جوان آنلاین: کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال رحلت آیتالله محمدهادی میلانی با بیانات رهبر معظم انقلاب در مورد این عالم برجسته روز پنجشنبه در تالار قدس حرم مطهر رضوی برگزار شد. در ابتدای این مراسم بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر اعضای ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت آیتالله العظمی سید محمدهادی میلانی با ایشان در حسینیه امام خمینی (ره) به صورت تصویری برای شرکت کنندگان پخش شد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای در این دیدار، ضمن قدردانی از برگزاری چنین کنگرهای، مرحوم آیتالله میلانی را یک شخصیت جامعالاطراف از لحاظ «معنوی»، «اخلاقی»، «علمی» و «اجتماعی و سیاسی» دانستند و تأکید کردند: آیتالله میلانی واقعاً احیاگر حوزه علمیه مشهد بود و این حوزه مدیون آن مرحوم است.
رهبر انقلاب، آیتالله میلانی را از لحاظ فردی، شخصی ممتاز و دارای وقار و متانت و در عین حال تواضع، وفاداری نسبت به دوستان و برخوردار از لطافت روحی و ذوق شعر توصیف کردند و افزودند: آن مرحوم از لحاظ علمی یک ملای بزرگ بود که از محضر اساتیدی همچون مرحوم نائینی و مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی بهره برده و در «درس و بحث علمی» خوش بیان بود و طلبههای فاضلی را پرورش میداد.
حضرت آیتالله خامنهای یکی دیگر از جنبههای شخصیتی آیتالله میلانی را اهل سلوک بودن آن مرحوم برشمردند و با اشاره به حضور ایشان در متن قضایای اجتماعی و سیاسی آن زمان گفتند: آقای میلانی در دوران شروع مبارزات در اوایل دهه چهل، حقاً یکی از ارکان نهضت اسلامی بود و در متن مسائل حضور داشت که سفر به تهران به همراه جمع دیگری از علما بعد از بازداشت امام خمینی (ره)، نمونهای از حضور تاثیرگذار در مسائل سیاسی است.
رهبر انقلاب اعلامیههای قوی و متین و محکم آیتالله میلانی در حمایت از نهضت اسلامی را نمونه دیگری از حضور تاثیرگذار آن مرحوم در متن مسائل سیاسی دانستند و گفتند: نامه ایشان در حمایت از امام خمینی (ره) بعد از تبعید امام به ترکیه، یک سند تاریخی است. حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: آیتالله میلانی با مبارزان و افراد گوناگون از جریانهای مختلف سیاسی ارتباط داشت، اما همواره از منتسب شدن به یک جریان سیاسی خاص بشدت پرهیز میکرد. ایشان در پایان اظهار امیدواری کردند برگزاری این همایش زمینهساز شناسانده شدن ابعاد شخصیتی آیتالله میلانی، به مردم باشد. در ابتدای این دیدار حجتالاسلام مروی، تولیت آستان قدس رضوی گزارشی از اهداف همایش بزرگداشت آیتالله میلانی و کمیتههای علمی آن و همچنین برگزاری پیش نشستها در مشهد مقدس و کربلای معلّی، ارائه کرد.
آیت الله سبحانی: میلانی فقیه اجتماعی و سیاسی بود
روز پنجشنبه همچنین پس از پخش بیانات رهبر معظم انقلاب، در دیدار دستاندرکاران کنگره پنجاهمین سال درگذشت آیتالله محمدهادی میلانی، پیام آیتالله جعفر سبحانی، از مراجع عظام تقلید، به این همایش در مشهد قرائت شد. در پیام آیتالله سبحانی آمده است: مرحوم آیتالله سیدمحمدهادی میلانی، فقیهی در میان اجتماع بود که درد و درمان را میشناخت و خدمات زیادی در عرصه اجتماعی، علمی و سیاسی انجام داد. تکریم شخصیتها چه در دوران حیات و چه بعد از رحلت بسیار سازنده است، زیرا سبب میشود نسل حاضر به سمت آنان گرایش پیدا کند.
آیتالله سبحانی اضافه کرده است: نسل جوان با چشم خود میبیند که بعد از پنجاه سال از درگذشت شخصیتی مانند مرحوم میلانی، علما و دانشمندان دور هم گرد آمدند و درباره عظمت علمی و خدمات اجتماعی او سخن میگویند. از این نظر یک نوع جاذبه در نسل جوان به علم و علما پدید میآید. این مرجع تقلید افزوده: مرحوم میلانی نه تنها اهتمام خود را به حوزه علمیه مشهد اختصاص میداد بلکه حوزههای علمیه را در شهرهای دیگر منطقه خراسان بنیان نهاد. آن مرحوم علاوه بر تأسیس حوزههای علمیه نسبت به مؤسسات خیریه هم اهتمام میورزید. مرحوم میلانی با اعتقاد به مسئولیت فقها در دوران غیبت مواضع و مبارزات سیاسی خود را در چارچوب سیره ائمه و مراجع پیشین تعریف و دنبال میکرد و خود را ادامهدهنده این مسیر میدانست. مبارزات ایشان در برهههای مختلف، در این چارچوب قابل تحلیل است. سبحانی در پایان این پیام تصریح کرده است: رحلت آیتالله میلانی، درگذشت یک فرد نبود؛ درگذشت شخصی بود که به تنهایی کار جمعی انجام میداد.
آیتالله احمد مروی تولیت آستان قدس رضوی نیز طی سخنانی در این کنگره گفت: ویژگیهای آیتالله میلانی میتواند الگوی موفق و ترازی برای حوزههای علمیه باشد. وی افزود: بعد معنوی، اخلاص و تکلیف محوری مرحوم میلانی باعث شد که نجف و قم را رها کند و به مشهد آمده و موجب تحول شگرف در حوزه علمیه این شهر شود. وی ادامه داد: آیت الله میلانی نسبت به مسائل داخلی و جهان اسلام دغدغهمند بود و در خدمات اجتماعی و رسیدگی به محرومان نیز حضور فعال داشت.
میلانی مرجع بزرگ همراه با نهضت امام (ره)
آیتالله میلانی از مراجع بزرگ همراه و همدل با نهضت امام (ره) بود و پیام بزرگ انقلاب و امام (ره) را دریافت کرده و خود نیز از فکری فعال، کنشی حکیمانه و شجاعانه در برابر عوامل غرب و اندیشه غربی برخوردار بود.
آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر حوزههای علمیه کشور در توصیف ویژگیهای میلانی افزود: اثرگذاری ایشان در بسیاری از میدانها، بینام و نشان و با اخلاص کامل بوده است. این اخلاص، گوهر نابی است که طلاب امروز نیز باید در خود نهادینه کنند. مدیر حوزههای علمیه کشور گفت: مرحوم میلانی عالمی بود که علاوه بر تخصص در ابعاد فقهی و معارفی در عرصه روابط مردمی کوشا، فعال، پیشرو و پیشگام بود و لحظهای از تودههای مردم جدا نبود در عین حال ارتباطات نخبگانی ایشان نیز برجسته و ممتاز بود. وی افزود: مرحوم میلانی شخصیتی بود که افزون بر معارف عمیق، ارتباطات گسترده و سلوک معنوی، دارای حس هدایتگری در درون و بیرون حوزه بود. او در قم و مشهد، سرآغاز تحولاتی در نظامات علمی و آموزشی بر مدار تعادل بود. اعرافی با بیان اینکه آیتالله میلانی بر اساس سوابق درخشان در نجف و کربلا و ارتباطات گسترده در مشهد، شخصیتی جهانی و بینالمللی داشت، اظهار کرد: ایشان در درون امت اسلامی بر اندیشه استوار وحدت اسلامی با تأکید بر عدم خروج از ضوابط دقیق فقهی پایبند بود. وی گفت: او در ارتباط با ادیان و چهرههای دیگر دارای روی باز و اهل تعامل و گفتوگو و در برابر دشمن، اهل مقاومت بود. آیتالله اعرافی اظهار کرد: مرحوم میلانی در عرصه سیاسی، دارای فکری روشن بود، امواج مهاجم را بهخوبی میشناخت و جایگاه خود را در این میدان بزرگ به درستی تشخیص میداد.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی نیز طی سخنانی در این کنگره با تأکید بر اینکه جامعیت علمی کلید درک عظمت مرحوم میلانی است، افزود: شیوه تدریس تحلیلی و منحصربهفرد این مرجع فقید، الگویی بیبدیل برای اساتید حوزه و دانشگاه است. آیتالله سیداحمد علمالهدی ادامه داد: آنچه شخصیت پرآوازه این استاد بزرگ را ممتاز میکند، توانایی ایشان در ارائه درسهایی فراموشنشدنی هم برای طلبه مبتدی و هم برای پژوهشگر عمیق بود. ایشان در مباحث علمی چنان با ظرافت و نشاط برخورد میکرد که شور و اشتیاق علمی را در طلبههای جوان زنده میکرد و آنان را با انگیزهای افزون به ادامه مسیر تحصیل و تحقیق ترغیب مینمود.
آیت الله میلانی حوزه مشهد را کانون مبارزه فکری کرد
مدیر حوزه علمیه خراسان هم در سخنانی در توصیف سلوک سیاسی و اجتماعی آیت الله میلانی گفت: آیتالله میلانی به نقش اجتماعی و سیاسی فقها باور داشت و حوزه را نهادی منزوی نمیدانست این نگرش، حوزه مشهد را در آستانه انقلاب به کانون آگاهیبخشی و مبارزه فکری تبدیل کرد. حوزه مشهد در زمان آن مرحوم شاگردان تاریخسازی مانند مقام معظم رهبری را پرورش داد.
حجت الاسلام علی خیاط، افزود:برخلاف تصور رایجی که حوزههای علمیه را پدیدهای متأخر میداند، خراسان در قرن دوم هجری شاهد حضور عالمان برجسته و شکلگیری هستههای آموزشی منظم بود و از نخستین و مؤثرترین چهرهها، ابومحمد فضل بن شاذان نیشابوری، محدث و فقیه امامی است که با حدود ۱۸۰ اثر پایهگذار سنت علمی منسجم امامیه در این منطقه شد. در آن دوران مجالس درس و حلقههای روایت، کارکردی مشابه نهاد حوزه داشتند. مدیر حوزه علمیه خراسان گفت: نقطه عطف احیای حوزه مشهد در دوران معاصر مهاجرت آیتالله میلانی از نجف در دهه ۳۰ شمسی بود. این انتقال یک تصمیم تمدنی اثربخش محسوب میشود. تأکید ایشان بر فقه استدلالی، تربیت شاگردان تراز اول و استقلال حوزه از قدرتهای سیاسی، حوزه مشهد را بار دیگر در تراز مرجعیت شیعه قرار داد.
آیت الله سید محمدهادی میلانی در سال ۱۲۷۴ در نجف متولد شد. آن مرحوم از مراجع تقلید عصر خود و در فقه و اصول و نیز فعالیتهای مختلف اجتماعی و سیاسی سرآمد بود. او در مردادماه ۱۳۵۴ درگذشت و در حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد.
