به محض اتمام صحبت رهبر انقلاب با دانشجويان در هفته گذشته، «آتش به اختيار» كليدواژه اول رسانه‌ها شد. افراد بسياري راجع به اين مفهوم صحبت كردند، از سخنگوي دولت گرفته تا امامان جمعه؛ فضاي مجازي هم كه مملو از هشتگ‌هاي متناظر با اين عبارت شد. سخن رهبر انقلاب پس و پيشي داشت كه كمتر به آن توجه شد. همچنين اين بيان رهبر انقلاب در پاسخ به صحبت‌هاي دانشجوياني بود كه از وضعيت فرهنگي كشور گله‌مند بودند. از همه مصادره به مطلوب‌ها و تفسير به رأي‌ها و مقالات و گزارش‌هاي نگاشته شده درباره اين مفهوم كه بگذريم، خوانش گذرا و تيتروار نظرات مسئولان و اشخاص صاحب تريبون در رابطه با «آتش به اختيار» خالي از لطف نيست.
محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت: آتش به اختيار را ضمن اينكه ايشان (رهبر انقلاب) توضيحات لازم را دادند بايد منوط به اين كنيم كه هر فردي مسئوليت دارد كه نسبت به ارتقاي سطح فرهنگ جامعه تلاش كند.
علي مطهري: عبارت «آتش به اختيار» شامل همه حوزه‌ها اعم از فرهنگي، سياسي و اقتصادي مي‌شود. آتش به اختيار دو طرفه است. رهبري براي حراست از احكام دين و استقلال فرهنگي اين تعبير را به كار بردند.
معصومه ابتكار، رئيس سازمان حفاظت محيط زيست: يكي از مصداق‌هاي فرمايش مهم رهبر معظم انقلاب در خصوص آتش به اختيار بودن، حوزه محيط‌زيست است كه مردم مي‌توانند با حضور و مشاركت خود در حفاظت از محيط‌زيست و جلوگيري از تخريب‌ها و آلودگي‌ها در چارچوب قوانين و مقررات نقش داشته باشند.
عباس عبدي، تحليلگر مسائل سياسي اصلاح‌طلب: «آتش به اختيار» يعني خودتان رفتار كنيد؛ اين معني ساده و عام آن است؛ اما اين رفتار قطعاً در چارچوب قانون خواهد بود.
حميدرضا جلايي پور، جامعه شناس اصلاح‌طلب: سخنان مقام رهبري در برابر نظاميان و سپاهيان نبود بلكه در برابر دانشجوياني بود كه در معرض جنگ نرم تلقي مي‌شوند.
سيدعباس صالحي، معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي: سوءاستفاده از «آتش به اختيار» را بايد جدي گرفت. در مواردي كفن‌پوشي، تهديد به اقدام جزايي مستقيم و... ديده مي‌شود. قوه‌قضائيه ناديده نينگارد.
آيت‌الله آملي لاريجاني رئيس قوه‌قضائيه: اين تعبير براي جوانان مؤمن بسيار پرمعنا است. آتش به اختيار در عرصه فرهنگي يعني دلسوزان انقلاب خصوصاً جوانان نبايد به دليل كم‌كاري احتمالي برخي مسئولان، كارهاي فرهنگي را بر زمين بگذارند، بلكه بايد همانند مجاهدين در مقابل قاعدين، در صف اول جهاد انقلابي حضور داشته باشند و در مسير تحقق اهداف فرهنگي انقلاب و ارزش‌هاي آن بكوشند.
حجت الاسلام عليرضا پناهيان: آتش به اختيار يعني هر نوع اقدام رسانه‌اي فرهنگي و فكري عليه غرب‌گرايي نياز به فرمان ندارد و جوانان فرهيخته مي‌توانند با تشخيص خود عمليات كنند.
آيت الله علم الهدي امام جمعه مشهد: رهبر معظم انقلاب با توجه به روحيات نسل سوم انقلاب و شناختي كه از آنها دارند، فرمودند آتش به اختيار هستند، اما اين به معني انجام هر كاري نيست.
آيت‌الله ايماني، نماينده ولي‌فقيه در استان فارس و امام‌جمعه شيراز: رهبر معظم انقلاب مي‌فرمايند آن هنگامي‌كه دستگاه‌هاي ذي‌ربط فرهنگي، سياسي و دستگاه‌هاي مؤثر در جامعه اختلال پيدا كردند و نتوانستند كار خودشان را انجام بدهند، اينجا نبايد دست روي دست گذاشت.
حجت‌الاسلام ابراهيم رئيسي، توليت آستان قدس رضوي: آتش به اختيار كه مقام معظم رهبري فرمودند ترجمان امر به معروف و نهي از منكر است. حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحي مقدم، سخنگوي جامعه روحانيت مبارز: مقام معظم رهبري مرادشان از اشاره به آتش به اختيار اين نيست كه خارج از چارچوب‌هاي قانوني افراد بخواهند رفتاري داشته باشند.
الياس نادران، نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي: وقتي ميليون‌ها جوان بيكار و كارگاه تعطيل و فرماندهي اقتصاد فشل است؛ آتش به اختيار يعني هركس مي‌تواند بايد جواني را سركار ببرد و اين جهاد است.
عبدالله گنجي، مدير مسئول روزنامه جوان: برگزاري كرسي‌هاي آزاد انديشي، مقابله با اردوهاي مختلط، مبارزه فكري بي‌امان با سكولارها، عمل به مطالبات چهارگانه امام از بسيج دانشجو و طلبه در پيام 1367/9/2، خدمت به محرومان و اردوهاي جهادي، نقد اصحاب قدرت و ثروت، عدالت‌خواهي، برملا كردن مديريت‌هاي باندي و سياسي در دانشگاه‌ها مصداق‌هاي عمل آتش به اختيار است.
حسين دهباشي مستندساز: رهبري گفته اگر مي‌بيني وزارت ارشاد (كه قرارگاه مركزي فرهنگ است) در اولويت‌بندي امور هنري پرت است، خودت بنويس، بساز، بگو! يعني تو را به خير اين برادران نام‌آشناي سابقاً گمنام اميد نباشد، حرفِ بدي است؟
وحيد يامين‌پور: آتش به اختيار بيش از همه به رشد‌يافتگي و كاربلدي جوانان انقلابي دلالت دارد تا كودكي و كودني مسئولان.
مسعود معيني‌پور، عضو هيئت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع): اولين تبادر ذهني از اين فرمان فرمانده اين است كه سيستم و ساختار رسمي جمهوري اسلامي دچار اختلال شده و تا اطلاع ثانوي انقلاب اسلامي را بايد با تكيه بر آتش به اختياران انقلابي يا همان رويش‌هاي انقلاب، اعتلا بخشيد و امتداد داد.
سيد محمود رضوي تهيه‌كننده: اين سخنان براي آنان كه منتظر يك اشاره براي حركت‌هاي فرهنگي هستند، يك سرآغاز دوباره بود، بسياري در شبكه‌هاي اجتماعي به واژه آتش به اختيار واكنش نشان دادند.
پرويز اميني: رهبري در بستر چنين بحث‌هايي، بحث خود را مطرح كردند كه براي پيش بردن گفتمان انقلاب، چشم انتظار نهادهاي حاضر و مورد انتقاد دانشجويان جلسه نباشيد كه دچار ناتواني يا اختلال هستند، بلكه با همان توان و ظرفيتي كه داريد، به صورت خودجوش كار را به پيش ببريد.
حسين شمسيان: بدون تعارف، اولين معني، بي‌فايده بودن عملكرد ساختارهاي عريض و طويل فرهنگي است.
سيد ياسر جبرائيلي: حكم آتش به اختيار را كساني از حضرت آقا گرفته‌اند كه براي پيگيري مطالبات و منويات ايشان، نسبت به دستگاه مركزي دانش و صلاحيت بيشتري دارند.
