جوان آنلاین: امضای توافق برای ایجاد مسیری موسوم به ترامپ میان سران جمهوری آذربایجان و ارمنستان با حضور رئیسجمهور امریکا، اقدامی نه فقط علیه ایران بلکه علیه توافق مینسک و از بین بردن سازوکارهای قدیمی حل بحران در منطقه و مخالف منافع روسیه و چین خواهد بود.
میزبانی دونالد ترامپ از الهام علیاف و نیکول پاشینیان سران آذربایجان و ارمنستان در کاخ سفید، یکی از مهمترین موضوعاتی بود که رئیسجمهور امریکا در روزهای گذشته به آن اشاره کرده است. این دیدار با هدف امضای یک توافق صلح تاریخی میان این دو رقیب دیرینه پس از سالها درگیری ترتیب داده شد. ترامپ روز پنجشنبه در این مورد در صفحه اجتماعی خود نوشت: «فردا علیاف و پاشینیان برای مراسم رسمی امضای صلح در کاخ سفید به من ملحق خواهند شد. من به این رهبران شجاع که تصمیم درستی برای مردم بزرگ ارمنستان و آذربایجان گرفتند، افتخار میکنم. این یک روز تاریخی برای ارمنستان، آذربایجان، ایالات متحده و جهان خواهد بود. ایالات متحده همچنین توافقنامههای دوجانبهای را با هر دو کشور امضا خواهد کرد تا با هم فرصتهای اقتصادی را دنبال کنیم و بتوانیم پتانسیل منطقه قفقاز جنوبی را به طور کامل آزاد کنیم.» جمهوری آذربایجان و ارمنستان طرح دالان زنگزور ایالات متحده امریکا را مورد تأیید قرار دادهاند و این طرح بهزودی در کاخ سفید امضا میشود.
این در حالی است که مقامات امریکایی که خواستار عدم افشای نامشان بودند، گفتند این دیدار با امضای چارچوبی برای صلح به اوج خواهد رسید؛ چارچوبی که شامل اعطای حقوق انحصاری توسعه به ایالات متحده برای یک گذرگاه ترانزیتی راهبردی در قفقاز جنوبی است. گزارش رویترز حاکی از این است که در این بین، امکان پیوستن جمهوری آذربایجان به «توافقهای ابراهیم» مطرح میشود که این هم به معنای نزدیکی بیشتر با اسرائیل است؛ موضوعی که برای ایران از نظر امنیتی بسیار حساس است. این توافق میتواند به تدریج به یک بلوک منطقهای شامل آذربایجان، ترکیه، امریکا و رژیم صهیونیستی در حاشیه شمالی ایران منجر شود. یک مقام امریکایی به آکسیوس گفت که به این ترتیب، روسیه، ایران و چین نفوذ خود را در قفقاز جنوبی از دست میدهند.
این گذرگاه قرار است خاک جمهوری آذربایجان را به نخجوان متصل کند، همان مسیری که پیشتر بهعنوان دالان زنگزور مطرح بود. در توافق، حقوق انحصاری توسعه به ایالات متحده داده میشود و حتی نام آن، مسیر ترامپ برای صلح و رفاه جهانی (TRIPP) گذاشته شده و حضور مستقیم امریکا به معنای ورود یک بازیگر فرامنطقهای قدرتمند به زیرساخت حیاتی قفقاز جنوبی است. ایران تا امروز از مسیر ایران- نخجوان- آذربایجان بهعنوان مسیر جایگزین استفاده میکرد و نقش ترانزیتی داشت و اگر این مسیر فعال شود، ایران عملاً کنار گذاشته میشود و بخشی از نفوذ اقتصادی و ژئوپلیتیک ایران در منطقه کاهش مییابد. توافق همچنین، شامل درخواست برای انحلال گروه مینسک با حضور روسیه، فرانسه و امریکا است. این یعنی حذف سازوکار قدیمی حلوفصل بحران. به این ترتیب، روسیه بازیگر مسلط در قفقاز بخشی از نفوذش را از دست میدهد.