جوان آنلاین: کانال «مدرسه سواد زندگی» خلاصه‌ای از پژوهشی را با عنوان «مؤلفه‌های کم‌خردی از نظر فردوسی براساس شخصیت کیکاووس» به اشتراک گذاشت. در متن می‌خوانیم: آدم کم‌خرد چطور رفتار میکنه؟! این پژوهش رو بخونید تا به پاسخ برسید:
۱) پژوهشگر‌ها اومدن یه شخصیت قدرتمند از شاهنامه فردوسی به نام کیکاووس رو که پادشاه هفت اقلیم و فرمانروای دیو‌ها و انسان‌ها بوده، بررسی کردن. این پادشاه اینقدر در «بی‌خردی» و «آز» جلو میره که فرّه ایزدی ازش گرفته میشه. اما بی‌خردی چیه و چطور یه آدم نابخردانه زندگی میکنه؟!
۲) خرد شیوه‌ای از تفکر، احساس و رفتاره که نتیجه‌های مثبتی برای خردمند و دیگران داره و توی بافت زندگی دیده میشه. نقطه مقابل زندگی خردمندانه، بی‌خردی یا «آز» هست. آز، سرآغاز تجاوز و تعرض و زیاده‌روی و خودبینی انسانه. توی فرهنگ ایرانی، نشانه‌های زیادی برای مقابله با بی‌خردی و رشد زندگی خردمندانه دیده میشه.
۳) شاه کیکاووس نقش زیادی توی شاهنامه داره. پژوهشگر‌ها تمام ابیات مرتبط باهاش رو چندین بار مطالعه کردن و از دل اونا، کلیدواژه‌های مختلفی رو درباره نابخردی بیرون کشیدن. اولین چیزی که شاهنامه درباره اون میگه، ضعف در دینداری و اخلاق هست و بر اساس سنت ایرانی، بدون اعتقاد به دین، نمیشه خردمند شد: دل شاه از آن دیو بی‌راه شد/ روانش ز اندیشه کوتاه شد/ ندانست کاین چرخ را مایه نیست/ ستاره فراوان و ایزد یکیست.
۴) شاه کیکاووس پند و اندرز‌ها رو نمی‌شنوه و نتیجه طبیعی کارش، شکست است. ضعف در ادراک و فرافکنی و مقایسه خودبزرگ‌بینانه با دیگران، یکی دیگه از چیزایی هست که به نابخردی میرسه: ولیکن من از آفریدون و جم/ فزونم به مردی و فرّ و دِرَم
۵) توی بخش هیجانی هم ضعف‌های جدی داره. حکیم فردوسی نشون میده که ضعف توی همدلی و حمایت کردن چطور نابخردی رو زیادتر میکنه. ناتوانی توی تنظیم هیجان‌ها مانند خشم، شادی، اندوه و ترس از مهم‌ترین عوامل ضربه زدن به خویشتن و دیگرانه. تصمیم‌های لحظه‌ای و تحت تأثیر هیجان‌ها: بجنبید کاووس را دل ز جای/ چنین داد پاسخ که «اینست رای».
۶) ضعف در ارتباط، تجربه و ارزش‌های فرهنگی آخرین ویژگی زندگی نابخردانه شاه کیکاووس هست. هم در ماجرای سیاوش و هم قتل سهراب، کیکاووس با ضعف‌های خودش تراژدی می‌آفریند. برای همین نابخردی در فرهنگ ایرانی همیشه نکوهش شده و خردمندانه زیستن توصیه میشه. به قول فردوسی حکیم: سخن، چون برابر شود با خرد/ روان سراینده رامش برد.
درباره تصویر: سیاوش برای اثبات بی‌گناهی به کیکاووس در آتش می‌رود و سلامت بیرون می‌آید.
