخت هزينه‌هاي بيمار است. به گفته فاطمي بيماران سوختگي چهار نوع معلوليت جسمي، رواني، اجتماعي و اقتصادي را تحمل مي‌كنند. حتي معلوليت اقتصادي آنها تا جايي پيش مي‌رود كه گاهي آنها مجبور به گدايي مي‌شوند. رئيس انجمن حمايت از بيماران سوختگي مي‌گويد: گفته مي‌شود بسياري از گداهايي كه در محدوده ميدان ونك تهران گدايي مي‌كنند، بيماران سوخته بيمارستان مطهري هستند، چون به اين بيمارستان نزديك است. اين بيماران در شهر خود نمي‌توانند عمل‌هاي جراحي پلاستيك پيچيده و حرفه‌اي داشته باشند.
به گفته رئيس هيئت مديره انجمن ققنوس (جمعيت حمايت از بيماران سوختگي) به طور متوسط هر بيمار سوخته در مرحله حاد ۲۰ ميليون تومان هزينه دارد، به طوري كه هزينه اين بيماران ۶۰۰ ميليارد تومان مي‌شود. فاطمي با عنوان اين مطلب كه هزينه درمان سوختگي در درازمدت پنج برابر هزينه حاد است، مي‌افزايد: اين هزينه‌ها بالغ بر ۳ هزار ميليارد تومان است كه در مجموع سوختگي هر سال ۳ هزار و ۶۰۰ ميليارد تومان براي كشور هزينه دارد. اين جدا از هزينه‌هاي پنهان سوختگي كه شامل از دست رفتن روزهاي كار، از دست دادن شغل و گرفتاري‌هاي خانوادگي است. به گفته فاطمي، سوختگي سيزدهمين عامل بار بيماري‌ها و شانزدهمين علت معلوليت مادام‌العمر افراد است. سوختگي قابل پيشگيري است، اما از نظر فرهنگي و آموزش قوانين دچار مشكلات جدي در اين زمينه هستيم.
