جوان آنلاین: کلاف سردرگم حملونقل عمومی در پایتخت، کمکم گرهگشایی میشود. توسعه خطوط و ایستگاههای مترو، واردات و تولید اتوبوس، تاکسی و موتور برقی؛ حالا هم تراموا. آنطور که شواهد و قرائن نشان میدهد، میزبانی تهران از تراموا قطعی شدهاست.
کلانشهر تهران باتوجه به انبوه جمعیتی که در خود جای دادهاست، روزانه با چالشهای مختلفی مانند آلودگی هوا و ترافیک دست و پنجه نرم میکند. بررسیهای کارشناسان نشان میدهد برای عبور از این دست از مشکلات شهری ورود مد جدیدی از حمل و نقل عمومی به پایتخت میتواند راهگشا باشد.
همزمان با سفر مدیران شهری به چین در مهرماه سال گذشته، یک بسته حمل و نقلی شامل اتوبوس، تاکسی، ون و موتورسیکلت برقی برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی طراحی و پیگیری شد. چینیها در این سفر پیشنهاد کردند که مدیران شهری از تراموای ساخت کشورشان هم بازدیدی داشته باشند و حتی به عنوان یک نمونه آزمایشی برای تهران
سفارش دهند.
تراموا از ۱۲۶۱ در تهران
البته تهرانیها با تراموا آنچنان هم غریبه نیستند. سابقه تراموا در ایران به سال ۱۲۶۱ خورشیدی و خط آهنی که میان تهران و ری قرار داشت برمیگردد. این راهآهن که از گذشتههای دور تنها خاطرهای از آن به جا مانده است، ماشین دودی نام داشت. البته به نوعی هم میتوان آن را نخستین خط تراموای ایران دانست. این تراموا سرانجام در سال ۱۳۴۱ برچیده شد. در دهه ۸۰ ورود تراموا به تهران مطرح شد و قرار بود این قطارهای سبک در محدوده بازار تهران و برای توسعه گردشگری شهری راهاندازی شوند، اما رفتهرفته به دلیل مشکلات مالی و ظهور دغدغههای جدید، از دستور کار مدیران شهری در دهه ۸۰ خارج شد.
رئیس شورای شهر مخالف بود
کمی بعدتر در سال ۱۳۹۷ پیشنهادی از سوی دفتر حمل و نقل ریلی درونشهری سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور مبنی بر راهاندازی تراموا در مسیر اتوبوسهای تندرو در تهران به میان آمد. در این پیشنهاد عنوان شدهبود که تراموا میتواند در مسیر اتوبوسهای تندرو غرب به شرق و شمال به جنوب شهر حرکت کند، اما رئیس شورای شهر تهران مخالفت خود را با این طرح اعلام کرد.
تراموا از همیشه به واقعیت نزدیکتر است
در سال ۱۴۰۱ و با روی کار آمدن مدیریت ششم شهری، علیرضا زاکانی، شهردار تهران دوباره موضوع راهاندازی تراموا در تهران را مطرح کرده و اوایل آبان ماه ۱۴۰۱ اعلام کرد که برای مدیریت و بهبود سفر میتوان از مدهای جدید حمل و نقل ریلی مانند تراموا بهره گرفت.
حالا دو سالی است که ماجرای ورود تراموا به پایتخت داغ شده و این ایده از همیشه به عرصه تحقق نزدیکتر است. سخنان شهردار تهران حاکی از آن است که تراموا به زودی در پایتخت به کارگرفته خواهد شد. در همین راستا مطالعاتی که از ۱۰ سال قبل در زمینه تراموا صورت گرفتهبود، مورد بازنگری قرار گرفته تا علاوه بر تکمیل و ساخت خطوط جدید مترو از ظرفیت تراموا هم برای کاهش بار ترافیک پایتخت استفاده شود.
چرا تراموا
سؤال اینجاست که چرا پس از این همه سال پرونده خاک گرفته تراموا مجدد باز شدهاست و آیا بهتر نبود که به جای احداث مد جدید حمل و نقل ریلی به تکمیل خطوط متروی شهری در تهران
پراخته شود؟ مدیران شهری معتقدند، کلانشهر تهران به تناسب جمعیت انبوهی که در خود جای دادهاست با چالشهای مختلفی مانند ترافیک و آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکند. مسلم است که مدیریت شهری باید به فکر رفع چالشهای شهری باشد و بر همین اساس ایجاد یک مسیر تکمیلی همچون تراموا که وسیلهای پاک است برای پوشش هر چه بیشتر ترافیک و کاهش آلودگی هوای تهران لازم است.
البته ناگفته نماند که شهرداری از تکمیل خطوط مترو هم غافل نشدهاست، اما تراموا به دلیل حرکت در سطح، نیاز به تهویه اضافی ندارد مانند آنچه در تونلهای مترو نیاز است. این امر باعث صرفهجویی در مصرف سوخت میشود. ضمن اینکه در تراموا خبری از پلههای برقی موجود در ایستگاههای مترو و هزینههای مربوط به نگهداری و تعمیر آن هم نیست.
آنطور که مشاهده میشود اضافه شدن یک نوع از وسیله نقلیه عمومی به پایتخت با تصمیمات و اقدامات خلقالساعه و یک شبه محقق نخواهد شد، بلکه تحقیقات بسیاری در این زمینه صورت گرفته است.
سابقه استفاده از تراموا در دیگر کشورها طولانی است
از طرفی در حال حاضر تراموا در بسیاری از شهرهای اروپا، آسیا، امریکای شمالی و جنوبی، آفریقا و اقیانوسیه استفاده میشود. از جمله این شهرها میتوان از لندن، پاریس، ورشو، دوبلین، کلکته، هیروشیما، شانگهای، زوریخ، برلین و استانبول نام برد. ورود تراموا به تهران نیز علاوه بر تغییر چهره شهر به پیشرفت و ترقی آن نیز کمک خواهد کرد.
رفع موانع ورود تراموا به تهران
به علت مزایای فراوان این شیوه حمل و نقلی از جمله سهولت دسترسی، ایمنی و راحتی، این سیستم ریلی جذابیت خاصی بین برنامهریزان حمل و نقل شهری داشته و از لحاظ سادگی تکنولوژی، اجرا و اداره و هزینه کمتر احداث و بهرهبرداری نسبت به سایر سیستمهای ریلی مورد توجه بوده و هست. با وجود مزیتهای زیادی که تراموا برای تهران داشت با موانعی روبهرو شد.
آیا تراموا به تهران خواهد رسید
پس از بررسیهای کارشناسانه در زمینه ورود تراموا به پایتخت، تصمیم بر آن شد که دو رام قطار «ال آر تی» یا همان تراموای چرخ لاستیکی چینی به صورت آزمایشی از سوی یک شرکت چینی در اختیار شهرداری تهران قرار گیرد.
محسن هرمزی، معاون حمل و نقل شهرداری تهران در گفتگو با «جوان» درباره جزئیات تردد اولین تراموای شهر تهران معتقد است در صورتی که بررسی تستها مثبت باشد و به چالشها و سؤالات کارشناسان پاسخهای تخصصی داده شود، با هماهنگی شورای شهر تهران وارد فاز بعد خواهیم شد و شرایط را برای تولید انبوه فراهم خواهیم کرد.
تراموای چرخ لاستیکی بعد از ترخیص از گمرک به تهران میآید و بعد از انجام تستهای لازم در کوتاهترین زمان بهرهبرداری از آن آغاز میشود.
شهردار تهران علیرضا زاکانی میگوید که اولین تراموا در خط بی آر تی تهرانپارس- آزادی جایگزین اتوبوس میشود و در صورتی که این مد ریلی در تهران جوابگو باشد، انبوهسازی صورت میگیرد.