جوان آنلاین: وقتی گاز قطع میشود، اقتصاد هم نفس نمیکشد. حمله دقیق و حسابشده جمهوری اسلامی ایران به مواضع کلیدی رژیم صهیونیستی، حالا فراتر از پیام امنیتی، وارد جغرافیای اقتصاد شده است. در ساعات ابتدایی بامداد یکشنبه، در پی هشدار تهران درباره «پاسخ قاطع به هرگونه تجاوز»، چند حمله موشکی به زیرساختهای راهبردی انرژی در سواحل مدیترانه صورت گرفت. آنطور که وزیر انرژی باند تبهکار اسرائیل بهصراحت تأیید کرده، بهرهبرداری از میادین گازی لویاتان و کاریش بهصورت موقت متوقف شده و ارزیابی خسارات فنی و تبعات اقتصادی آن آغاز شده است.
خبرگزاری بلومبرگ این تحول را «نتیجه تهدید روشن تهران» دانسته و نوشته است که نگرانیهای امنیتی موجب شده یکی از منابع اصلی گاز اسرائیل برای مصرف داخلی و صادرات، بهطور کامل خاموش شود. این در حالی است که میدان لویاتان با تولید بیش از ۱۱میلیارد مترمکعب گاز در سال، ستون فقرات انرژی اسرائیل بهشمار میرود. حالا با توقف آن، نهتنها پایداری شبکه داخلی دچار اختلال شده، بلکه قراردادهای صادراتی به اروپا نیز در هالهای از ابهام قرار گرفتهاند؛ ضربه ایران، هوشمندانه بود: بدون تلفات، با بیشترین تأثیر.
ستون انرژی فرو ریخت
در سیاست، گاه یک هدف اقتصادی، بار پیام امنیتی را هم میکشد. حمله بامداد گذشته ایران به تأسیسات انرژی اسرائیل، نمونهای از چنین طراحی دقیقی بود. گزارشهای رسمی تلآویو حاکی از آن است که موشکها بهصورت مستقیم بخشی از تأسیسات میدان لویاتان را هدف گرفتهاند و هشدارهای امنیتی به تمام شرکتهای فعال در حوزه انرژی ابلاغ شده است. میدان گازی لویاتان که در سالهای گذشته با سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری توسعه یافته بود، در کنار میدان تامار، نقش حیاتی در تأمین انرژی داخلی رژیمصهیونیستی و صادرات به اروپا، اردن و مصر دارد. تعطیلی این میدان، صرفنظر از خسارات فنی و مالی، پیامدهای سیاسی قابلتوجهی نیز دارد، چراکه در ماههای اخیر اسرائیل تلاش داشت تا نقش خود را بهعنوان تأمینکننده جایگزین گاز روسیه به اروپا تثبیت کند.
برآوردها نشان میدهد که قطع جریان گاز از لویاتان، موجب کاهش ۴۰ درصدی در تأمین گاز اسرائیل خواهد شد. این کاهش، مستقیماً بر صنعت، برق و حملونقل این رژیم کودککش اثرگذار خواهد بود. بهعبارت دیگر، تأسیسات گازی هدف قرار گرفتند، اما لرزش آن تا عمق زندگی شهروندان اسرائیلی ادامه خواهد داشت.
تهران هشدار داده بود
پیش از این حمله، مقامات کشورمان بارها هشدار داده بودند که هرگونه اقدام تحریکآمیز یا تجاوز با پاسخ قاطع، فراتر از میدان نبرد، در بُعد اقتصادی نیز همراه خواهد شد. حمله اخیر نشان داد که این هشدارها صرفاً دیپلماتیک نبوده، بلکه بر اساس اطلاعات دقیق عملیاتی و با اشراف کامل به نقاط حیاتی دشمن طراحی شدهاند. توقف میدان گازی لویاتان، از دید تحلیلگران، نوعی هشدار راهبردی از سوی تهران است؛ بهویژه آنکه این حمله بدون تلفات انسانی بوده و تنها زیرساختهای اقتصادی را هدف قرار داده است. این انتخاب هدف، نشان از یک سطحسنجی هوشمندانه دارد؛ رژیم موقت صهیونی پشیمان خواهد شد.
در همین زمینه، بلومبرگ در گزارشی نوشت: «تهران با هدفگیری نقطهای، بزرگترین منبع انرژی اسرائیل را از مدار خارج کرد، بیآنکه درگیر یک جنگ تمامعیار شود. این اقدام بهطور غیرمستقیم بر بازار انرژی اروپا نیز اثر خواهد گذاشت.» یکی از تبعات فوری این حمله، اختلال در بازار انرژی منطقهای و بینالمللی است. قیمت گاز در بازارهای آسیایی با جهشی کمسابقه مواجه شد و برخی منابع اروپایی از نگرانی درباره پایداری عرضه گاز در تابستان خبر دادند. هرچند اروپا در فصل گرما نیاز کمتری به گاز دارد، اما نگرانی از پاییز و زمستان پیشرو از حالا به بازار تزریق شده است. با حذف موقت گاز صادراتی اسرائیل، مسیر جایگزینی که اروپا برای عبور از بحران انرژی پس از جنگ اوکراین طراحی کرده بود، دچار اختلال شده است. بهبیان دیگر، ضربه ایران، فقط به اسرائیل محدود نماند، بلکه متحدان اروپایی آن را هم متوجه مخاطرات یک جانبداری تمامعیار از تلآویو کرد.
جنگ بیصدا، اما پرطنین
این حمله را میتوان نمونهای از «جنگ بیصدا» دانست؛ جایی که بدون عملیات زمینی، بدون درگیریهای گسترده، اما با هدفگیری دقیق، رژیم صهیونیستی مجبور به عقبنشینی اقتصادی میشود. تهران نشان داد که میتواند با تکیه بر قدرت موشکی، چنان ضربهای به شریان حیاتی دشمن وارد کند که بدون حتی یک شلیک دیگر، اقتصادش دچار سرگیجه شود. اکنون پرسش اصلی در محافل امنیتی اسرائیل این است: اگر ایران توانسته با یک حمله موشکی حسابشده چنین اختلالی ایجاد کند، در صورت تداوم تنشها کدام زیرساخت بعدی در لیست خواهد بود؟ پاسخ این پرسش، میتواند نگرانیهای امنیتی را برای مدت طولانی بر اسرائیل تحمیل کند.
توقف میدان گازی لویاتان تنها یک پیام داخلی برای اسرائیل نیست، بلکه زنگ خطری است برای اروپا که بر گاز این رژیم بهعنوان جایگزین حساب باز کرده بود. با این رخداد، اطمینان نسبت به امنیت انرژی در شرق مدیترانه زیر سؤال رفته و اروپا ناچار است به گزینههای امنتری بیندیشد. برخی تحلیلگران اروپایی هشدار دادهاند که اتکا به منابع ناامن، صرفاً بحران انرژی را به تعویق میاندازد. با هدفگیری زیرساخت انرژی، اسرائیل با معضلی تازه روبهرو شده است: آیا باید منابع بیشتری را صرف دفاع از تأسیسات اقتصادی کند یا در برابر حملات بعدی، تن به تعطیلیهای بیشتر دهد؟ این دوراهی برای اقتصادی که همین حالا با چالشهای درونی، چون تورم، نارضایتی اجتماعی و کسری بودجه مواجه است، بحرانی جدید پدید آورده است. برآوردها نشان میدهد که تنها توقف چندروزه لویاتان، دهها میلیون دلار خسارت خواهد داشت؛ رقمی که با تکرار حملات میتواند به صدها میلیون افزایش یابد. تلآویو اکنون باید هزینهای سنگین برای محافظت از ستونهای لرزان اقتصاد خود بپردازد.