جوان آنلاین: مسیر پیشرفت ایران در عرصه‌های علوم استراتژیک و مدرن از سوی دانشمندان کشور با شتاب بیشتری استمرار دارد. سخنان روز گذشته حسن سالاریه، معاون وزیر ارتباطات تأکید می‌کند که چشم‌انداز علوم فضایی کشور در آینده نزدیک می‌تواند مدعیان سرسخت فناوری فضایی را پشت سر بگذارد. به گفته وی در سال ۱۴۰۵ تمرکز اصلی بر پرتاب‌این ماهواره‌ها خواهد بود و حدود ۲۰ ماهواره در مدار قرار خواهند گرفت تا مأموریت‌های موردنظر سازمان فضایی انجام گیرد.
کشور ما به طور مداوم در برنامه‌های تحقیقاتی برای توسعه ظرفیت خود در ساخت، پرتاب و بهره‌برداری از ماهواره‌ها سرمایه‌گذاری کرده و زیرساخت‌های زمینی و چندین سایت پرتاب فضایی را توسعه داده است. دارا بودن و ارتقای توان فضایی می‌تواند اعتبار بین‌المللی، امنیت ملی و نیاز‌های غیرنظامی را تأمین کند. به عنوان مثال، آسیب‌پذیری کشور در برابر زلزله (به عنوان یکی از زلزله‌خیزترین کشورها)، نیاز به داشتن فناوری فضایی برای واکنش به بلایا، جست‌و‌جو، نجات و بازیابی را حیاتی کرده است. هر چند دشمنان با انواع تحریم‌ها و محدودیت‌های سیاسی سعی کرده‌اند مانع پیشرفت‌های اقتصادی و علمی از جمله در صنعت فضایی ایران شوند، اما با وجود تمام محدودیت‌ها و فشارها، ایران به انواع فناوری‌های فضایی و مرتبط با فضا دست یافته است که باید آن را موفقیتی بزرگ برای ایران اسلامی دانست، در حال حاضر نیز اعلام خبر قرار گرفتن ۲۰ ماهواره در مدارزمین، پس از حملات نظامی رژیم‌صهیونیستی و امریکا به کشورمان، ناکارآمدی سیاست‌های فشار علیه ایران را اثبات می‌کند؛ موضوعی که پیش از گذشته به نگرانی‌ها و خشم مقامات کاخ سفید منجر خواهد شد.
مشارکت ایران در برنامه‌های بین‌المللی
یکی از زمینه‌هایی که نشان می‌دهد توانمندی‌های فضایی ایران در سطح پیشرفته در جهان قرار دارد، حضور ایران در پروژه‌های بین‌المللی و مشارکت با کشور‌های پیشرفته دیگر است. گفتنی است اکنون دو برنامه بین‌المللی در این زمینه به‌صورت جدی وجود دارد؛ برنامه آرتمیس که امریکا رهبری آن را بر عهده دارد و برنامه IRS که چین و روسیه به نوعی رهبری آن را دارند. در همین رابطه سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران گفت: «برنامه ماه‌نشین چانگ ۸ ذیل همین سرفصل تعریف شده که با مشارکت ایران و تعدادی از کشورها در حال اجراست. هر کشور یک محموله تحقیقاتی به سطح ماه ارسال می‌کند، از طریق پرتابگری که چین تأمین می‌کند. محموله ایران که اکنون در فاز طراحی و ساخت قرار دارد، برای اندازه‌گیری ظرفیت الکتریکی سطح ماه طراحی شده است.» وی افزود: «این موضوع اهمیت زیادی دارد، زیرا ظرفیت الکتریکی در سطح ماه یکنواخت نیست و در نقاط مختلف تفاوت دارد. این اختلاف ظرفیت می‌تواند بر عملکرد تجهیزات الکترونیکی مستقر در سطح ماه تأثیر بگذارد، بنابراین باید تمهیداتی برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات اندیشیده شود.» سالاریه اظهار داشت: «در زمین، معمولاً تجهیزات مهم به «کابل اِرت یا کابل زمین» متصل می‌شوند تا به یک نقطه مرجع ظرفیت الکتریکی وصل شوند، اما در ماه، به دلیل نبود جو و وجود تشعشعات، چنین یکنواختی وجود ندارد، بنابراین اندازه‌گیری دقیق ظرفیت الکتریکی سطح ماه ضروری است. تجهیزاتی که اکنون در حال طراحی هستند، می‌توانند در آینده برای استقرار سامانه‌ها و تجهیزات در سطح ماه مورد استفاده قرار گیرند.»
گام‌های تمام‌نشدنی ایران در راستای ارتقای فناوری فضایی
طبق جدیدترین رتبه‌بندی‌های موجود، ایران در میان ۱۰ کشور برتر در تولید ماهواره و موشک‌های فضایی قرار گرفته است، در حال حاضر نیز متخصصان کشور در حال تکمیل پروژه‌های خود، به سمت ارتقای توانایی فضایی هستند که پرتاب ۲۰ ماهواره در سال آتی، مؤید جهش موفقیت‌آمیز ایران خواهد بود. به دلیل اهمیت صنعت فضایی در علوم مدرن و حیاتی، برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه کشور نیز تأکید دارد که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح، به‌منظور شتاب‌دهی به رشد صنعت فضایی کشور و توسعه کاربرد خدمات فضاپایه و داده‌های فضایی در بخش‌های اقتصادی، نسبت به اجرای برنامه‌های فضایی با اولویت‌های گفته شده اقدام کند.
در اهداف کلان نیز بعد از اکتشافات فضایی، «دستیابی به جایگاه اول منطقه در تسخیر فضا»، «انجام مأموریت‌های فضایی سرنشین‌دار و قراردادن انسان در مدار» و «ساخت و پرتاب ماهواره در مدار زمین‌آهنگ با کاربرد‌های ارتباطات و سنجش از دور» به‌ترتیب در اولویت قرار دارند. متخصصان علوم فضایی ایران تلاش دارند تمام جنبه‌های موجود در فناوری‌های فضایی را در مدار پیشرفت و توسعه قرار دهند. به عنوان نمونه، ایران در حال توسعه ایستگاه‌های زمینی مورد نیاز برای برنامه فضایی کشور است. در همین رابطه رئیس سازمان فضایی گفت: «در زمینه ایستگاه‌های زمینی نیز ایستگاه‌های شمال شرق و شمال‌غرب در حال اضافه‌شدن به مجموعه هستند. پیش‌تر ایستگاه‌های ماهدشت و قشم فعال بودند که وظیفه کنترل ماهواره‌ها و دریافت داده‌ها و تصاویر ماهواره‌ای را بر عهده دارند.»
وی ادامه داد: «از این دو ایستگاه (شمال شرق و شمال غرب) استفاده می‌شود. این ایستگاه‌ها در برنامه توسعه صنعت فضایی ایران نیز لحاظ شده‌اند. احداث این پایگاه‌ها آغاز شده است و امسال به بهره‌برداری می‌رسند، یعنی زیرساخت فیزیکی آنها به‌طور کامل به اتمام خواهد رسید.»
همکاری‌های ایران با روسیه و چین
یکی از زمینه‌های همکاری روسیه، چین و ایران که بسیار مورد توجه غرب و ناظران سیاسی جهان واقع شده، فناوری فضایی و ساخت و پرتاب ماهواره‌های راهبردی به فضاست. توافق جامع راهبردی ایران و روسیه به همکاری‌های آینده در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و تبادل نظر و تجربه در زمینه اکتشافات فضایی اشاره می‌کند، همچنین قرار است در سال ۱۴۰۵ ایران با مشارکت در پروژه «چانگ۸» محموله تحقیقاتی‌اش را با پرتابگر چینی به ماه بفرستد.
غرب به دلیل نگرانی‌ها و هراس عمده‌اش از توسعه و تعمیق همکاری‌های فضایی این سه کشور، دست به توطئه‌های مختلفی برای تشکیک، تضعیف و حتی ایجاد اختلاف زده است، به همین جهت، معاون وزیر ارتباطات درباره ابهامات مطرح‌شده از سوی برخی کشور‌های غربی برای پرتاب ماهواره ناهید۲ با ماهواره‌بر سایوز روسی اظهار داشت: ما دو نسخه از آن داریم؛ یک نسخه‌اش با سیمرغ پرتاب شد و نسخه دیگر که در مرداد پرتاب شد، به دلیل مداری که برایش در نظر گرفته شده بود- مدار خورشیدآهنگ- نیاز به پرتابگر متفاوتی داشت. در حالی که فضا محلی برای رقابت‌های کشور‌های صاحب فناوری فضایی شده است و تهدیداتی نیز در آن وجود دارد، لاجرم فعالیت‌های پدافندی نیز در این حوزه اجتناب‌ناپذیر است.
