
در اولين روزهاي مارس 2017، سرگئي كيسيلياك سفير روسيه در واشنگتن با دونالد ترامپ ملاقات كرد. او در آن ملاقات كه حالا حدود 5/2 ماه از آن گذشته، كتابي به همراه داشت با عنوان «رفتن به ايران: چرا امريكا بايد با ايران كنار بيايد؟» گفته ميشود روسها طي هفتههاي اخير در رايزنيهاي كم سابقه خود به دولت ترامپ گفتهاند كه امريكا نميتواند از نقش ايران در سوريه چشم پوشي كند. حالا به نظر ميرسد كاخ سفيد در آستانه 120 روزه شدن ورود ترامپ به كاخ سفيد، دارد به نقش غيرقابل انكار ايران در سوريه واقف ميشود و گفته كه با تهران و مسكو همكاري خواهد كرد.
به گزارش «جوان»، دو هفته بعد از توافق ايران، روسيه، و تركيه براي ايجاد چهار منطقه امن در سوريه، شان اسپايسر سخنگوي كاخ سفيد ديروز در يك موضعگيري كم سابقه اعلام كرد كه با ايران و روسيه در سوريه همكاري خواهد كرد. به گزارش اسپوتنيك، اسپايسر گفت: «امريكا هم با روسيه و هم با ايران براي رساندن سوريه به راه حلصلحآميز همكاري خواهد كرد.» او در عين حال تأكيد كرده است: «روسيه و ايران هم بايد به بيرحميهاي اسد اذعان و از نفوذ خودشان براي رسيدگي به آنها استفاده كنند.» سخنگوي كاخ سفيد با اين حال، چيزي درباره لزوم كنارهگيري اسد نگفته است. اعلام آمادگي دولت ترامپ براي همكاري با ايران و روسيه، حدود دو هفته بعد از توافق سه جانبه ايران، روسيه و تركيه براي ايجاد مناطق امن در سوريه ابراز شده است. طبق اين توافق كه ايران، روسيه و تركيه تضمينكننده آن هستند، هواپيماها از جمله هواپيماهاي امريكايي اجازه پرواز بر فراز چهار منطقه امن در سوريه نخواهند داشت. برخي منبع طي روزهاي گذشته گفتهاند روسها قبل از توافق با ايران و تركيه، نظر امريكا را هم درباره آن جلب كردهاند.
مسكو: چوب جادويي نداريم
بعد از توافق سه جانبه آستانه بين ايران، روسيه و تركيه، مسكو، دولت ترامپ را تحت فشار گذاشت تا نقش ايران را در سوريه بپذيرد. ميخاييل بوگدانف نماينده ويژه پوتين در سوريه پنجشنبه قبل در سخناني بدون اشاره مستقيم به امريكا، گفته بود: « آيا كسي هست كه باورش اين باشد كه ايران اين منطقه و سوريه را ترك خواهد كرد؟ و آيا ميتوان يك چوب جادويي در دست گرفت و ايران را محو كرد؟ چنين اتفاقي نخواهد افتاد.» گفته ميشود سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه هم چهارشنبه قبل در ملاقات با ترامپ كه تصاوير آن جنجالي شد، درباره لزوم پذيرفتن نقش ايران در سوريه با او گفتو گو كرده است. پيش از اين، سرگئي كيسيلياك سفير مسكو در واشنگتن هم در ملاقاتي كه اوايل مارس با ترامپ در كاخ سفيد انجام داده بود درباره لزوم پذيرفتن نقش ايران با او گفت و گو كرده بود. برخي منابع تصويري از كتاب «رفتن به تهران: چرا امريكا بايد با ايران كنار بيايد؟» نوشته فلاينت لورت ديپلمات سابق امريكايي و همسرش منتشر كردند كه كيسيلياك هنگام رفتن به ملاقات ترامپ، با خود به كاخ سفيد برده بود. آن زمان، بردن اين كتاب به كاخ سفيد، تعبير به اين شد كه روسها سعي دارند امريكا را متقاعد كنند كه از مخالفت با نقشآفريني ايران در سوريه دست بردارد.
عقبنشيني تحت تأثير واقعيت ميداني
هنوز مقامهاي رسمي در تهران به موضع شان اسپايسر سخنگوي كاخ سفيد واكنشي نشان ندادهاند ولي ناظران زمانبندي موضع كاخ سفيد را كه در آستانه سفر ترامپ به رياض انجام شده، معنيدار ميدانند. اين موضع كاخ سفيد همچنين همزمان شده با دور ششم نشست بين هيئت نمايندگان دولت سوريه و هيئت معارضان كه از ديروز تحت نظارت سازمان ملل در ژنو آغاز شده است. همزمان منابع ميداني ميگويند كه ارتش سوريه در آستانه تسلط كامل بر شهر دمشق و مناطق اطراف آن است. ديلي استار نوشت: پس از حدود شش سال جنگ و درگيري در پيتوافقهاي صورت گرفته طي روزهاي اخير بسياري از عناصر مسلح مناطق اطراف دمشق را تخليه كردهاند. ديلي استار ميگويد روز يكشنبه حدود ۲ هزار نفر از عناصر مسلح و غيرنظاميان منطقه «قابون» را ترك كردهاند و طي روزهاي گذشته نيز بسياري از عناصر مسلح مناطق «برزه» و «تشرين» را ترك كردهاند. از رقه نيز خبر رسيده كه فرماندهي عمليات «خشم فرات» با انتشار بيانيهاي اعلام كرد بنا به درخواست شيوخ و چهرههاي برجسته عشاير و نيز شوراي مدني شهر رقه و با موافقت شوراي سوريه دموكرات به داعشيهاي سوريهاي در رقه ۱۰ روز مهلت ميدهد تا خود را پيش از آغاز عمليات عليه اين شهر تسليم كنند.