جوان آنلاین: فلسطین، منطقهای در شرق مدیترانه است که از هزاران سال پیش محل سکونت اقوام مختلف بود. نام «فلسطین» از «فیلیستینها» قومی باستانی در قرن ۱۲ قبل از میلاد، گرفته شدهاست. این سرزمین طی دورههای مختلف تاریخ تحت تسلط امپراتوریهای مصر، آشور، بابل، ایران، یونان و روم و پس از آنها امپراتوریهای اسلامی قرار داشته است. طبیعتاً کشوری که سابقه وجود آن به چندهزار سال قبل برمیگردد، نیازی به شناسایی توسط هیچ نهاد سیاسی که شاید زمان شکلگیری آن به ۱۰۰ یا ۴۰۰ سال گذشته میرسد، نخواهد داشت، اما با وجود این، حقوق بینالملل برخی از قواعد را در این خصوص تعیین کرده که هر چند مهمه این قواعد مؤید شناسایی فلسطین است، اما کارشکنی قدرتهای جهانی که مهمترین آنها ایالات متحده امریکاست، موجبشده همچنان پس از دههها این مسئله به عنوان یک موضوع حقوقی در میان کشورهای عضو سازمان ملل مطرح باشد.
تعریف شناسایی در حقوق بینالملل
شناسایی در حقوق بینالملل به معنای تصمیم یک کشور مبنی بر پذیرش یک نهاد یا واقعیت جدید (مثل کشور، دولت یا حکومت جدید) بهعنوان یک بازیگر حقوقی در نظام بینالملل است. خود شناسایی به دو دسته تقسیم میشود که یکی شناسایی کشور یعنی پذیرش موجودیت یک کشور بهعنوان یک واحد مستقل و دیگری شناسایی دولت یعنی پذیرش ساختار حاکم بر یک سرزمین بهعنوان دولت مشروع است. طبق کنوانسیون مونتهویدئو ۱۹۳۳ برای آنکه یک موجودیت، کشور محسوب شود، باید چهار شرط اصلی داشتهباشد که شامل جمعیت دائمی، قلمرو معین، دولت مؤثر و توانایی برقراری روابط با دیگر کشورهاست.
ماجرای شناسایی فلسطین
در ۱۴ اکتبر ۱۹۷۴ سازمان آزادیبخش فلسطین به عنوان نماینده مردم فلسطین، از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد بهرسمیت شناخته شد و حق حضور و شرکت در جلسات عمومی آن مجمع را که درباره فلسطین برگزار میشود، به دست آورد. همچنین در ۲۲ نوامبر ۱۹۷۴، وضعیت عضویت ساف (سازمان آزادیبخش فلسطین) به «ناظر غیر دولت» تغییر کرد و این سازمان اجازه یافت در همه جلسات مجمع عمومی و دیگر فعالیتهای سازمان ملل متحد شرکت کند.
اتفاق مهمتر، اما در ۲۲ نوامبر ۱۹۷۴ افتاد که قطعنامه شماره ۳۲۳۶ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، حق خدادای تعیین سرنوشت، استقلال و حاکمیت در فلسطین را برای فلسطینیان به رسمیت شمرد! و همچنین سازمان آزادیبخش فلسطین را بهعنوان تنها نماینده مردم آن کشور و عضو ناظر مجمع عمومی سازمان ملل متحد انتخاب کرد. در گام بعدی و در ۱۸نوامبر ۱۹۸۸ پس از انتشار بیانیه استقلال فلسطین توسط اعضای سازمان آزادیبخش فلسطین در جلسه فوقالعاده در شهر الجزیره، پایتخت کشور الجزایر، تشکیل فلسطین اعلام شد. انتشار این بیانیه به سرعت از سوی طیف بزرگی از کشورها مورد استقبال قرار گرفت و تا پایان همان سال، ۷۸ کشور، فلسطین را به رسمیت شناختند. در فوریه ۱۹۸۹، نماینده سازمان آزادیبخش فلسطین در شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرد که ۹۴ کشور، فلسطین را به رسمیت میشناسند و به دنبال امضای پیمان اسلو، تشکیلات خودگردان فلسطین به عنوان یک دولت موقت و خودگردان در فلسطین آغاز به کار کرد، در عین حال رژیم صهیونیستی اعلام کرد که فلسطین را بهعنوان یک دولت مستقل به رسمیت نمیشناسد و سرزمینهای تحت سلطه حکومت خودگردان را خود در اختیار خواهد داشت.
امریکا اصلیترین دشمن فلسطین
مدت کوتاهی پس از بیانیه سال ۱۹۸۸، در حالی که فلسطین توسط بسیاری از کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آسیا و اعضای جنبش عدمتعهد در حال به رسمیت شناختهشدن بود و این موج دیگر تمام مناطق جهان را گرفته بود، نظام سرمایهداری و سرکردگی ایالات متحده تلاش کرد تا مانع این اتفاق شود، در آن زمان ایالات متحده امریکا با استفاده از قانون کمکهای خارجی تلاش کرد که دیگر کشورها و سازمانهای بینالمللی را از به رسمیت شناختن فلسطین منصرف کند که این اقدامات در بسیاری از موارد موفقیتآمیز بود.
در حالی که فلسطین تلاش میکرد عضویت چند سازمان تخصصی سازمان ملل متحد را به دست آورد در نهایت امریکا با تهدیدهایی مبنی بر قطع بودجه سازمانهایی که فلسطین را به عضویت بپذیرند، مانع از بهثمر نشستن تلاشهای فلسطین شد. برای نمونه در آوریل همان سال و پس از آنکه ایالات متحده امریکا تهدید کرد اگر عضویت فلسطین در سازمان بهداشت جهانی پذیرفته شود، بودجه سازمان بهداشت جهانی را قطع خواهد کرد، درخواست عضویت فلسطین در آن سازمان پذیرفته نشد. همچنین در ژوئن۱۹۸۹ سازمان آزادیبخش فلسطین طی نامهای به دولت سوئیس به عنوان متولی کنوانسیون ژنو سال۱۹۴۹، عضویت در آن کنوانسیون را درخواست کرد، ولی دولت سوئیس پاسخ داد بهدلیل آنکه استقلال فلسطین در مجامع جهانی هنوز بهرسمیت شناخته نشدهاست، نمیتواند این درخواست را بپذیرد. در نتیجه، در ماه نوامبر ۱۹۸۹ اتحادیه کشورهای عربی، قطعنامهای را به مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد داد که براساس آن سازمان آزادیبخش فلسطین بهطور رسمی بهعنوان دولت مستقل فلسطین بهرسمیت شناخته شود. پس از آنکه ایالات متحده مجدداً کشورهایی را که بخواهند به این قطعنامه رأی مثبت دهند به قطع کمکهای مالی تهدید کرد، پیشنویس این قطعنامه کنار گذاشته شد. کشورهای عربی در مقابل تعهد امریکا بر عدم تکرار تهدید به تحریم سایر کشورها پذیرفتند بر تصویب این قطعنامه پافشاری نکنند.
فلسطین ناظر سازمان ملل
در نهایت و پس از کش و قوسهای فراوان و در حالی که صهیونیستها جنگ هشت روزهای را علیه غزه در تاریخ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۲ آغاز کردهبودند، در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۲ و طی قطعنامه شماره ۶۷/۱۹، فلسطین به عنوان «کشور ناظر غیرعضو» در مجمع عمومی سازمان ملل پذیرفته شد و در ۱۷ دسامبر همان سال «یوکیول یون» مدیر پروتکلهای سازمان ملل مقرر کرد که استفاده از نام فلسطین در تمامی اسناد رسمی سازمان ملل الزامی است. مدتی بعد و در سال ۲۰۱۵، دادستان دیوان بینالمللی کیفری عضویت فلسطین را پذیرفت و آن را به عنوان یک دولت برای صلاحیت سرزمینی به رسمیت شناخت.
امروز و پس از جنایات بسیار صهیونیستها در نواز غزه که منجر به شهادت بیش از ۶۰ هزار فلسطین در این باریکه شده به نظر میرسد این خونها موجبشده تا وجدانهای جهانی ترس از نظام امپریالیستی به سرکردگی ایالات متحده را کنار بزنند و حق طبیعی آنها یعنی شناسایی کشور فلسطین را به رسمیت بشناسند، در هر حال امروز ۱۴۷ کشور از ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل، فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل، به رسمیت میشناسند، آماری که قرار است طی چند ماه آینده افزوده شود، هر چند به نظر بسیاری از کشورهای غربی که اکنون در لیست شناسایی فلسطین هستند، اهداف ریاکارانه خود را دنبال میکنند.