جوان آنلاین: وزیر امور خارجه در گفتوگو با لوموند فرانسه ضمن انتقاد از نقش مخرب اروپاییها به ویژه در ماهها و هفتههای گذشته تأکید کرد که محکوم کردن تجاوز صورت گرفته علیه تأسیسات ایران، یکی از اقداماتی است که اروپاییها باید برای احیای جایگاه خود صورت دهند. او هشدار داد که چنانچه سه کشور، به استفاده از سازوکار ماشه متوسل شوند، تهران این کار را مساوی حمله نظامی میداند. عراقچی البته گفته که ایران اگرچه همچنان از انپیتی خارج نشده، اما این پایبندی نباید یک سویه باشد.
از آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا، اروپاییها همواره تلاش میکردند جایگاه حذف شده خود را احیا کنند. تروئیکا به ویژه در جریان ۱۲ روز تجاوز صهیونیستها و امریکا به ایران، همواره با جانبداری همهجانبه از متجاوزان با چاشنی تهدید، عملاً رویکرد رادیکال علیه ایران در پیش گرفت که با حمایت حداکثری رسانههای آنها نیز همراه بود. در این بین، استفاده از ساز وکار ماشه و تهدید به بازگرداندن تحریمهای ایران، محور خط و نشان کشیدن اروپاییها بود. روزنامه لوموند در گفتوگو با سیدعباس عراقچی درباره اظهارات ژان- نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه مبنی بر اینکه اروپا خواهان ایفای نقش در مذاکرات آینده است، اما اگر ایران نپذیرد، احتمال بازگرداندن تحریمهای لغو شده در سال ۲۰۱۵ از طریق ساز وکار ماشه وجود دارد، گفت: «تهدید به تحریم به دیپلماسی کمکی نمیکند، اگر اروپا واقعاً میخواهد نقش محوری ایفا کند، باید استقلال و بیطرفی خود را نشان دهد.»
وی ادامه داد: «یکی از نشانههای این بیطرفی، محکوم کردن تجاوز اسرائیل و حمله امریکا به تأسیسات ایران است، کاری که فرانسه تاکنون انجام نداده است. در چنین شرایطی، چگونه میتوان از ایران انتظار داشت که به قواعد بازی بینالمللی پایبند بماند؟» رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: «اروپا میتواند در حفظ توافق هستهای و کاهش تنشها نقش سازندهای ایفا کند، به شرط آنکه رفتارهای تهاجمی اسرائیل را محکوم کند. ما از نقش سازنده سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) در احیای برجام حمایت میکنیم، بهشرط آنکه از اقدامات تحریکآمیز و غیرسازنده مانند تهدید به استفاده از ساز وکار ماشه خودداری کنند؛ اقدامی که از نگاه ما، معادل یک حمله نظامی خواهد بود.» عراقچی افزود: «از دیدگاه ایران، چنین اقدامی به معنای پایان نقش فرانسه و اروپا در پرونده برنامه هستهای صلحآمیز ایران خواهد بود.»
میتوانیم درخواست غرامت کنیم
عباس عراقچی درباره خسارات وارد شده به ایران در پی حملات مشترک اسرائیل و امریکا گفت: «پس از حمله ایالات متحده به تأسیسات هستهای که تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود، خسارات جدی بهبار آمد که ما اکنون در حال ارزیابی آن هستیم. ما در جایگاهی هستیم که میتوانیم برای این اقدام درخواست غرامت کنیم. ادعای نابودی کامل یک برنامه یا درخواست از یک کشور برای توقف برنامه صلحآمیز هستهایاش، که اهداف آن تأمین نیازهای انرژی، پزشکی، داروسازی و کشاورزی است، اشتباه محاسباتی است.» رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه با شرایط فعلی، آیا ایران آمادگی دارد مذاکرات با ایالات متحده را از سر بگیرد، بیان کرد: «ایران همواره نشان داده که بهطور اصولی آماده گفتوگو بر پایه احترام متقابل است. اما طرف مقابل ما (امریکا) یک توافق چندجانبه و بینالمللی را زیر پا گذاشت. در میانه مذاکرات حریم هوایی ما را نقض و به تأسیسات ما حمله کرد.» ویگفت: «دیپلماسی مسیری دوطرفه است و این ایالات متحده بود که روند مذاکرات را قطع کرد و به سوی حمله نظامی رفت. بنابراین، ضروری است که مسئولیت اشتباهات پذیرفته و نشانهای روشن از تغییر رفتار مشاهده شود. باید تضمین شود که در آینده، در جریان مذاکرات، ایالات متحده حمله نظامی انجام ندهد.»
چرا پاریس تحمل نمیکند
عراقچی درباره صرفنظر کردن ایران از غنیسازی اورانیوم هم عنوان کرد: «ما غنیسازی اورانیوم را بر پایه حقوق خود ذیل پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) انجام میدهیم و همیشه گفتهایم که هیچ هدف نظامی نداریم. حتی اکنون، پس از اینکه مورد حمله قرار گرفتیم.» رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال دارد ایران از انپیتی خارج شود، گفت: «ما هنوز چنین قصدی نداریم. حتی در شرایط دشوار تحریمها، ترور دانشمندانمان و عملیات خرابکارانه، نشان دادهایم که به پیمان NPT پایبند هستیم. افزون بر این، ما معتقدیم که رعایت مفاد این معاهده نباید یکسویه باشد.» وزیر امور خارجه در پاسخ به این پرسش که آیا حاضرید درباره برنامه موشکی بالستیک ایران مذاکره کنید، همانطور که برخی پایتختهای اروپایی ازجمله پاریس درخواست کردهاند، تصریح کرد: «اگر فرانسه توسعه موشکهای دوربرد توسط برخی کشورها را تحمل میکند و حتی آنها را میفروشد، چرا باید با برنامه دفاعی موشکی ایران که برد محدودی دارد و بخشی از توان بازدارندگی کشور است، مخالفت کند.»
موضع انگلیس علیه ایران
اروپا در شرایطی به دنبال سهمخواهی در مذاکره با ایران است که کمیته اطلاعاتی و امنیتی پارلمان بریتانیا با دست گذاشتن بر تهدیدی «فزاینده و غیرقابل پیشبینی» از جانب ایران به دولت توصیه کرده است که اقدامات بیشتری برای مقابله با آن اتخاذ کند. سفارت ایران در لندن گزارش این کمیته را «جانبدارانه و سیاسی» خوانده و اتهامات مطرح شده در آن را «بیپایه» توصیف کرده است. همچنین، روسیه به عنوان یکی دیگر از طرفهای برجام، اعلام آمادگی کرده است که اورانیوم مازاد و با غنای بالا را از ایران دریافت کرده، آن را در تأسیسات روسی فرآوری و سپس اورانیوم غنی شده در سطح مورد نیاز برای استفاده در نیروگاههای هستهای را به ایران بازگرداند. سرگئی ریابکوف با بیان اینکه این پیشنهاد را به طرف ایرانی و امریکایی داده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم در جریان است، گفت که این پیشنهاد هنوز وارد مرحله جزئیات عملیاتی نشده است.