جوان آنلاین: دونالد ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود، گاهی ایده خرید گرینلند را مطرح میکرد. در آن زمان، عده کمی حرفهای او را جدی گرفتند، اما حالا ترامپ با تهدید دانمارک، این حرف را تکرار میکند و دیگر هیچکس به او نمیخندد. دانمارک به عنوان یکی از کشورهای اسکاندیناوی، با چشمانداز تهدید از جانب یک متحد نزدیک مواجه است و احتمال دارد، امریکا قلمرو دانمارک را به زور تصرف کند. اما کپنهاک بهرغم ارتش و نیروی دریایی کوچک، در زمینه اقتصادی هیچ کمبودی ندارد و میتواند با تکیه بر این نیرو، با رئیسجمهور ایالات متحده مذاکره کند، یا در صورت لزوم به امریکا فشار وارد کند. واقعیت این است که چندین شرکت چندملیتی دانمارکی وجود دارند که بدون محصولات و خدمات آنها، امریکاییها به سرعت آسیب خواهند دید.
چندی پیش فایننشال تایمز، جزئیات تماس ۱۵ ژانویه بین ترامپ و مت فردریکسن، نخست وزیر دانمارک را فاش کرد. در این مکالمه آتشین که ۴۵ دقیقه به طول انجامید، ترامپ که هنوز مراسم تحلیف را برگزار نکرده بود، پرخاشگرانه و با رویکردی دشمنانه، به رویکرد فردریکسن در خودداری از فروش جزیره گرینلند در قطب شمال واکنش نشان داد.
محاصره حملونقل دریایی
دانمارک یکی از اعضای متعهد و محبوب سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است، اما اینها، واقعیت موجود مبنی بر اینکه که کشوری کوچک با جمعیتی کمتر از ۶ میلیون نفر و نیروهای مسلح با حدود ۲۰ هزار پرسنل فعال است را تغییر نخواهد داد. اگر ترامپ برای تصاحب گرینلد جدی باشد، دانمارک حتی اگر بخواهد هم نمیتواند وارد یک جنگ تمام عیار، علیه متحد خود در ناتو شود. ولو اینکه ناوگان کوچک و یخشکنهای قدیمی واشینگتن هرگونه عملیات دریایی در شمال قطبی را به یک چالش تبدیل خواهد کرد. اما دانمارک، ناتوان نیست. برعکس، چندین برگ برنده در آستین خود دارد. برای شروع، این کشور اسکاندیناوی میزبان مرسک Maersk))، دومین شرکت بزرگ حمل و نقل کانتینری جهان از نظر ظرفیت بار است. بیشتر محمولههای غیر مایع جهان در کانتینرهای این شرکت حمل میشود، به طوری که در سال ۲۰۲۳، خط کشتیرانی دانمارک حدود ۲۴ میلیون از آنها را با ۶۷۲ کشتی خود جا بهجا کرد. مرسک آنقدر بزرگ است که کشتیهای این شرکت حدود ۱۴/۳ درصد از ناوگان کشتیهای کانتینری جهانی را به خود اختصاص دادهاند. در ایالات متحده، مرسک کالاها را در مقاصد بالتیمور، چارلستون، هیوستون، جکسونویل، لانگ بیچ، لسآنجلس، میامی، نیواورلئان، نیویورک، نیوآرک، نورفولک، چارلستون شمالی، اوکلند، فیلادلفیا، پورت اورگلیدز، واینیمی، ساوانا، سیاتل، تاکوما، تامپا و ویلمینگتون حملونقل میکند.
برای مثال، اول ژانویه، شرکت کانتینری MSC Tomoko تحت پرچم پاناما وارد هیوستون شد، سپس به نیواورلئان و از آنجا به فری پورت در باهاما سفر کرد. روز بعد، کشتی MSC Ensenada کشتیرانی مکزیک به هیوستون رسید و از آنجا با محموله به مقصد کلمبیا و برزیل سفر کرد. طبق وبگاه مرسک، جایی که هر کسی میتواند ارتباطات کشتیهای این شرکت را ردیابی کند. در حال حاضر، خطوط حملونقل مرسک با ظرفیت کامل یا نزدیک به ظرفیت کامل در حال فعالیت هستند. اگر هر خط کشتیرانی به طور ناگهانی حملونقل به ایالات متحده یا از ایالات متحده را متوقف کند، سایر متصدیان حملونقل فقط میتوانند سهم کمی از این شکاف را پر کنند. اگر دولت دانمارک، تردد مرسک به بنادر ایالات متحده را ممنوع کند، کسبوکارها و مصرفکنندگان امریکایی به سرعت آسیب میبیند.
نبض دارویی و بهداشتی در دست کپنهاگ
اگر فردریکسن، مانع از صادرات محصولات شرکت مراقبتهای بهداشتی نوو نوردیسک (Novo Nordisk) به ایالات متحده شود، این کمبود برای میلیونها امریکایی محسوس خواهد بود. غول داروسازی دانمارکی، سازنده سماگلوتاید، ماده فعال اوزمپیک و وگوی در داروهای کاهش وزن است که انقلابی در درمان ضدچاقی و دیابت در ایالات متحده ایجاد کردهاند. این شرکت، سماگلوتاید را در دانمارک تولید میکند و بهرغم تلاشهای زیاد کپیکنندگان و دیگران، همچنان اوزمپیک واقعی هنوز نمیتواند از ابتدا در ایالات متحده ایجاد شود. یک مطالعه دانشگاهی نشان میدهد، بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، تعداد نسخههای اوزمپیک در ایالات متحده تقریباً ۴۰۰ درصد افزایش یافته است. تعداد کل نسخه داروهای حاوی سماگلوتاید تا دسامبر ۲۰۲۳ به ۲/ ۶ میلیون رسید. در می۲۰۲۳، نظرسنجی که Barclays Research انجام داد، تخمین زد، بیش از نیممیلیون امریکایی از وگوی استفاده میکردند. مانند مرسک، نوو نوردیسک نیز مبالغ هنگفتی در امریکا به دست میآورد. سهام این شرکت چندی پیش به دلیل اخبار مربوط به آزمایشات مثبت داروی جدید چاقی آمیکرتین، بیش از ۷ درصد افزایش یافت. تقاضا برای اوزمپیک به حدی است که نوونوردیسک، ۴/ ۱ میلیارد دلار در تأسیساتی در کارولینای شمالی سرمایهگذاری کرده که عنصر اصلی دارو را تشکیل میدهد. اما اگر دولت دانمارک به این نتیجه برسد که تهدیدات ترامپ امنیت کشور را به خطر میاندازد، میتواند به نوو نوردیسک دستور دهد تجارت در ایالات متحده را متوقف کند. بسیاری از امریکاییها بلافاصله متوجه غیبت شرکت میشوند.
مبلمان و اسباببازیهای دانمارکی
اگر دانمارک تصمیم به پاسخگویی بگیرد، احتمال دارد که مصرفکنندگان امریکایی ناگهان متوجه فقدان مبلمان لوکس دانمارکی شوند و فرزندانشان هم برای از دست دادن جدیدترین لگوها (LEGO) غصهدار شوند. امروزه مجموعههای لگو در مکزیک (و دانمارک، مجارستان، جمهوری چک و چین) ساخته میشوند. شرکت اسباببازی دانمارکی در حال ساخت کارخانهای در ویرجینیاست که برای بازار ایالات متحده اسباببازی تولید کند. پیشبینی میشود، بیش از هزارو ۷۰۰ نفر در آن مشغول به کار شوند. تأسیسات لگو در ایالات متحده، در واقع نوعی دوستی با دوستی بسیار مهربان است که ترامپ خواستار آن بوده است. او در مجمع جهانی اقتصاد در داووس به رهبران جهانی گفت: «محصول خود را در امریکا بسازید و ما به شما کمترین مالیاتهای هر کشور روی زمین را اختصاص خواهیم داد.»، اما او نمیتواند روی آن حساب کند، سرمایهگذاری دانمارکی اگر با دوستان مانند دشمنان رفتار شود.
محاصره اقتصادی دانمارک، گامی دراماتیک است که فردریکسن از انجام آن اکراه خواهد داشت. اما او باید به زبانی با ترامپ صحبت کند که او بفهمد. نخستوزیر دانمارک، باید به همتای امریکایی خود یادآوری کند، کشورش گزینههایی دارد که میتواند با به کارگیری آن گزینهها به اقتصاد ایالات متحده آسیب برساند. انجام این کار احتمالاً زمین بازی را هموار میکند تا شرایط برای مذاکره جدیتر در مورد منافع ایالات متحده در گرینلند مساعد شود. این کاری است که کریستیا فریلند، معاون پیشین نخستوزیر کانادا و نامزد جانشینی جاستین ترودو نخستوزیر مستعفی، پس از چندین پیشنهاد ترامپ مبنی بر تسلط ایالات متحده بر کشورش انجام داد. او گفت: «تهدیدها کارساز نیستند. ما تنشها را تشدید نخواهیم کرد، اما عقبنشینی هم نمیکنیم. اگر شما به ما ضربه بزنید، ما پاسخ خواهیم داد و ضربات ما دقیقاً هدف را نشانه خواهد گرفت. مطمئناً ما از شما کوچکتر هستیم، اما خطرات برای ما بیاندازه بالاتر است. در عزم ما شک نکنید.» مردم امریکا، ممکن است به دانمارک اهمیت زیادی ندهند، اما ملت اسکاندیناوی به آنها چیزهای زیادی برای لذت بردن در زندگی دادهاند که مطمئناً نمیخواهند آنها را از دست بدهند.
فارن پالیسی
الیزابت براو عضو ارشد شورای آتلانتیک