کد خبر: 1152255
تاریخ انتشار: ۳۰ فروردين ۱۴۰۲ - ۲۳:۵۵
نگاهی به نقش زنان در سینمای دفاع ‎مقدس رسول ملاقلی‎پور
رسول ملاقلی‎پور از معدود کارگردانان سینمای دفاع ‎مقدس است که در فیلم‎هایش به نقش و حضور زنان در دفاع‎ مقدس توجه داشته است.
محمد صادقی

فیلم سینمایی «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی از روز گذشته به سینما‌ها آمده است. قیدی در این فیلم برداشتی آزاد از حضور زنان در دفاع از خرمشهر داشته است. این نوع نگاه با نقد‎ها و نظر‌های زیادی روبه‌رو شده است. البته قیدی اولین فیلمسازی نیست که در آثارش به موضوع حضور زنان در دفاع‎ مقدس پرداخته و پیش از آن فیلمسازان متعددی بود‎ند که کم و بیش حضور زنان در دفاع ‎مقدس را در آثار خود به تصویر کشیده اند. با این وجود پرداختن به این وجه از هشت سال جنگ تحمیلی در مقایسه با کلیت سینمای دفاع ‎مقدس آنقدر پررنگ نبوده که بتواند به عنوان یک جریان به آن نگاه کرد. شاید یکی از معدود کارگردانانی که در آثار دفاع ‎مقدسی‎اش سهم قابل توجهی را به حضور زنان در دفاع‎ مقدس اختصاص داده، مرحوم رسول ملاقلی‌پور بود.
سینمای ملاقلی‌پور و نگاه او به نقش زنان در دفاع ‎مقدس را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد؛ ابتدا فیلم‎هایی که این فیلمساز در سال‎های دفاع مقدس و دهه ۶۰ تولید کرده و سپس فیلم‎هایی که او در دهه ۷۰ و ۸۰ جلوی دوربین برده است. گرچه این فیلمساز آثار اجتماعی خود را نیز با نیم‌نگاهی به دفاع مقدس تولید کرده است.
به‌طور واضح در فیلم‎هایی که ملاقلی‌پور از دهه ۷۰ تا پایان عمرش تولید کرده است، نگاه صرف به جبهه‎های جنگ به کنار گذاشته شده و در مقابل نقش زنان و خانواده چه در قالب حضور زنان در جبهه‎های جنگ و چه نقش زنان در خانواده رزمندگان و شهدا مورد توجه قرار گرفته است.
این فیلمساز در فیلم «نجات‌یافتگان» به نقش زنان امدادگر در دفاع مقدس پرداخته است. این فیلم در سال ۱۳۷۴، تولید شده و یکی از متفاوت‌ترین نگاه‌ها به دفاع مقدس را در دوران خودش داشته است. ماجرای فیلم از آنجایی شروع می‎شود که یک بیمارستان صحرایی نیرو‌های ایرانی که در آن مجروحین نگهداری می‌شوند، بمباران می‎شود و باقیمانده مجروحان و امدادگران با آمبولانس به پشت جبهه انتقال داده می‎شوند. حین انتقال با حمله مجدد عراقی‌ها، تنها یک امدادگر زن به نام مریم قندی و یک مجروح به نام رضا زنده می‎مانند. مریم برای نجات رضا مجبور می‎شود وی را با برانکارد ببندد و با خود حمل کند. ملاقلی‎پور در این فیلم به صورت نمادین یک زن را باعث نجات نشان می‎دهد و نقش زنان امدادگر در دفاع‎مقدس را به متن فیلم می‌‎آورد. اگرچه این فیلم به دلیل نوع نگاه فیلمساز تا مدت‌ها درگیر حواشی بود، اما توانست راهی را باز کند که پس از آن از سوی دیگر فیلمسازان دفاع ‎مقدس دنبال شد. مرحوم ملاقلی‌پور در فیلم بعدی خود به نام «سفر به چذابه» که از دل یک نسخه تلویزیونی بیرون آمده بود، همان نگاه متفاوت به جنگ تحمیلی را دنبال کرد. این فیلمساز در ۱۳۷۷ پس از تجربه ناموفق فیلم «کمکم کن»، فیلم «هیوا» را ساخت و در آن بار دیگر به موضوع زن و دفاع ‎مقدس از نگاه زنی که همسرش مفقود‌الاثر شده است، پرداخت. این فیلم توانست جایزه بهترین فیلم هفدهمین جشنواره فیلم فجر را به دست آورد. در فیلم سینمایی «مزرعه پدری»، ملاقلی‌پور به موضوع خانواده در دفاع ‎مقدس پرداخته است. این فیلم اگرچه به صورت مستقیم به حضور زنان در دفاع‎ مقدس نمی‌پردازد، اما تأثیر خانواده و همسران رزمندگان در دفاع ‎مقدس را پررنگ می‌کند.
آخرین فیلم ملاقلی‌پور «میم مثل مادر»، نگاهی به عوارضی دارد که جانبازان شیمیایی زن سال‌ها پس از دفاع ‎مقدس با خود به همراه دارند. ملاقلی‎پور، تصور کلیشه‎ای از اینکه جانباز دفاع ‎مقدس حتماً یک رزمنده مرد است را در ذهن مخاطبان سینمای دفاع ‎مقدس تغییر داد. در سینمای رسول ملاقلی‎پور، زنان هم پا‌به‌پای مردان در جبهه حضور دارند، اما حضور آن‌ها فراتر از درگیری‌های نظامی است. فیلمساز فقید سینمای ایران تلاش کرد در آثارش نقش زن را از بعد پشتیبانی از دفاع ‎مقدس به تصویر بکشد، موضوعی که جا دارد بیش از این به آن پرداخته شود.

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار