جوان آنلاین: در دنیای امروز که از انفجار اطلاعات و سلطه رسانه‌ها سخن می‌گوییم، شاید برای بسیاری باورکردنی نباشد که بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین رسانه تاریخ را نه در عصر دیجیتال که در صحنه خونین کربلا و در چهره بانویی بزرگ بجوییم؛ حضرت زینب کبری (س).
رسانه‌ای به وسعت تاریخ
اگر رسانه را ابزاری برای انتقال پیام بدانیم، حضرت زینب (س) کامل‌ترین تجلی این مفهوم است. ایشان در شرایطی که دشمن می‌خواست صدای حقیقت را خاموش و چهره قیام عاشورا را مخدوش کند، به میدان آمدند و با هنرمندی بی‌نظیر «تراژدی» را به «انقلاب» تبدیل کردند. نکته شگفت‌انگیز این است که ابزار این بانوی بزرگ، نه ماهواره و نه اینترنت که «کلام نافذ»، «منطق استوار» و «رفتار عزتمندانه» بود. خطبه‌های آتشین ایشان در بازار کوفه و کاخ یزید، نمونه بی‌بدیل هنر متقاعدسازی و اقناع است.
هنر مخاطب‌شناسی بی‌همتا
یکی از درس‌های بزرگ سیره رسانه‌ای حضرت زینب (س)، مخاطب‌شناسی دقیق ایشان است. ایشان برای هر گروه با زبانی متناسب سخن گفتند:
با مردم کوفه، با زبان «تذکر و بیدار باش» صحبت کردند و آنها را با تناقض رفتار و باورهای‌شان مواجه ساختند.
با حاکمان ستمگر مانند ابن زیاد و یزید با زبان «تحقیر و افشاگری» برخورد کردند و پرده از چهره واقعی آنها برداشتند.
برای نسل‌های آینده، پیامی جهانی و همیشگی ساختند که تا امروز الهام‌بخش آزادگان جهان است.
پیامی که زمان نمی‌شناسد
پیام اصلی حضرت زینب (س) بسیار ساده، اما عمیق بود: «شکست ظاهری، پیروزی حقیقی است.» جمله معروف ایشان که «ما رایت الا جمیلا» (جز زیبایی ندیدم)، تمام معادلات متعارف شکست و پیروزی را در هم ریخت.
ایشان ثابت کردند رسالت واقعی رسانه، نه تنها نقل رویداد‌ها که «تبیین و تفسیر» حقایق است. تبدیل «حادثه» به «جریان» و «خبر» به «معنا».
درس‌هایی برای رسانه‌های امروز
از سیره رسانه‌ای حضرت زینب (س) می‌توان درس‌های ارزشمندی برای رسانه‌های امروز گرفت:
۱. صداقت و اعتبار: اصلی‌ترین سرمایه رسانه، اعتماد مخاطب است. حضرت زینب (س) با روایت صادقانه و بدون تحریف واقعه کربلا، سرمشقی برای همه رسانه‌ها هستند.
۲. شجاعت و استواری: ایشان در شرایطی که بر اظهار حقایق جانفشانی می‌طلبید، بدون ترس و واهمه، پیام حق را فریاد زدند.
۳. هنر روایتگری: تبدیل پیام پیچیده به بیانی ساده و اثرگذار، هنری است که حضرت زینب (س) به کمال از آن برخوردار بودند.
۴. هدفمندی و استراتژی: تمام حرکات و سخنان ایشان، سنجیده و در راستای هدفی مشخص بود: زنده نگه داشتن پیام عاشورا.
الگویی برای همه زمان‌ها
حضرت زینب (س) به ما می‌آموزند که ابزار رسانه مهم نیست، بلکه «محتوا و نحوه انتقال» آن است که تعیین‌کننده است. در عصر حاضر که برخی رسانه‌ها به ابزار تحریف حقایق تبدیل شده‌اند، الگوی زینبی (س) بیشتر از همیشه کاربرد دارد.
ایشان نشان دادند یک رسانه متعهد می‌تواند تاریخ را تغییر دهد، وجدان‌های خفته را بیدار کند و چراغ راه نسل‌های آینده باشد.
سخن پایانی
حضرت زینب (س) نه تنها قهرمان عاشورا که استاد بی‌بدیل هنر رسانه‌ای هستند. در روزگاری که جنگ روایت‌ها به پیکره حقیقت حمله کرده است، باید از این بانوی بزرگ بیاموزیم که چگونه حافظ حقایق باشیم و پیام حق را به گوش جهانیان برسانیم. آری، زینب (س) نخستین رسانه با نقش جهان اسلام است و درس‌های رسانه‌ای ایشان، میراثی گرانبها برای همه دوران‌هاست.
