هيئت‌هاي ديپلماتيك 1+5 از امروز در ژنو با هيئت بلند‌پايه ايراني وارد اولين دور مذاكرات محتوايي براي كم كردن تنش‌ها بر سر پرونده‌اي مي‌شوند كه دست كم 12 سال از پيچيده شدن آن مي‌گذرد. طي اين مدت، ايران و غرب دست كم دو مرتبه تا آستانه توافق براي كاستن از تنش‌ها پيش رفتند؛ يكي در جريان مذاكرات ايران با تروئيكاي اروپا در سال 2002 كه تهران حاضر شد چند ماه داوطلبانه غني‌سازي را تعليق كند و بار ديگر در آوريل 2010 كه ايران قبول كرد 1200 كيلوگرم سوخت كمترغني شده را به بيرون از مرزهايش بفرستد.
هر دو تجربه به دلايلي كه تاريخ آنها را با صراحت بيشتري بازگو خواهد كرد، نافرجام ماند. از امروز كه نمايندگان امريكا و پنج كشور طرف مذاكره، پشت ميز گفت و گو با هيئت ايراني به سرپرستي محمد جواد ظريف مي‌نشينند، بايد به خاطر داشته باشند كه اين براي سومين بار است كه طي 11 سال گذشته تهران توافق با غرب را محك مي‌زند و 1+5 فرصتي جديد براي معامله با تيم هسته‌اي ايران پيش رو دارد.
مذاكرات قبلي با هر تجربه و نتيجه‌اي، به بايگاني تاريخ رفته و آيندگان بر پشت بام فردا به قضاوت آن خواهند نشست، ولي طرف‌هاي مذاكره‌كننده با هيئت ايراني بايد به خاطر داشته باشند كه شايد فرصت توافق با ايران كنوني تكرار نشود. مذاكره و توافق با غرب، متغيري وابسته به تحريم‌ها نيست، اگرچه از آن تاثير مي‌پذيرد. برعكس، اين غرور تاريخي ايرانيان است كه در هيبت متغيري تأثير‌ناپذير چرخ‌هاي دانش بومي شده هسته‌اي را حركت مي‌دهد.
توافق با مختصات هسته‌اي كنوني ايران، از تعامل با ايران هسته‌اي با مختصات فردا بهتر است، همانطور كه توافق با ايران كمتر هسته‌اي 2003 و نيمه هسته اي2010، به مراتب براي امريكا و اروپا از توافق با ايران امروز سهل‌تر و به صرفه‌تر بود.
صرف نظر از اينكه تيم مذاكره‌كننده ايراني براي گفت‌و‌گو اختياراتي بيشتر از تيم مذاكره كننده قبلي دارد، شرايط داخلي ايران هم فضايي تكرار ناپذير و كمتر تجربه شده پديد آورده است. با همه انتقاد‌ها و عتاب‌ها، اجماع ملي بر سر حمايت از ديپلماسي دولت يازدهم، در طول تاريخ 11 ساله پرونده هسته‌اي ايران بي‌نظير است. هم آنهايي كه با عتاب به استقبال تماس تلفني حسن روحاني و باراك اوباما رفتند و هم كساني كه با سينه باز آن را به آغوش كشيدند، هر دو نقش سياسي و البته تاريخي خودشان را ايفا كردند و خواهند كرد، شبيه چيزي كه غربي‌ها نام «پليس خوب» و «پليس بد» بر آن مي‌گذارند. ولي نه كساني كه تيغ بران انتقاد از مذاكره با غرب در دست گرفته‌اند، به توافق محتمل در ژنو يا هر جاي ديگر پشت پا خواهند زد و نه آنهايي كه پيشاپيش به استقبال آن مي‌روند، چشم به تجربه‌هاي نه چندان روشن قبل خواهند بست. اجماع ملي بر سر شيوه كنوني ديپلماسي دولت حسن روحاني به مراتب از سياست خارجي جزيره‌اي شده باراك حسين اوباما در برابر ايران بيشتر است.
