جوان آنلاین: سلامت و بهداشت از اصلیترین شاخصهای توسعه انسانی در هر جامعه به شمار میرود؛ حوزهای که پیشرفت آن نهتنها وابسته به ساختارهای رسمی، بلکه عمیقاً متکی بر مشارکتهای داوطلبانه، مسئولانه و مردمی است. در شهری، چون مشهد که همزمان بار سنگین خدمات درمانی و میزبانی میلیونها زائر را بر دوش میکشد، نقش کنشگران مردمی سلامت بیش از پیش نمود پیدا میکند. در چنین بستری، «نشان مشهدالرضا (ع)» تلاش دارد فراتر از یک رویداد نمادین، بستری برای شناسایی، ارجگذاری و الگوسازی از افرادی فراهم کند که با نیت خالصانه و بدون چشمداشت در ارتقای سلامت جامعه ایفای نقش کردهاند؛ افرادی که گاه سالها خدماتی اثرگذار ارائه کردهاند، بیآنکه نامشان در فضای عمومی شنیده شود.
نشان مشهدالرضا (ع) در حوزه سلامت، فرصتی است برای پیوند میان فرهنگ زیارت، مسئولیت اجتماعی و مشارکت عمومی؛ پیوندی که میتواند مشهد را نه فقط بهعنوان پایتخت معنوی، بلکه بهعنوان الگوی مشارکت مردمی در سلامت در سطح ملی مطرح کند.
رویکرد این نشان، بازتعریف مفهوم خدمت در حوزه سلامت است؛ خدمتی که صرفاً به اقدامات تخصصی پزشکی محدود نمیشود، بلکه طیفی وسیع از فعالیتهای خیرخواهانه، ترویج سبک زندگی سالم، نوآوریهای علمی، مشارکت در تجهیز مراکز درمانی و همراهی با مردم در دشوارترین شرایط را در بر میگیرد. بر همین اساس، تشکیل کارگروههای تخصصی و تعریف شاخصهای چندبعدی، تلاشی برای جلوگیری از نگاههای سلیقهای و حرکت به سوی انتخابهایی دقیق، عادلانه و مبتنی بر خرد جمعی بوده است؛ فرآیندی که انتخاب نهایی را به مرحلهای حساس و پیچیده تبدیل کرده است.
یکی از اعضای کارگروه بهداشت و درمان نشان مشهدالرضا (ع) در تشریح فرآیند انتخاب افراد برگزیده این کارگروه، به دشواری انتخاب از میان معرفیشدگان با کارنامه برجسته اشاره کرده و میگوید: «با وجود معرفی افراد متعدد که حقیقتاً هم جان و هم مال خود را وقف خدمت به مردم مشهد کرده بودند، فرآیند انتخاب بسیار دشوار بود.»
نغمه رزاقی، به یکی از اهداف مهم این رویداد اشاره کرده و ادامه میدهد: «تقدیر و دیده شدن این افراد بسیار ارزشمند است، اما هدف کلیدی این است که این چهرههای شاخص به جامعه معرفی شوند. معرفی این الگوها برای نسل جوان که با بیانگیزگی و تردید در مسیر تلاش مواجه هستند، حیاتی است. دیدن کسانی که با زحمات و فداکاری (مالی، علمی و گاه حتی جانی) به دستاوردهای چشمگیری رسیدهاند، میتواند انگیزه بالایی در جامعه ایجاد کند.»
حسین الوندی یکی دیگر از اعضای کارگروه بهداشت و درمان نشان مشهدالرضا (ع) با بیان اینکه فرآیند اعطای نشان با نگاهی جامعتر به سمت شناسایی و تقدیر از خدمات خودجوش و مردمی حرکت کند تا اثرگذاری آن در سطح جامعه مستدام باشد، میگوید: «پس از جمعآوری اطلاعات ۲۷ مرکز نیکوکاری در فاز اول فعالیتها، هدف اصلی باید فراتر از صرفاً مراسم تقدیر باشد و یک فرآیند هدفمند الگوسازی درست پس از مراسم محقق شود.»
وی بر اهمیت حمایت از گروههای مردمی که فعالیت خودجوش دارند، تأکید کرده و با اشاره به مجموعه گلستان علی و اصحاب حجره، خواستار توجه ویژه به فعالانی میشود که با درآمدهای اندک، گره از کار مردم باز میکنند.
الوندی با بیان اینکه فرد منتخب نشان باید نمایندهای باشد که فعالیتش کاملاً ریشه در جامعه و خدمات بدون چشمداشت داشته باشد، پیشنهاد میدهد با ورود به شوراهای اجتماعی محلات، افراد مردمی واقعی شناسایی شوند.
ارتقای فرهنگ زیارت در شهر مقدس
رئیس اداره اجتماعی مرکز بانوان و خانواده آستان قدس رضوی و عضو کارگروه زیارت و خدمات زائر بر اهمیت شناسایی چهرههای شاخص در حوزه زیارت و خدمات زائر و نقش آنها در الگوسازی فرهنگی برای شهر مشهد با بهرهگیری از رویداد نشان مشهدالرضا (ع) تأکید دارد و با اشاره به برگزاری اهدای نشان مشهدالرضا (ع) به مناسبت روز ملی مشهد میگوید: «این رویداد فرصتی است تا افراد شاخصی که برای شهر امامرضا (ع) و فرهنگ زیارت تلاش میکنند، معرفی شوند. مشهد با وسعت، جمعیت بالا و حضور مبارک حضرتعلیبنموسیالرضا (ع) ویژگی خاصی دارد و شناسایی افراد شاخص میتواند نام مشهد را در سطح استانها و کشور برجسته کند.»
معصومه باعدی تصریح میکند: «کارگروه زیارت و خدمات زائر نشان مشهدالرضا (ع) مسئول شناسایی افرادی است که در ارتقای فرهنگ زیارت، چه از نظر کمی و چه کیفی اثرگذار باشند.»
به گفته رئیس اداره اجتماعی مرکز بانوان و خانواده آستان قدس رضوی و عضو کارگروه زیارت و خدمات زائر، شاخص اصلی انتخاب افراد، توانایی آنها در نزدیک کردن دل زائر به امامرضا (ع) است.
باعدی با تأکید بر اینکه حتی کسانی که امکانات محدودی دارند، اگر بتوانند تجربه زیارت را برای زائران دلنشین و آسان کنند، میتوانند به عنوان چهره شاخص معرفی شوند، به نمونههای عملی اشاره کرده و میگوید: «بسیاری از افراد حتی اتاقهای شخصی خود را برای اسکان زائران در اختیار میگذارند و خدمات ایاب و ذهاب یا پذیرایی رایگان ارائه میکنند. این تلاشها، حتی با امکانات محدود، نمونهای بارز از خدمت صادقانه به زائران و ترویج فرهنگ زیارت است.»
رئیس اداره اجتماعی مرکز بانوان و خانواده آستان قدس رضوی ادامه میدهد: «اعطای نشان مشهدالرضا (ع) به فعالان حوزه زیارت و خدمات زائر نه تنها این افراد را به عنوان الگو معرفی میکند، بلکه میتواند در ارتقای فرهنگ زیارت و الگوسازی برای نسل جوان نقش مؤثری ایفا کند. فرهنگ زیارت، شاخصه اصلی مشهد است و معرفی و تقدیر از کسانی که در این حوزه فعال هستند، میتواند تأثیرگذاری اجتماعی و فرهنگی گستردهای داشته باشد.»
