سخنگوی دولت از پیام جدید مذاکره از طرف امریکاییها خبر داد. وزیر خارجه گفت در جنگی که امریکا راه انداخته باید قوی باشی و امریکا نمیتواند با مذاکره به اهدافی برسد که در جنگ به آن نرسیده است، اما در پیوست با این دو حرف خطیبزاده معاون عراقچی گفت اگر مذاکره جدیدی انجام دهیم، «مذاکره مسلح» خواهد بود جوان آنلاین: فقط هفت روز طول کشید که وزیر امور خارجه جمله هفته قبل خودش را که گفته بود «در شرایط فعلی هیچ امکانی برای مذاکره با امریکا وجود ندارد» تغییر دهد و بگوید که «درخواست برای مذاکره دوباره شروع شده است»، موضعی که نشانه پویایی کمسابقه وضعیت سیاست خارجی- امنیتی ایران است. البته عراقچی مجبور شد این جمله را بار دیگر تکرار کند که آمادگی ایران برای جنگ، حتی از شرایط قبل از جنگ ۱۲ روزه هم بهتر است تا رویکرد دیپلماسی از موضع قدرت را گوشزد کند. معاون عراقچی پا از این هم فراتر گذاشته و گفته حتی اگر مذاکرهای هم شروع شود، مذاکره مسلح خواهد بود؛ موضعی که تداعیگر شرایط تاریخی صلح مسلح میان قدرتهای اروپایی است که با وجود نبود جنگ، همگی در حال بسیج نیروها و تقویت تسلیحات بودند.
سیدعباس عراقچی دیروز در مراسم افتتاح کنفرانس بینالمللی «حقوق بینالملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع»، با انتقاد از بهکارگیری ابزارهای نظامی برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی و به ویژه رویکرد امریکا در این زمینه گفت که «در حال حاضر شاهد حاشیهنشینی دیپلماسی هستیم.» وزیر خارجه با اشاره به حملات رژیم صهیونیستی و امریکا به ایران از جمله تأسیسات هستهای ایران گفت: «این تهاجم نهتنها ناقض بدیهیترین اصول حقوق بینالملل بود، بلکه یک حمله تمامعیار به نظام پادمان و عدم اشاعه بود.» عراقچی بعد از سخنرانی در نشست افتتاحیه کنفرانس در پنلی که ریاست آن بر عهده «سیدمحمد کاظم سجادپور» از دیپلماتهای با سابقه بود، به برخی از سؤالات پاسخ داد و یک بار دیگر حمله نظامی به ایران را به نوعی حمله به دیپلماسی دانست. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران افزود: «یکی از اهداف آنها نابودی برنامه هستهای ایران بود. شاید تأسیسات نابود شود، اما فناوری هرگز با بمباران از بین نخواهد رفت.» او البته در همین پنل خبر داد که اکنون درخواست برای مذاکره دوباره شروع شده است» و تأکید کرد: «این طبیعی است، زیرا اهداف آنها از طریق اقدام نظامی محقق نشد.» وزیر خارجه یادآور شد: «ایران هرگز میز مذاکره را ترک نکرده و جمهوری اسلامی ایران همیشه برای مذاکره آماده است، اما همان طور که گفتم مذاکره دارای چارچوبی است. ما هیچگاه به مذاکره خیانت نکردیم بلکه طرفهای مقابل بودند که به دیپلماسی خیانت کردند. به نظرم دیپلماسی همچنان میتواند زنده بماند و راهکار نهایی برای حل و فصل اختلافات باشد.»
امنیتیترین دوران پس از جنگ جهانی دوم
در همین کنفرانس، سعید خطیبزاده از برهه کنونی به عنوان امنیتیترین دوران پس از جنگ جهانی دوم یاد کرد. او در جمع خبرنگاران گفت: «ایالات متحده تا به امروز در هیچکدام از گفتههایش طی چند ماه گذشته آمادگی یک مذاکره واقعی نتیجهمحور را نداشته است. مردم ما باید بدانند، صادقانه باید بدانند که دولت جمهوری اسلامی ایران طی ماههای گذشته و پیش از حملات تمام تلاش خود را کرد که از این جنگ و تشدید آن جلوگیری کند، اما آنچه اتفاق افتاد، یک توهم و انحرافات ادراکی بود.» رئیس مرکز مطالعات بینالمللی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه امریکا طی چند ماه گذشته آمادگی یک مذاکره واقعی نتیجهمحور را نداشته است، گفت: «اگر روزی قرار باشد در چارچوب شرایطی که گفته شده مذاکره با ایالات متحده اتفاق بیفتد، قطعاً یک «مذاکره مسلح» است. مذاکره مسلح مذاکرهای است که ما در آن، به طرف مقابل نهتنها هیچ اعتمادی نداریم، بلکه بیش از آن آمادگی این را داریم که در مقابل فریبهای طرف مقابل اقدامات مؤثری انجام دهیم.»
بمباران محلی که فقط اطلاعات آن را آژانس داشت
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز روز یکشنبه در کنفرانس یاد شده، به طور ویژه حول محور بمباران تأسیسات هستهای ایران موضعگیری و خاطرنشان کرد: «حملات صورت گرفته علیه تأسیسات هستهای ایران، در تاریخ بیسابقه بود.» وی افزود: «حمله به تأسیسات هستهای ایران، که تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود، به عنوان یک ضربه به قوانین بینالمللی تلقی میشود، زیرا هیچ محکومیتی از سوی آژانس یا شورای حکام صادر نشد. مدیرکل آژانس هم این حملات را محکوم نکرد، در شورای حکام نیز سه کشور اروپایی و امریکا مانع صدور هرگونه قطعنامهای علیه این حملات شدند.» اسلامی در ادامه گفت: «باید تأسف خورد که سه کشور اروپایی و امریکا به همان رویه زورگویانه خود علیه ایران ادامه میدهند و اکنون در تلاشی برای صدور قطعنامهای علیه ایران، همان اظهارات تحریکآمیز را در دستورکار خود قرار دادهاند.» بنابر اعلام اسلامی، اولین جایی که اسرائیل بمباران کرد کارخانهای بود که سوخت صفحهای برای رآکتور تهران که یک رآکتور رادیو دارو است تولید میکرد؛ اطلاعات این مکان فقط در اختیار آژانس بوده است. وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران از ابتدا مسیر شفاف و قانونی خود را دنبال کرده است. سوءاستفاده برخی کشورها از سازمانهای بینالمللی، گسترش استاندارد دوگانه و قانون جنگل را افزایش میدهد و باید متوقف شود. امیدواریم کشورهای بیشتری به این واقعیت توجه کنند.»
آژانس بر چه میخواهد نظارت کند؟!
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی درباره تلاش کشورهای اروپایی برای صدور قطعنامهای ضدایرانی در جلسه پیش روی شورای حکام آژانس بینالمللی گفت: «چیزی جز اظهارات و ادعاهای سیاسی و تکراری نیست. مگر ۲۰ سال مذاکره نکردیم؟ مگر نتایج مذاکرات برجام نبود؟ مگر در برجام برخی از پروندهها برای همیشه بسته نشد؟ هیچ قانونی را تا حالا نقض نکردهایم؛ مطابق مقررات عمل کردهایم و طبق همان چارچوب کارمان را ادامه میدهیم.» رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد همکاری ایران با آژانس هم گفت: «سیاست ما در همکاری آژانس ۱۰ سالش تمام شده است و خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ است. آژانس باید بپذیرد حمله به تأسیسات تحت پادمان آیا خودش جایز است یا خیر؟ وقتی به قول خودشان زدهاند و نابود کردهاند چه چیزی را میخواهند نظارت کنند.» رئیس سازمان انرژی اتمی درباره تبعات زیستمحیطی و انسانی حمله به تأسیسات ایران و وضعیت پادمان هم افزود: «متأسفانه کشورهای غربی از اساسنامه آژانس سوءاستفاده میکنند و نمیگذارند روند قانونی جلو برود. در آژانس درخواست شده بود که حمله به تأسیسات زیر نظر آژانس منع شود، اما امریکا نگذاشته بود. همین اطلاعات کشورها در آژانس نباید طعمه باشد.»
تلاش برای پاسخگو کردن امریکا
کاظم غریبآبادی دیگر سخنران، در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی در ارتباط با اظهارات رئیسجمهور امریکا مبنی بر اینکه «او مدیریت حمله رژیم صهیونیستی به ایران را بر عهده داشته است» خاطرنشان کرد: «این سخنان مسئولیت حقوقی امریکا در این تجاوز را نشان داد، البته امریکا در این تجاوز مسئولیت داشت، چرا که خود به ایران حمله نظامی کرد ولی با این سخنان، مسئولیت هدایت و مدیریت تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران را نیز پذیرفت. در این چارچوب و با توجه به این سخنان، ما هم سندی را در شورای امنیت ثبت کردیم و دوستان حقوقی ما در وزارت خارجه و دیگر نهادهای مسئول در تلاش هستند با استفاده از ابزارهای حقوقی، علیه امریکا اقدام کنند و ما از تمام ابزارهای لازم حقوقی، سیاسی و دیپلماتیک خود برای پاسخگو کردن امریکا در این زمینه استفاده میکنیم.» وی همچنین در ارتباط با تلاش سه کشور اروپایی برای ارائه قطعنامه علیه ایران در جلسه شورای حکام که قرار است اواخر هفته جاری در وین برگزار شود، گفت: «سه کشور اروپایی با اقدامی که در شورای امنیت و نیویورک انجام دادند و در راستای فعال کردن اسنپبک حرکت و خود را از حوزه دیپلماسی و گفتوگو با ایران در ارتباط با موضوع هستهای ایران حذف کردند.» وی در مورد چرایی این نوع واکنش ایران گفت: «نه اینکه این قطعنامه اثر دارد بلکه در راستای پیامی است که صادر میکند و این قطعنامه این پیام را میدهد که برای آنها تعامل و همکاری مهم نیست.»