جهان اوج شکاف اروپا و امریکا ظرف ۸۰ سال بعد از جنگ جهانی دوم را تجربه میکند، اختلافی که به نظر میرسد ریشه آن جنگ اوکراین است ولی دلیلی فراتر از این دارد. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین روز دوشنبه با رهبران فرانسه، آلمان و بریتانیا در لندن ملاقات کرد، دیداری که کی یر استارمر، نخستوزیر بریتانیا آن را «لحظهای حساس» در مسیر تلاشها برای خاتمه دادن به جنگ اوکراین خوانده است جوان آنلاین: ظاهراً اروپاییان پشت اوکراین درآمدهاند و از زلنسکی خواستهاند مقابل طرح ترامپ برای خاتمه دادن به جنگ اوکراین بایستد، چراغ سبزی که باعث شده رئیسجمهور اوکراین علناً طرح رئیسجمهور امریکا را رد کند. زلنسکی گفته که هیچ مصالحهای با مذاکرهکنندگان امریکایی بر سر مرزهای اوکراین به دست نیامده، چون قانون اساسی اوکراین، هیچ حقی برای واگذاری سرزمینها نمیپذیرد. همین باعث شد که ترامپ دیروز یک بار دیگر هشدار بدهد که «اروپا باید خیلی مراقب باشد»، چونکه به گفته او «آنها در برخی مسیرهای بسیار بد پیش میروند». رئیسجمهور امریکا همچنین با تحقیر کمسابقه اروپاییان، آنها را گروهی از ملل رو به زوال نامید که خودشان دارند خود را نابود میکنند.
جهان اوج شکاف اروپا و امریکا ظرف ۸۰ سال بعد از جنگ جهانی دوم را تجربه میکند، اختلافی که به نظر میرسد ریشه آن جنگ اوکراین است ولی دلیلی فراتر از این دارد. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین روز دوشنبه با رهبران فرانسه، آلمان و بریتانیا در لندن ملاقات کرد، دیداری که کی یر استارمر، نخستوزیر بریتانیا آن را «لحظهای حساس» در مسیر تلاشها برای خاتمه دادن به جنگ اوکراین خوانده است. زلنسکی بعد از این دیدار گفت که یک طرح ۲۰مادهای اصلاح شده برای خاتمه جنگ اوکراین به اشتراک خواهد گذاشت که به نظر میرسد مقابل طرح ۲۸ مادهای ترامپ است. اینکه در نشست لندن چه گذشته و چه بحثهایی شده، هنوز مشخص نیست ولی یک چیز مسلم است؛ اینکه رهبران تروئیکای اروپا (فرانسه، آلمان و انگلیس) پشت زلنسکی درآمدهاند و به او درباره مخالفت کردن با طرح ترامپ چراغ سبز دادهاند. البته در این باره، دستکم تا لحظه تنظیم این گزارش، موضع رسمی ابراز نشده که نشان دهد اروپاییان زلنسکی را مقابل ترامپ و طرح او شارژ کردهاند، ولی والاستریت ژورنال فاش کرده که چند روز قبل از این نشست، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، به همراه چند رهبر دیگر اروپایی در تماس تلفنی با ولودیمیر زلنسکی به او توصیه کردهاند بدون دریافت تضمینهای امنیتی قوی، با طرح صلح پیشنهادی امریکا موافقت نکند.
او در حال باختن است
موضع زلنسکی بعد از نشست مهم لندن که میتواند یک نقطه عطف باشد، روایت والاستریتژورنال را تأیید میکند. رئیسجمهور اوکراین تا قبل از نشست لندن، در مورد طرح ترامپ موضعی زیگزاگی در پیش گرفته بود، ولی دوشنبه شب در حالی از بازنگری در پیشنویس صلح امریکا خبر داد که به نظر میرسید تصمیمش برای رد کردن طرح ترامپ جدی است. زلنسکی به خبرنگاران در لندن گفت: «البته رک و پوست کنده میگویم که امریکاییها دنبال یک مصالحه هستند» و تأکید کرد: «البته روسیه اصرار دارد که ما از سرزمینهایمان دست بکشیم. ما البته، نمیخواهیم چیزی را از دست بدهیم. (چونکه) این دقیقاً همان چیزی است که ما برای آن میجنگیم.» رئیسجمهور اوکراین همچنین درباره بحثها درباره الحاق بخشهایی از خاک اوکراین به روسیه، گفت «آیا نظر ما واگذاری سرزمین است؟ ما طبق قانون اوکراین، قانون اساسی خود و قوانین بینالمللی هیچ حق قانونی برای انجام این کار نداریم و هیچ حق اخلاقی هم نداریم.» زلنسکی گفته که امریکاییها میخواهند به سازش برسند، اما وقتی صحبت از سرزمینها میشود، هیچ سازشی وجود ندارد.» زلنسکی دیروز هم گفت که اوکراین و اروپا بهزودی آماده ارائه طرح صلح «اصلاحشده» به امریکا است و افزود: «بندهای اوکراینی و اروپایی اکنون توسعهیافتهتر شدهاند و ما آمادهایم تا آنها را به شرکای خود در ایالات متحده ارائه دهیم.» این موضع زلنسکی بعد از نشست لندن باعث شد که ترامپ نه تنها انتقادات تند و تیزی نثار او کند، بلکه اروپاییان را هم به باد انتقاد بگیرد. ترامپ که در یک مصاحبه ۴۵ دقیقهای با پولیتیکو صحبت میکرد، گفت که زلنسکی، باید در تلاش برای پایان دادن به جنگ تقریباً چهارساله خود با روسیه، شروع به دادن امتیاز کند: «او باید شروع کند به پذیرفتن مسائل، وقتی شما در حال باختن هستید؛ چون او در حال باختن است.» ترامپ یکشنبه شب هم از زلنسکی ابراز ناامیدی کرده و گفته بود که او حتی آخرین نسخه از پیشنهادهای صلح را که از ساعتها مذاکره بین مقامات امریکایی و رهبر روسیه در هفته گذشته حاصل شده بود، نخوانده است.
از همه جا به اروپا میآیند
بخش مهمی از گفتوگوی ترامپ با پولیتیکو به بحث درباره اروپا اختصاص دارد، مصاحبهای که او دستکم در دو جای آن از تعبیر «اروپا در حال نابود شدن است» و همچنین «بیشتر ملل اروپایی رو به زوال هستند» استفاده میکند. البته انتقادهای تندوتیز رئیسجمهور امریکا در گفتوگو با پولیتیکو ظاهراً در مخالفت اروپاییان با طرح ترامپ در جنگ اوکراین ریشه دارد ولی به آن محدود نمیشود. رئیسجمهور امریکا که در نسخه جدید استراتژی امنیت ملی دولت او، اروپا را در حال زوال تمدنی توصیف کرده بود، در این گفتوگو، اروپا را «ضعیف» و «در حال زوال» توصیف کرد و با انتقاد از سیاستهای مهاجرتی اروپا گفت که اروپا با سیاستهای مهاجرتی «خود را نابود میکند». ترامپ به تغییرات جمعیتی در شهرهای اروپایی مانند لندن اشاره کرد و گفت که مشکل از نظر او این است که آنها کمتر سفیدپوست میشوند: «در اروپا، آنها (مهاجران) از تمام نقاط جهان میآیند. نه فقط از خاورمیانه، آنها از کنگو میآیند، تعداد بسیار زیادی از مردم از کنگو میآیند؛ و حتی بدتر از آن، آنها از زندانهای کنگو و بسیاری از کشورهای دیگر میآیند.» او گفت که عاشق لندن و پاریس است ولی «از اتفاقی که دارد برای این شهرها میافتد، متنفرم» و افزود که اروپاییها با این کارها «دارند خودشان را نابود میکنند.» ترامپ البته از برخی دولتهای راستگرای اروپایی از جمله مجارستان تمجید کرد ولی گفته که «بیشتر ملل اروپایی، آنها رو به زوال هستند» و تأکید کرد که ممکن است با این وضع «دیگر قادر به ماندن نباشند.» او تأکید کرد: «من اطلاع دارم، من اطلاع گستردهای دارم. من میبینم چه اتفاقی میافتد. من گزارشهایی دریافت میکنم که هرگز به آنها دسترسی ندارید و فکر میکنم آنچه در اروپا اتفاق میافتد وحشتناک است.» ترامپ دلیل این را «رهبران ضعیف اروپایی» میداند که به گفته او با سیاستهای مهاجرتی «میخواهند به لحاظ سیاسی درست عمل کنند ولی این (کار) آنها را ضعیف میکند.» او البته گفته که «تنها چیزی که میخواهم ببینم یک اروپای قوی است.»