مادر بودن و شاغل بودن يكي از سنگينترين تعهداتي است كه بسياري از زنان ما تجربه ميكنند. به باور بسياري از كارشناسان حوزه زن و خانواده همين موضوع يكي از دلايل كاهش ميزان زاد و ولد در كشور است. از سوي ديگر اين كاهش جمعيت و حركت به سمت پير شدن هرم سني جامعه، پديدهاي است كه هشدار كارشناسان را در پي داشته است تا جايي كه رئيس مركز مطالعات و پژوهشهاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه نسبت به وقوع پديده انقراض نسلي در دهههاي آتي با توجه به رشد پايين جمعيت در كشور هشدار داد. با اين همه شاهرگ افزايش جمعيت در دست بانوان جامعه است به همين دليل هم در مصوبه شورايعالي انقلاب فرهنگي براي جلوگيري از كاهش نرخ باروري كل و ارتقاي آن، يكي از بندهاي مهم، بازنشستگي پيش از موعد مادران شاغل است به اين صورت كه به ازاي هر فرزند يك سال سابقهكار براي مادر منظور شود و به گفته مريم مجتهدزاده، مركز زنان و خانواده در حال تدوين آيين نامههاي اين مصوبه براي اجرايي شدن است.
تك فرزندان مادران شاغل
مادر بودن و همسر بودن، خود حكايت دنيايي از تعهد است با اين همه وقتي مشاركت اجتماعي را هم بخواهيد چاشني وظايف مادري و همسري كنيد در مييابيد كه چه مسئوليت طاقت فرسايي بر دوش زنان شاغل سنگيني ميكند و مديريت ميان اين همه وظيفه و تعهد هنري است كه بسياري از زنان ايراني در آن تبحر دارند هر چند ايفاي تمام اين نقشها در كنار يكديگر ميتواند موجب فرسودگي روحي و جسمي زن شود. به همين دليل است كه زنان شاغل تمايل كمتري به فرزندآوري دارند و پديده تك فرزندي در ميان آنها بيشتر است؛ پديدهاي كه به باور روانشناسان و جامعهشناسان تبعات منفي فراواني براي فرد و جامعه دارد و از همه مهمتر اينكه سبب شده است تا نرخ باروري در كشورمان به ۶/۱ برسد و با كاهش قابل توجه رشد جمعيت مواجه شويم.
رهبر انقلاب اسلامي نيز با تأكيد بر لزوم بازنگري سياست كنترل جمعيت تأكيد ميكنند: «بررسيهاي علمي و كارشناسي نشان ميدهد كه اگر سياست كنترل جمعيت ادامه پيدا كند، بهتدريج دچار پيري و در نهايت كاهش جمعيت خواهيم شد، بنابراين مسئولان بايد با جديت در سياست كنترل جمعيت تجديدنظر كنند و صاحبان رسانه و تريبون، از جمله روحانيون در جهت فرهنگسازي اين موضوع اقدام كنند.» مصوبه شوراي انقلاب فرهنگي نيز در راستاي تحقق همين مطالبه رهبري بود. اما بيترديد نقش زنان در اين ميانه نقشي بيبديل است و ثابت شده، اشتغال زنان در مواردي مانع از فرزند آوري آنان ميشود. از همين رو بخشهايي از بسته تشويقي شوراي عالي انقلاب فرهنگي به زنان شاغل ميپردازد و تسهيلاتي را براي آنان قائل ميشود. هر چند اين مصوبه ابلاغ شده اما اجرايي شدن نيازمند تدوين آييننامههايي است كه به گفته رئيس مركز زنان و خانواده اين آييننامهها در دست تدوين است.
بازنشستگي پيش از موعد، هديهاي به مادران شاغل اگر شما هم در عين مادربودن شاغل باشيد بيترديد براي بازنشستگي لحظه شماري ميكنيد. به همين خاطر انتشار خبر بازنشستگي پيش از موعد مادران شاغل بسياري از بانوان شاغل را اميدوار كرد. تعداد زيادي از اين مادران در تماس با ما پيگير اين موضوع بودند كه كي قرار است اين ابلاغيه اجرايي شود. رئيس مركز زنان و خانواده در پاسخ به اين سؤال ميگويد: بر اساس مصوبات، زنان شاغل با هر چند سال سابقهكار و به ازاي هر فرزند يك سال سابقهكار دريافت ميكنند و ميتوانند تقاضاي بازنشستگي كنند و به همان ميزان سالهاي اشتغالشان حقوق دريافت كنند. وي اشتغال نيمه وقت زنان را نيز از مصوبات تشويقي شوراي عالي انقلاب فرهنگي براي مادران شاغل عنوان و تأكيد ميكند: آييننامه اين مصوبات در حال نوشته شدن است. به گفته مجتهدزاده اين مصوبات هر چند ابلاغ شده است اما تا زماني كه آيين نامههاي اجرايي آن تدوين نشود، قابليت اجرا ندارد. مجتهدزاده با اشاره به تصويب كليات طرح شوراي عالي انقلاب فرهنگي در ستاد ملي زن و خانواده ميافزايد: ما در جلسه قبلي ستاد ملي زن و خانواده تمام كليات طرح افزايش مواليد را تصويب كرديم و قرار شد مغايرتهايي كه با قوانين گذشته دارند با كمك معاونت حقوقي و طي جلساتي با نمايندگان مجلس احصا شود تا بتوانيم مكملهاي جديدي را براي آنها پيشبيني كرده و موانع اجرايي را برطرف كنيم.
اولويت استخدام زنان سرپرست خانوار حمايت از زنان سرپرست خانوار نيز يكي از وظايف دولت است هر چند تاكنون انتظارات در اين حوزه برآورده نشده است و تمامي مصوبات مشمول «شايد وقتي ديگر» بودهاند، اما با موج جديد استخدامهاي دولتي انگار زنان سرپرست خانوار ميتوانند به اجرايي شدن يكي از اين مصوبات اميدوار باشند.
اولويت استخدام زنان سرپرست خانوار نيز خبر خوب ديگري بود كه مجتهدزاده اعلام ميكند. به گفته وي، مطابق مصوبات هيئت دولت در صورت نياز جدي به استخدام، زنان سرپرست خانوار در اولويت قرار دارند. وي همچنين ميگويد:قرار است موضوع بيمه زنان خانهدار پنجم اسفند ماه به منظور تصويب در ستاد ملي زن و خانواده مطرح شود.
مسئولان ستاد ملي زن و خانواده و مركز زنان و خانواده بايد حواسشان باشد، زنان جامعه براي اجراي اين مصوبهها لحظه شماري ميكنند.