جوان آنلاین: یک بیماری واگیردار تازه و به قول برخی کارشناسان حتی خطرناک‌تر و مسری‌تر از کرونا که در میان حجاج به شکل گسترده‌ای شیوع پیدا کرده‌است؛ این خبری است که درباره شیوع بیماری «مرس» در میان زائران حج شنیده می‌شود و هشدار‌هایی در این خصوص از سوی برخی پزشکان و چهره‌های پزشکی مشهور به گوش می‌رسد. در برخی از رسانه‌ها هم شاهد گزارش‌هایی در این‌باره هستیم. در مقابل این، اما پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر، اما طی بازدیدش از بیمارستان صحرایی ایران در صحرای عرفات در پیامی تأکید کرده‌است تمامی زائران ایرانی در سلامت کامل به سر می‌برند و هیچ بیماری واگیری در میان زائران ایرانی مشاهده نشده‌است.
شیوع بیماری‌های واگیر در مراکز شلوغ و با جمعیت زیاد همچون ایام حج موضوع عجیبی نیست و همه ساله برخی از حاجی‌ها در بازگشت از حج ممکن است درگیر برخی بیماری‌های واگیردار شوند. امسال هم شنیده‌ها از شیوع نوعی از بیماری تنفسی در میان حجاج حکایت کرد؛ موضوعی که البته از سوی رئیس جمعیت هلال احمر و همچنین رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت این جمعیت تکذیب می‌شود.
ویروسی خطرناک‌تر از کووید
مینو محرز، فوق تخصص بیماری‌های عفونی، در مصاحبه‌ای با هشدار نسبت به شیوع بیماری‌های تنفسی از جمله مرس (MERS) در برخی کشور‌ها به‌ویژه عربستان گفته‌است: «بیماری مرس خطرناک‌تر از کووید ۱۹ است و میزان مرگ‌ومیر آن بیش از ۶۰ درصد گزارش شده‌است.»
وی با بیان اینکه ویروس مرس از شتر به انسان منتقل می‌شود و برخلاف کرونا و آنفلوآنزا از انسان به انسان سرایت نمی‌کند، افزود: «با توجه به مصرف شیر شتر در عربستان، احتمال انتقال این ویروس به حجاج وجود دارد و از این رو توصیه می‌کنیم پس از بازگشت حجاج، از روبوسی با آنان خودداری شود.»
دکتر محرز تأکید کرد: «هر چند تا کنون موردی از مرس در ایران گزارش نشده‌است، اما با نزدیک شدن به زمان بازگشت حجاج، رعایت احتیاط ضروری است».
محمدرضا صالحی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم از افزایش موارد ابتلا به ویروس مرس در میان حجاج خبر می‌دهد و می‌گوید: «ویروس مرس دارای علائمی مشابه کووید ۱۹ است که در صورت ابتلا باید در بیمارستان بستری شد.»
مرس چیست؟
ویروس مرس (MERS- CoV) که از خانواده کرونا ویروس‌ها است، برای نخستین‌بار حدود ۱۲ تا ۱۳ سال پیش (در سال ۲۰۱۲) در کشور‌های عربستان سعودی، عمان، امارات و تایلند شناسایی شد. بررسی‌های اولیه نشان می‌داد این ویروس احتمالاً از شتر به انسان منتقل شده‌است. ویروس مرس با قدرت بیماری‌زایی بالا، می‌تواند به‌ویژه در افراد مسن یا دارای نقص ایمنی، منجر به بیماری‌های شدید تنفسی و حتی مرگ شود.
با افزایش موارد ابتلای به ویروس «مرس» در عربستان سعودی، کارشناسان سلامت نسبت به رعایت جدی اقدامات پیشگیرانه به‌ویژه برای زائران حج تمتع هشدار دادند.
به گفته صالحی از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون، روند ابتلا به ویروس مرس در عربستان سعودی افزایشی بوده‌است. تنها در یک بازه یک‌هفته‌ای اخیر، ۹ مورد ابتلا و دست‌کم دو تا سه مورد مرگ ناشی از این بیماری در منطقه بستان عربستان گزارش شده است.
زائران همه در سلامتند
با وجود این، سید علی مرعشی، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت در واکنش به شایعه مطرح‌شده درباره شیوع ویروس مرس در میان حجاج می‌گوید: «با تلاش شبانه‌روزی تیم پزشکی ایران، تاکنون شاهد هیچ بیماری غیرمعمول یا اپیدمی نبوده‌ایم و زائران در سلامت و آرامش هستند. طبق اطلاعات وزارت بهداشت عربستان موارد معدود «مرس» در ریاض دیده شده و این ویروس در مکه یا مدینه در بین حجاج کشور‌ها مشاهده نشده است.»
طبق تأکید وی قطعاً در صورت بروز هر نوع بیماری واگیردار، موارد به سرعت از سوی کادر درمان ما و عربستان پیگیری می‌شود. در هر صورت وضعیت کنونی زائران مطلوب است و عزیزان در سلامت کامل هستند.
مرعشی به زائران ایرانی توصیه کرد، «حتماً در روز‌های باقیمانده بهداشت فردی را رعایت‌کنند و در محل‌های شلوغ یا طواف از ماسک استفاده کنند. همچنین تأکید می‌شود در صورت بروز هر نوع علامت غیرمعمول بیماری فوراً برای دریافت خدمات لازم به مراکز پزشکی کشورمان در مشاعر مراجعه کنند.»
پیر حسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر هم با تأکید بر اینکه تاکنون هیچ‌گونه بیمارى واگیردارى بین زائران حج گزارش نشده‌است، افزود: «زائران در سلامت کامل هستند.»
رعایت بهداشت راهکار مقابله مرس
نحوه انتقال ویروس مرس مشابه کروناویروس کووید - ۱۹ است و از طریق قطرات تنفسی، تماس با دست آلوده و ارتباطات نزدیک میان افراد صورت می‌گیرد. این بیماری همچنان فاقد واکسن است و هنوز هیچ نوع واکسن مؤثر برای ویروس مرس تأیید نشده‌است.
مطالعات علمی متعددی در سطح جهان برای تولید واکسن در حال انجام است، اما تاکنون واکسنی برای استفاده عمومی معرفی نشده‌است.
استفاده مداوم از ماسک به‌ویژه در اماکن شلوغ، شست‌وشوی مکرر و اصولی دست‌ها با آب و صابون یا محلول‌های ضدعفونی، پرهیز از تماس نزدیک با افراد دارای علائم تنفسی، حفظ فاصله اجتماعی حداقل دو متر و همچنین اجتناب از روبوسی، دست‌دادن و تماس فیزیکی غیرضروری از جمله نکاتی است که برای ایمنی از بیماری مرس باید رعایت کرد.
زائران در صورت مشاهده علائمی همچون تب، درد بدن، کوفتگی، سرفه خشک یا تنگی نفس باید سریعاً به مراکز درمانی یا کاروان‌های پزشکی مراجعه کنند. استراحت کافی و مصرف مایعات نیز به کنترل بهتر علائم کمک می‌کند.
ضرورت برنامه‌ریزی برای مواجهه با ورود احتمالی مرس
هشدار برخی پزشکان و اظهارات مسئولان مرتبط در پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر در خصوص شیوع یا عدم شیوع بیماری مرس در میان حجاج، اما تنها موجب سر در گمی مردم می‌شود. این در حالی است که اگر موضوع بیماری مورس جدی است یا حتی بیم شیوع آن می‌رود باید پیش از بازگشت حجاج برای مقابله با آن برنامه‌ریزی کرد.
