جوان آنلاین: وزیر امور خارجه در آستانه نشست این هفته شورای حکام آژانس به سه کشور اروپایی «فرانسه، انگلیس و آلمان» هشدار داد که ایران در برابر هرگونه نقض حقوق خود، واکنشی قاطع نشان خواهد داد و تلویحاً گفت که تهران در واکنش به این قطعنامه، برنامه هستهای خود را گسترش خواهد داد.
عباس عراقچی روز جمعه ۱۶ خردادماه در شبکه ایکس نوشت: «پس از سالها همکاری خوب با آژانس بینالمللی انرژی اتمی که به صدور قطعنامهای منجر شد که ادعاهای مغرضانه درباره «ابعاد نظامی احتمالی» (PMD) برنامه هستهای صلحآمیز ایران را مختومه کرد، کشور من بار دیگر به «عدم پایبندی» متهم شده است.» عراقچی تلویحاً هشدار داده که این قطعنامهای که اروپاییان بانی آن شدهاند، مثل سال ۲۰۰۵، منجر به گسترش برنامه هستهای ایران خواهد شد: «زمانیکه این سه کشور در سال ۲۰۰۵ نیز همین رفتار نادرست را در پیش گرفتند، نتیجه آن از بسیاری جهات، تولد واقعی غنیسازی اورانیوم در ایران بود. آیا واقعاً سه کشور اروپایی طی دو دهه گذشته هیچ درسی نیاموختهاند؟» در حالی که برخی ناظران قطعنامه آژانس را پیشزمینه فعالسازی مکانیسم اسنپبک برجام میدانند، عراقچی گفته که «اروپا در آستانه یک اشتباه راهبردی بزرگ دیگر قرار دارد» و تأکید کرده است: «سخن من را به یاد داشته باشید: ایران در برابر هرگونه نقض حقوق خود، واکنشی قاطع نشان خواهد داد. مسئولیت کامل و انحصاری بر عهده بازیگران بیمسئولیتی است که برای وارد کردن خود، به هر کاری دست میزنند.» عراقچی پیش از این هم هشدار داده بود که اگر اروپاییها مکانیسم اسنپبک، معروف به ماشه را که شش قطعنامه قبل از برجام در شورای امنیت را زنده میکند، فعال کنند، نگرش ایران نسبت به برنامه هستهایاش «کاملاً تغییر خواهد کرد». عراقچی در سفر هفته قبل به مصر هم در گفتوگو با برنامه «لقاء خاص» شبکه القاهره الاخباریه گفته بود که از گزارش اخیر آژانس ناراضی هستیم و این موضوع را نیز مستقیماً به آقای گروسی اعلام کردم. او در قاهره با گروسی ملاقاتی پیشبینی نشده داشت که به نظر میرسد پرتنش بوده است.
تفاوتهای گزارش جدید با گزارشهای قبلی
آژانس به تازگی گزارشی منتشر کرده که از جهاتی، با گزارشهای پیشین آن تندتر و لحنی سیاسی و غیرفنی دارد و به نظر میرسد تهران معتقد است که تحت تأثیر اروپاییان تهیه شده است. تهران در یادداشتی به آژانس نوشته که محتوا، لحن و دامنه این گزارش بهشدت محل ایراد است و نشاندهنده انحرافی آشکار از مأموریت ادعایی بیطرفانه مدیرکل و همچنین از ملاحظات مندرج در بند اجرایی ۶ (OP۶) قطعنامه GOV/۲۰۲۴/۶۸ میباشد. تهران تأکید کرده که رویکرد غیرحرفهای اتخاذ شده از سوی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشدهی و اظهارات عمومی، از جمله در مصاحبههای رسانهای که طی آن به بزرگنمایی مسائل ادعایی پرداخته شده، آژانس را از نقش فنی و بیطرف خود منحرف میسازد. در گزارش جدید، در حالی که آژانس گفته که ذخایر اورانیوم غنیشده ۶۰ درصد ۶/ ۴۰۸ کیلوگرم افزایش یافته است و این مقدار ظرف ماه فوریه ۲۰۲۵ تا کنون (یعنی ۳ ماه) ۵۰ درصد افزایش یافته و این حجم افزایش برای تقریباً ۱۰ سلاح هستهای کافی است که در گزارشهای قبلی، از چنین برآوردهایی خودداری میکرد و با عباراتی فنی اشاره میکرد که ذخیره اورانیوم غنیشده ایران از محدودیتهای برجام فراتر رفته است. همچنین ظاهراً در گزارش اخیر آژانس اشاره شده که ایران ظرفیت غنیسازی تا سطح تسلیحاتی را در فردو ظرف هفت تا ۱۰ روز دارد. گزارشهای جدید از مقادیر و جدول زمانی گریز هستهای واضح استفاده میکنند و سطح تهدیدی را که با استفاده از عبارات مشخص دارد، افزایش میدهند. همچنین آژانس در گزارشهای قبلی خود اشاره میکرد که اثراتی از ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در مکانهای اعلام نشده یافت شده ولی در گزارش جدید خود ظاهراً به صراحت بیان میکند که اورانیوم غنیشده تا سطح نزدیک به سلاح در چندین مکان شناسایی شده است. در این باره، ایران در یادداشت خود اشاره کرده که موضوع مربوط به مکان موسوم به «لویزان- شیان» پس از انجام فعالیتهای گسترده راستیآزمایی از سوی آژانس در سال ۲۰۰۴ مختومه اعلام شد، در حالی که آژانس بهطور شگفتآوری در گزارش جدید خود، مجدداً، این موضوع را گشوده و ادعاهای جدیدی نظیر «اورانیوم طبیعی به شکل یک دیسک فلزی» و «تولید منابع نوترونی با محرک انفجاری» مطرح کرده است، بدون آنکه تاکنون هیچ سندی در اثبات این ادعاها ارائه نماید.
روسها وارد مذاکره ایران و امریکا میشوند
در حالی که با ارسال پیشنهاد جدی امریکا به ایران، که ظاهراً ایران آن را رد کرده، مذاکرات تهران و واشینگتن در وضعیت معلق قرار گرفته، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که به زودی با ایرانیها دیدار خواهیم کرد. «تامی پیگوت» گفته که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه امریکا، پیشنهاد دقیق و مفصلی به ایرانیان ارائه کرده که بهتر است آنها آن را بپذیرند. این مقام وزارت خارجه امریکا با تکرار ادعاهای مقامات واشینگتن مدعی شد: به نفع ایران است که پیشنهاد ارائهشده را بپذیرد. ما بارها و بارها به صراحت اعلام کردهایم که حکومت ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد و در این زمینه دو مسیر وجود دارد؛ مسیر خوب و مسیر بد. معاون سخنگوی وزارت خارجه امریکا در عین حال گفت: به جز این موضوع، به نفع امنیت ملی امریکا نیست که درباره مذاکرات صحبت کنیم. در حالی که روز پنجشنبه دونالد ترامپ گفت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه آماده مشارکت در مذاکرات با ایران است، سخنگوی رئیسجمهور روسیه نیز با تأیید این موضوع گفت که پوتین اعلام آمادگی کرد از روابط نزدیک مسکو با تهران برای تسهیل مذاکرات جاری بین ایران و امریکا استفاده کند و در صورت لزوم شخصاً در این مذاکرات ورود کند. ترامپ در پیامی بعد از تماس با پوتین گفته بود که پوتین پیشنهاد کرد «در بحثها با ایران شرکت کند تا شاید بتواند در به سرانجام رساندن سریع این موضوع مفید باشد.» پسکوف روز جمعه به خبرنگاران گفت که «ما روابط شراکتی نزدیکی با تهران داریم و طبیعی است که رئیسجمهور پوتین اعلام کرد که روسیه آماده است از این سطح شراکت با تهران برای تسهیل و کمک به مذاکرات جاری برای حلوفصل موضوع هستهای ایران استفاده کند.»