جوان آنلاین: نگاه به مادر و جایگاه مادری از دید بسیاری از بزرگان توصیف شده است، اما زیباترین زاویه به ترسیم این جایگاه، زاویه نگاه خدا به مادر در روایات و احادیث است که عنایت به آنها ما را در شناخت بیشتر قدر و منزلت این موجود گرانبها آشنا میکند تا با دانستن آنها بتوانیم بخشی از حق بزرگی را که بر ما دارند ادا کنیم.
مردی از حضرت رسول اکرم (ص) پرسید: «حق پدر بر عهده فرزند چیست؟» ایشان فرمودند: «تا زمانی که زنده است از او اطاعت کند.» آن مرد پرسید: «حق مادر بر عهده فرزند چیست؟» پیامبر گرامی اسلام (ص) یک تعبیر تکاندهنده، خوشحالکننده و حتی ترساننده برای این مسئله به کار بردند و فرمودند: «هیهات، هیهات، بسیار بعید است کسی بتواند این حق را ادا کند. اگر به اندازه ریگهای بیابان و قطرات باران عمر کنی و تمام این مدت را در مقابلش بایستی، این به اندازه یک روز که مادرت تو را در شکمش حمل میکرده، نیست.»
روایت است که حضرت رسول (ص) فرمودند: «زمانی که به معراج رفته بودم و بهشت و جهنم و... را به من نشان دادند، در بهشت که بودم صدای قرائت یک قاری را شنیدم. پرسیدم او کیست؟ گفتند حارثة بن نعمان است. نتیجه نیکی اینچنین است، زیرا او بیشتر از همه به مادرش نیکی میکرده است..»
حجتالاسلام والمسلمین مسعود عالی نیز در یکی از سخنرانیهایشان در تعریف قدر و منزلت و جایگاه مادری روایتی از پیامبر (ص) نقل کردند و گفتند: «روزی مردی نزد پیامبر اکرم (ص) رفت و به ایشان گفت من گناهی مرتکب شدهام که گمان نمیکنم بخشیده شوم. زمان جاهلیت خداوند دو دختر به من داد، اما هر دوی آنها را زنده به گور کردم. بعد خداوند دختری دیگر به من داد که خیلی ناراحت شدم. میخواستم او را هم زنده به گور کنم که این بار همسرم مقابل در نشست و با گریه و ضجه از من خواست از این کار منصرف شوم. دلم سوخت و حرفش را گوش کردم. قدری که گذشت و این بچه بزرگتر شد دیگر نتوانستم حضور او را تحمل کنم. پنهانی او را به بیابانی بردم و او را هم زنده به گور کردم. فکر نمیکنم بخشیده شوم. پیامبر خیلی ناراحت شد و به آن مرد گفت مادرت زنده است؟ گفت نه. دوباره سؤال کردند خالهات زنده است؟ گفت بله. پیامبر (ص) فرمودند: نزد خالهات برو و برای جبران و کفّاره این گناه به او احسان کن و احترام بگذار.»
این روایت نشان میدهد، مقام مادر به اندازهای است که نیکی به شبیه مادر هم کفاره گناهان هرچند بزرگ میشود.
مقام مادر دانشمندان هم قابل وصف است. از جمله این دانشمندان ادیسون است که شاید دانشمند شدنش به خاطر نگاه مادرش بوده است. ادیسون وقتی وارد مدرسه شد از نظر ذهنی فوقالعاده پایین بود و برخی به او لقب کودن داده بودند. یک روز هنگامی که از مدرسه برمیگشت، جریان را برای مادرش تعریف کرد. مادر دست فرزندش را گرفت و به سمت مدرسه رفت. او به معلم گفت حتی نمیدانی عقل پسرم از عقل تو بیشتر است، سپس تعلیم و تربیتش را خودش برعهده گرفت. از آن به بعد او به فرزندش علاوه بر دروس مدرسه، تاریخ، جغرافیا و اخلاق هم آموخت. ادیسون بیش از سه ماه به مدرسه نرفت و این مادرش بود که به او درس داد.