جوان آنلاین: در میانه یکی از پرتنش‌ترین دوران تاریخ معاصر منطقه بورس تهران سخت‌ترین دوران خود را در روز‌های اخیر تجربه کرده است. در پی از دست رفتن کانال ۷/۲ میلیون واحدی سرانجام روز چهارشنبه (۱۱ تیر) با تصمیم بانک مرکزی قرار شد در اولین گام ۶۰همت برای ثبات بازار سرمایه تخصیص یابد و این مسئله از بار فشار فروش کاست و تا حدی ریزش بازار جبران شد. از سویی دیگر در معاملات آخرین روز هفته نیز نرخ دلار که طی روز‌های اخیر مجدداً آهنگ صعودی یافته بود از خر شیطان پیاده شد و کانال ۹۰هزار تومانی را از دست داد. به نظر می‌رسد بازار در حال تخلیه هیجانات ناشی از جنگ اخیر باشد. شکل نوسانات بازار سرمایه و ارز و طلا بیش از آنکه دلایل اقتصادی داشته باشد، ناشی از تنش‌های هیجانی و سیاسی است. با توجه به کاهش نسبی قیمت‌ها در بازار ارز و طلا و همچنین کاهش صف فروش در بورس، انتظار می‌رود روند تخلیه هیجانات ناشی از جنگ از بازار‌ها در روز‌های آینده کاسته شود.
صف‌های فروش گسترده و خروج پول حقیقی از بازار سرمایه، بیش از آنکه به بنیاد شرکت‌ها مربوط باشد، محصول چشم انداز مبهم سرمایه گذاران و خلأ سیاستگذاری اقتصادی تأثیرگذار است.
سرمایه‌گذاران در بورس آینده را می‌خرند، اما چگونه می‌توان آینده را پیش بینی کرد، وقتی تصویر روشنی از اقتصاد در پیش رو نیست، بنابراین در روز‌های اخیر توصیه اکید کارشناسان به حمایت‌های دولتی از بورس بود تا اعتماد از دست رفته تا حدودی بازگردد.
شرایط جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ایران و تعطیلی بازار سرمایه، بر بورس تأثیر گذاشت و همانند سایر بخش‌ها که از جنگ ایران آسیب دیدند، بورس نیز چشم‌انتظار حمایت دولت برای جبران آسیب‌های ناشی از جنگ بود.
سرانجام روز گذشته و متعاقب جلسات متعدد و فشرده میان بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار در دو هفته اخیر، مقرر شد در اولین گام ۶۰همت برای ثبات بازار سرمایه تخصیص یابد و آنطور که گفته می‌شود قرار است جلسات هماهنگی در سطح بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار به‌صورت منظم و مستمر به منظور تداوم حمایت حداکثری از بازار سرمایه ادامه داشته باشد. کارشناسان تأکید دارند با تداوم تدابیر حمایتی از بازار سرمایه در روز‌های آینده، باید شاهد بهبود وضعیت این بازار باشیم. در پایان معاملات روز چهارشنبه ۱۱تیر۱۴۰۴ شاخص کل بورس به تراز ۲میلیون‌و ۶۸۹ هزارو ۵۵۱ واحد رسید.
نکته قابل توجه این است که شاخص در ابتدای معاملات افت بیش از ۵۸هزار واحدی را تجربه کرد که در ادامه با شروع حمایت‌ها و تقویت سمت خرید، شاخص بخشی از مسیر رفته تا تراز ۲میلیون‌و ۶۷۳ هزارو ۹۵ را بازگشت و ۱۶هزار واحد بالا رفت. نمودار تغییرات روزانه شاخص کل نشان می‌دهد که بازارساز در محدوده کف قبلی اقدام به حمایت کرده و اگر چه شاخص کل با افت همراه بود، اما اولین کندل سبز بازار بعد از ۱۰کندل سرخ نزولی ثبت شد.
عقبگرد بازار موازی بورس
همزمان با کاهش صف فروش در بازار سهام، بازار‌های موازی بورس از جمله بازار ارز و طلا نیز کاهش نسبی داشتند. دلار آزاد که در جریان معاملات روز سه شنبه وارد کانال ۹۲هزار تومان شد، روز چهارشنبه کانال ۹۰هزار تومانی را از دست داد. این ریزش باعث کاهش نسبی قیمت‌ها در بازار طلا و سکه شد، به‌طوری که هر گرم طلای ۱۸عیار به۷میلیون‌و ۳۶۰ هزار تومان رسید که نسبت به روز سه‌شنبه کاهش ۲۰۰هزار تومانی داشت.
سکه امامی از ۸۶میلیون تومان به ۸۲میلیون‌و ۶۰۰هزار تومان وارد شد. نیم سکه با افت ۵/۱ میلیون تومانی به قیمت ۴۴میلیون و ۵۰۰هزار تومان و ربع سکه با کاهش حدود یک‌میلیون‌و ۲۰۰هزار تومانی نسبت به سه‌شنبه ۲۵میلیون‌و ۸۶۰هزار تومان در بازار معامله شدند.
به طور کل افزایش بهای دلار، ضمن آنکه نشان از فشار انتظارات تورمی در اقتصاد دارد، نشان می‌دهد بخشی از سرمایه‌هایی که از بازار سهام خارج می‌شوند، در حال ورود به بازار ارز و طلا هستند.
با این تفاسیر به نظر می‌رسد یکی از دلایل مهم کاهش نرخ دلار، اتخاذ تصمیم‌های حمایتی از بازار سرمایه باشد که از فشار فروش و سرازیر شدن آن به بازار ارز و سکه جلوگیری می‌کند.
چشم‌انتظاری برای تصمیمات تیم اقتصادی دولت
احسان جبل‌عاملی، کارشناس بازار سرمایه معتقد است که اگرچه وضعیت بیرونی بازار سرمایه بر شرایط بازار تأثیرگذار است، اما به گفته او بورس در شرایط قبل از جنگ نیز درگیر چالش‌هایی بود که ریشه در ضعف‌ها و مشکلات شرکت‌های بورسی دارد. وی با بیان اینکه در شرایط جنگ، هر بازاری آسیب پذیر می‌شود به «جوان» گفت: آنچه بازار سرمایه ایران را بیش از جنگ آسیب پذیر کرده، نبود سازوکار حمایتی مؤثر است. جبل‌عاملی افزود: فضای ذهنی سرمایه گذاران در شرایط تردید قرار دارد و تردید نیز سرمایه گذار را محافظه‌کار می‌کند.
در چنین شرایطی، چشم‌ها بیش از پیش به تصمیمات تیم اقتصادی دولت دوخته شده است.
علی مدنی زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی در واکنش به شرایط نابسامان بازار سهام گفت: بازار سرمایه در وضعیت پرابهام و پرریسکی به سر می‌برد. ما در حال تدوین بسته‌هایی متناسب با این شرایط هستیم که در دو بخش بودجه‌ای و خطوط اعتباری تعریف خواهد شد. تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد بدون ایجاد اصلاحات ساختاری و اعتمادزایی، صرف اعلام حمایت‌های مقطعی نمی‌تواند مسیر بازار را تغییر دهد. فعالان بازار بار‌ها شاهد بسته‌هایی بوده‌اند که به جای حل مسائل بنیادی، تنها در کوتاه‌مدت نقش مسکن را ایفا کرده‌اند و به محض اتمام منابع حمایتی، دوباره بازار وارد فاز اصلاحی شده است.
در همین حال، تحلیلگران بازار سرمایه بر این باورند که رفتار حقیقی‌ها در بازار روز‌های اخیر بیش از هر چیز، بازتابی از نارضایتی از تصمیمات سیاستگذاران بوده است.
حالا با حمایت‌های اخیر دولت ضروری است با اتخاذ سیاست‌های مؤثر، اعتمادزایی نیز صورت گیرد.
مسعود مهدیان، از فعالان بازار سرمایه در مورد حمایت‌های صورت گرفته از بازار و تأثیرات احتمالی آن در روز‌های آینده گفت: در روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه حمایت‌های مناسبی از سوی بازارگردان‌ها و مسئولان مشاهده شد.
مهدیان افزود: تأکید می‌شود که حمایت‌ها باید پیوسته، واقعی و با رویکردی واقع‌بینانه دنبال شود. این اقدامات نباید صرفاً محدود به امروز، فردا یا حتی هفته آینده باشد، چراکه بازار سرمایه در شرایطی قرار گرفته که شاید در چند سال اخیر کم‌سابقه بوده است، از این رو لازم است تا پایان این دوره، حمایت‌ها به صورت مداوم ادامه پیدا کند تا نتیجه‌ای مثبت برای کلیت بازار به همراه داشته باشد.
