برای احدا زیرساخت های کریدور لجستیکی بین المللی شمال-جنوب از طریق دریای خزر و اتصال آن به خلیج فارس که ۲۰ سال قبل مطرح شد، بر اساس برآورد بانک توسعه اورآسیا، ممکن است به سرمایه گذاری ۳۸,۲ میلیارد دلاری نیاز باشد که در این مورد نیاز به تلاش و مشارکت همه کشورهای مرتبط با این کریدور است.
بانک توسعه اورآسیا همه پروژه های سرمایه گذاری در اولویت این کریدور را در درجه اول بیش از ۱۰ میلیارد دلار اعلام کرده است.
در عین حال روزنامه «راسیسکایا گازیه تا» در مطلبی با عنوان؛«کریدور لجستیکی «شمال-جنوب» چقدر هزینه برمی دارد.»می نویسد: برای اینکه ایده گذرگاه راهبردی شمال- جنوب را احداث و اجرا کرد نیاز به احداث امکانات زیادی است، اما در هر صورت راه اندازی واقعی کریدور نیازمند، تلاش های جدی مسکو بیش از هر کشور دیگری است به این خاطر که راههای ارتباطی روسیه با اروپای غربی کاملا مسدود شده اند و برای زنده نگه داشتن اقتصاد خود نیاز به مسیرهای جدید و مقرون به صرفه دارد.
ولادیمیر تسیگانوف، رئیس شعبه مسکو انستیتو مشکلات حمل و نقل آکادمی علوم روسیه می گوید: کریدور حمل و نقل از چهار مسیر تشکیل شده است. اولی در امتداد سواحل غربی دریای خزر از جمهوری داغستان و سپس از طریق جمهوری آذربایجان و ایران با دسترسی به بنادر خلیج فارس، بازارهای هند، پاکستان، آسیای جنوب شرقی، کشورهای حوزه خلیج فارس ایجاد می شود، همچنین این مسیر از آفریقا هم می گذرد.
مسیر دوم در امتداد سواحل شرقی خزر از طریق قزاقستان، ترکمنستان به ایران می گذرد، یعنی شامل عبور از سه مرز است. این کارشناس خاطرنشان می کند، لازم است عملیات کارآمد همه ایستگاههای اقتصادی این مسیر هماهنگ شود.
مسیر عبوری از دریای خزر ارتباط متقابل بین بنادر کشورهای حاشیه دریای خزر را فراهم می‌کند و سریع‌ترین مسیر خواهد بود. اما در این مورد، کار جدی برای نوسازی بنادر و تعمیق کف لازم است.
در نهایت مسیر چهارم از ارمنستان و گرجستان می گذرد.
بانک توسعه اورآسیا فرض می کند که بیشتر سرمایه گذاری ها (۶۹٪) باید به سمت توسعه مسیر غربی هدایت شود. مسیر از طریق خزر ۱۹ درصد از سرمایه گذاری ها را به خود اختصاص می دهد و مسیر شرقی ۱۲ درصد است. به گفته تحلیلگران، مسیر غربی بیشتر پروژه های گروه اول را تشکیل می دهد. از جمله می توان به بخش ناتمام راه آهن رشت - آستارا در ایران اشاره کرد. ساخت کنارگذرهای خودرویی برای شهرهای ولادیکاوکاز، آستاراخان، ماخاچکالا، دربنت، خاساویورت، نوسازی خطوط ریلی آلیات- آستارا و سومگایت- یالاما، ساخت بخشی از بزرگراه مرزی باکو-روسیه در آذربایجان نیز از جمله این موارد است. بر اساس اولویت ها پیش بینی می شود در مسیرهای دیگر امکانات زیادی ساخته شود. در نتیجه سرمایه گذاری در زیرساخت ها نه تنها در روسیه، بلکه در قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ایران و سایر کشورها نیز مورد نیاز خواهد بود.
ایوان فدیاکوف، مدیر کل «INFOLine» می گوید: هزینه چنین راهگذری زیاد است، اما چندین برابر کمتر از مقدار محاسبه شده است. این کارشناس معتقد است، حتی در این مورد نیز نباید روی سرمایه گذاری های جدی شرکای روسیه در اوراسیا و ایران حساب کرد.
" او می گوید: "فنلاند و سایر کشورها در مسیرهای حمل و نقل در شمال غربی سرمایه گذاری کرده اند. بعید است که کسی به جز روسیه علاقه زیادی به مسیر جنوبی داشته باشد، بنابراین بخش عمده ای از امکانات باید توسط خودمان ساخته شود.
این کارشناس توضیح می دهد که این کشورها چندان علاقه ای به کریدور ندارند ضمن اینکه فرصت های مالی هم ندارند. تسیگانوف می افزاید که کشورهای دیگر می توانند منتظر بمانند و ببینند روسیه در چه زمینه ای سرمایه گذاری را آغاز خواهد کرد. او خاطرنشان می کند که با این وجود، کار در خزر در حال انجام است.
فیدیاکوف می گوید بارگیری این کریدور با کالاهای صادراتی روسیه نیز سؤالاتی را ایجاد می کند. اکنون با توجه به روبل قوی، محصولات روسیه چندان رقابتی نیستند و این منطقه هرگز بازار سنتی وفاداری برای کالاهای روسیه نبوده است.
فدیاکوف خاطرنشان می کند که وجود کریدور شمال-جنوب بیشتر موضوع بقا است. او می‌گوید: «اگر یک پیوند حمل‌ونقل عادی در این راستا ایجاد نکنید، کاملاً مشخص نیست که اگر وضعیت در مسیر انزوای روسیه ایجاد شود، چگونه به حیات خود ادامه دهید. فدیاکوف نتیجه می گیرد که ممکن است ارزش این را داشته باشد که چگونه مسیر شمال-جنوب را با بزرگراه مسکو-کازان در حال ساخت پیوند دهیم تا سرمایه گذاری را توجیه کنیم.
شرکت بیمه اتکایی اوراسیا برای مدیریت حرفه ای ریسک ها در گذرگاه شمال - جنوب
شرکت بیمه اتکایی اوراسیا که قرار است در سال ۲۰۲۳ شروع به کار کند مدیریت حرفهای ریسک‌ها در فضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا را در این گذارگاه به عهده می گیرد و به لطف آن می‌توان حجم تجارت متقابل در داخل اتحادیه اوراسیا را بیش از ۶ میلیارد دلار افزایش داد.
منابع آگاه می گویند هنوز زود است که در مورد پارامترهای خاص این شرکت صحبت کرد. کارشناسان پیشنهاد می کنند که این شرکت قادر خواهد بود تا خطرات برخی معاملات صادرات و واردات بین کشورهای اوراسیا را به طور کامل بیمه کند.
پاول کورلات، شریک شبکه حقوقی یک سازمان مالی بین المللی معتقد است سازوکار ایجاد یک شرکت بیمه اتکایی مشابه نحوه ایجاد بانک توسعه اوراسیا خواهد بود.
پاول سامیف، مدیر کل آژانس تحلیلی BusinessDrom می گوید: خطراتی وجود دارد که بیمه مجدد آنها بسیار دشوار خواهد بود، برای مثال حمل و نقل. او خاطرنشان می کند که بازار بیمه اتکایی بین المللی هنوز تا حد زیادی به هلدینگ های بزرگ اروپایی و آمریکایی وابسته است و توسط شرکت های غربی کنترل می شود.
تصمیم مسکو-تهران- دهلی برای افزایش همکاری ها در کریدور شمال-جنوب
آکی پرس قرقیزستان هفته گذشته در ارتباط با اهمیت کریدور شمال - جنوب نوشت: به دنبال سفر اخیر شهریار افندی زاده معاون حمل و نقل و شهرسازی ایران و جایشانکار وزیر امور خارجه هند به مسکو سه کشور تصمیم گرفتند حجم حمل و نقل تجاری را از طریق کریدور شمال - جنوب (INSTC) افزایش دهند.
در گزارش این رسانه خاطر نشان شده است: در پایان سفر جایشانکار وزیر امور خارجه هند به مسکو، روسیه و ایران در مورد ترانزیت ۱۲ میلیون تن کالای روسیه از طریق تهران در امتداد کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب (INSTC) توافق کردند و دهلی نیز به دنبال افزایش حجم تجارت از طریق کریدور حمل و نقل چند وجهی است که از زمان شروع جنگ اوکراین، یک تغییر بازی در مشارکت اقتصادی هند و روسیه بوده است.
ایران و روسیه در ماه جولای قرارداد دیگری برای ترانزیت ۱۰ میلیون تن کالای روسی از طریق ایران با استفاده از گذرگاه شمال - جنوب( INSTC) امضا کرده بودند.
تصمیم برای تقویت تجارت گذرگاه شمال - جنوب در سفر اخیر شهریار افندی زاده، معاون وزارت راه و ترابری و شهرسازی ایران به مسکو اتخاذ شد. در جریان سفر جایشانکار وزیر امور خارجه هند به مسکو و سفر معاون وزیر امور خارجه ایران به دهلی نو، تقویت تجارت از طریق INSTC یکی از موضوعات کلیدی در دستور کار بود.
راه‌اندازی کریدور شمال-جنوب نیازمند مشارکت جدی مسکو - تهران
طرف روسی همچنین با سرمایه گذاری برای ایجاد هاب لجستیکی به ویژه در بنادر شهید رجایی و چابهار در جنوب ایران به منظور افزایش ظرفیت ترانزیتی موافقت کرد. مشارکت روسیه در بندر چابهار ظرفیت بندر ساخته شده توسط هند را بیشتر خواهد کرد. دهلی نو برای اتصال بندر چابهار به گذرگاه شمال - جنوب به عنوان کریدور حمل و نقل مناسب در منطقه اوراسیا تلاش می کند.
بلافاصله پس از امضای این قرارداد، اولین قطار باری روسیه وارد ایستگاه راه آهن سرخس ایران در استان خراسان رضوی در مرز با ترکمنستان شد تا به طور رسمی بخش شرقی کریدور شمال - جنوب را راه اندازی کند.
قطار روسیه در مراسمی با حضور محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور به همراه وزیران حمل و نقل، نفت، صنعت و کشاورزی و معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در مرز ایران مورد استقبال قرار گرفت.
قطار ترانزیت روسیه با حمل ۳۹ کانتینر، در ۶ ژوئیه ایستگاه چخوف را ترک کرد و ۳۸۰۰ کیلومتر را از طریق قزاقستان و ترکمنستان طی کرد تا وارد ایران شود. این محموله از طریق مسیر ریلی ۱۶۰۰ کیلومتری به بندرعباس در جنوب ایران منتقل شد تا در نهایت از طریق دریا به بندر ناوا شوای هند ارسال شود.
