قدرتمند شدن یا «کار به کار کسی نداشتن»، کدام رویکرد میتواند امنیت ایران را تأمین کند؟
چگونگی تأمین امنیت همچنان مناقشه اساسی بشر است. این امر یکی از مهمترین دل مشغولیهای دولتهای مدرن نیز است. برخی نسخه انزواگرایی تجویز میکنند و در مقابل مسیر دومی به نام قدرتمند شدن وجود دارد. تاریخ ایران در ۱۵۰ سال اخیر نشان داده برای ایران نسخه بیطرفی شفابخش نیست. در جنگ جهانی اول و دوم ایران اعلام بیطرفی کرد، اما در هر دو جنگ، مورد حمله قرار گرفت و اشغال شد.
امنیت بستر تمام فعالیتهای اجتماعی در زندگی بشری است. بدون امنیت جوامع امکان هیچگونه فعالیتی ندارند. فعالیتهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی همه وابسته به زیرساختی به نام امنیت است. با قاطعیت میتوان گفت که کمتر تردیدی در این زمینه وجود دارد، اما تفاوت نگاه در تعریف امنیت و کم و کیف رسیدن به آن بروز پیدا میکند. انقلاب اسلامی نگاه غلط به مقوله امنیت را تغییر داد و راهبرد قدرتمند شدن را در پیش گرفت.
نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای تأسیس خود که با یک انقلاب مردمی و سپس با تأیید ۹۸ درصدی آنان عینیت یافت، در کنار قدرت دفاعی و بازدارندگی خود که هرساله به دنبال تعمیق و گسترش آن بود و امروز شاهد میوههای شیرین این تلاشها هستیم، همواره قدرت نرم و نرمافزاری انقلاب از جمله اتکا به مردم، باورمندی به اندیشه الهی، حمایت از مستضعفان و ایستادن در برابر نظم ناعادلانه جهانی را هم مورد توجه قرار داده است.
رهبرمعظم انقلاب دیروز در دیدار با خانوادههای شهدای امنیت با بیان این نکته که تنها راه امنیت داشتن کشور افزایش قدرت ملی است به نقد نگاه انزواگرا برای تأمین امنیت ایران پرداختند: «بعضیها در تحلیلهای گوناگون تصور میکنند اگر بخواهیم کشور در امنیت باشد، بایستی سراغ ابزارهای حساسکننده قدرتها نرویم؛ مثلاً چه لزومی دارد حالا ما موشک با فلان برد را داشته باشیم که حساس بشوند، خیال میکنند اینجوری، این شکلی میتوانند امنیت کشور را تأمین کنند یعنی درواقع اگر میخواهید کشور امن باشد، ضعیف باشید.»
رهبر معظم انقلاب در ادامه به راهبرد درستی که نظام جمهوری اسلامی در پیش گرفته اشاره میکنند: «آن چیزی که امنیت را برای یک کشور حفظ میکند قدرت ملی آن کشور است، قوی بودن آن کشور است، قوی بودن از همه جهت؛ قوی بودن در علم، قوی بودن در اقتصاد، قوی بودن در امکان دفاع، قوی بودن در تسلیحات، اینهاست که امنیت کشور را حفظ میکند و تأمین میکند.»
مقام معظم رهبری در سخنان خود در واقع تبیین میکنند که امنیت تک بعدی نیست. امنیت همهجانبه با گسترش قدرت نظامی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور به دست میآید و قدرت امروز نظام به این خاطر است که ایران دارای قدرت فرهنگی، سیاسی، نظامی و... است.
در واقع راهبرد قوی شدن است که باعث شده محور مقاومتی شکل بگیرد که دشمنان را داخل مرزهای خود درگیر کند و شکلگیری محور مقاومت متأثر از قدرت نرمافزاری و پشتیبانیهای سختافزاری نظام است. اگر قدرت نرم و هویتی انقلاب نبود، امکان شکلگیری قدرتی متحد علیه اشغالگری فراهم نمیشد. این قدرت نرم انقلاب است که پایگاه مردمی قوی برای نظام جمهوری اسلامی در داخل و خارج از کشور فراهم کرده است. خطای محاسباتی این است که دشمن فکر میکرد تحریم میتواند قدرت نرم و سخت انقلاب را تضعیف کند، اما پایگاه مردمی نظام و عملیات وعده صادق یک و ۲ و ایستادگی محور مقاومت نشان داد در تصور باطلی به سر میبرد.