در حالی که قرار بود درج قیمت تولیدکننده از چهارم دی ماه روی لوازمخانگی اجباری شود، اما تولیدکنندگان از اجرای این مصوبه طفره رفتند و همچنان در پی نامهنگاری با وزارت صنعت برای اجرایی نشدن آن هستند.
همه واحدهای تولیدی و واردکننده انواع پودر لباسشویی، دستمال کاغذی، پوشک بچه، یخچالفریزر، تلویزیون و ماشین لباسشویی از چهارم دی ماه باید نسبت به درج قیمت تولیدکننده و واردکننده که در برگیرنده مجموع هزینهها و سود قانونی واحدهای تولیدی یا وارداتی با لحاظ مالیات بر ارزش افزوده است، اقدام میکردند. این در حالی است که تولیدکنندگان به جای اجرای این مصوبه به دنبال نامهنگاری و رایزنی با بخشهای مختلف وزارت صنعت هستند تا از اجرای آن جلوگیری کنند. انجمن صنایع لوازمخانگی حدود ۲۰ روز پیش در نامهای به وزیر صنعت، مخالفت خود را با اجرای طرح درج قیمت تولیدکننده روی لوازمخانگی اعلام کردند. در این نامه که با عنوان «مشکلات دستورالعمل مدیریت بازار کالاهای واسطهای و نهایی» به وزیر صنعت، معدن و تجارت نوشته شد، اعلام شد که تاریخ صدور بخشنامه و زمان اجرای آن هیچ فرصت معقول و مناسبی برای فراهم ساختن امکانات لازم برای اجرا در نظر نگرفته است، همچنین در مراحل تدوین دستورالعمل از انجمنها و اتحادیههای مرتبط با صنعت لوازمخانگی نظرخواهی نشده است. البته در این نامه تأکید شده است که انجمنها و اتحادیه لوازمخانگی با اهداف طرح که شفافسازی قیمت و رعایت حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان است، کاملاً موافق هستند، اما وجود برخی اشکالات مانعی جدی بر سر راه تحقق اهداف تعیینشده ایجاد میکنند که رفع آنها موجب جامعیت و موفقیت طرح میشود و در غیر این صورت چهار مشکل عمده شامل اجرایی نشدن طرح، ترویج و کمک به قاچاق کالا، کاهش تولید، ایجاد چالش و درگیری بین مصرفکننده، فروشنده و تولیدکننده را به همراه خواهد داشت.
نامهنگاری دوباره تولیدکنندگان با وزارت صمت
پس از آنکه نامه انجمن صنایع لوازمخانگی به وزیر صمت نتیجهای مبنی بر رفع الزام تولیدکنندگان به درج قیمت نداشت، اخیراً این انجمن در نامهای دیگر که این بار به قائممقام وزیر صنعت در امور بازرگانی نوشته شده است، پیشنهاد جایگزینی را برای دستورالعمل وزارت صنعت مطرح کرده است.
وی اعلام کرد طی هماهنگی این انجمن با تولیدکنندگان و واحدهای تحت پوشش در رابطه با ارائه فهرست قیمت سه ستونه محصولات تولیدی نسبت به الصاق قیمتهای یادشده در مراکز عرضه مستقیم و نمایندگیهای مجاز فروش محصولات (با نظارت واحدهای تولیدی) و سایر مراکز فروش و عرضه صنفی محصولات لوازم خانگی (با نظارت اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان) به منظور اطلاعرسانی و در معرض دید خریداران اقدام کنند.
نامهنگاری برای افزایش قیمتها
در میان نامهنگاریهایی که برای درج نشدن قیمت تولیدکننده روی لوازم خانگی صورت گرفته است، انجمن صنایع لوازم خانگی طی ماه جاری نیز در نامهای به وزیر صنعت خواستار افزایش قیمت لوازمخانگی شد. این در حالی است که چندماه پیش و با صدور دستور ادامه ممنوعیت واردات لوازمخانگی از سوی رئیسجمهور، تعدادی از شرکتهای بزرگ لوازمخانگی اقدام به افزایش قیمت تولیداتشان کردند که با تذکر مسئولان دولتی روبهرو شد و نرخها به حالت قبل برگشت. اما در نامه صنایع لوازم خانگی به وزیر صنعت عنوان شده بود که با توجه به الزام نصب قیمتها روی کالاها، باید افزایش قیمتی نیز روی محصولاتشان اعمال شود، در غیر این صورت تولید برایشان به صرفه نخواهد بود. در این نامه آمده بود که نرخ جاری تورم عمومی ۴۰ درصد و تورم بخش تولید ۷۸ درصد و افزایش قیمت نهادههای تولید رقم قابل توجهی است. با توجه به این موضوع نیازمند یک سیاستگذاری جامع و اجتنابناپذیر در تعدیل منطقی قیمتها هستیم.
قیمتها افزایش یافت
در نهایت، هرچند از وزارت صنعت خبری مبنی بر موافقت وزیر با درخواست افزایش قیمت لوازمخانگی بیرون نیامد، اما تولیدکنندگان لوازمخانگی، قیمت محصولات خود را ۸ تا ۱۲ درصد افزایش دادند. این در حالی است که بازار با رکود مواجه شده و در عین حال، نرخ ارز نیز روندی نزولی در پیش گرفته است.
روایت مرکز آمار از ۹ دلیل بیمیلی خریداران به لوازمخانگی ایرانی
به گزارش نبض صنعت، با وجود همه رایزنیهای انجمن صنایع لوازمخانگی برای درج نشدن قیمت تولیدکننده و همچنین افزایش قیمت لوازم خانگی، مرکز آمار ایران طی یک گزارش آماری از پایین بودن رغبت مشتریان به خرید لوازم خانگی داخلی خبر داد. طبق این گزارش، مشتریان ایرانی به ۹ دلیل نسبت به لوازمخانگی تولید داخل بی میل هستند که مهمترین آنها کیفیت کمتر نسبت به نمونههای خارجی است. این گزارش همچنین فناوری و نوآوری را دو مزیت محصولات خارجی نسبت به تولیدات داخلی صنعت لوازمخانگی ایران اعلام کرده است و البته مشارکتکنندگان در تهیه این گزارش نیز سه دلیل عمده انتخاب محصولات خارجی از سوی مشتریان ایرانی لوازمخانگی را دوام بیشتر به دلیل قطعات بهتر و استفاده خلاقانه از طراحی در کنار فناوری بهتر و پیشرفتهتر عنوان کرده اند.
این طرح نشان میدهد کمرغبتی مشتریان به لوازمخانگی تولید داخلی دلایل متعددی دارد که مهمترین آنها قابل اعتماد نبودن، نبود کیفیت در مقابل رقبای خارجی، قیمت نامناسب و فرهنگ حاکم بر رفتار مشتریان است.
همچنین فروشندگان اعلام کردند مسائلی از قبیل مصرف کمتر انرژی، حمایت کشورهای خارجی از صنعت لوازمخانگی در کنار اهمیت دادن به بازارهای خارجی از سوی تولیدکنندگان خارجی از مهمترین دلایلی است که به اقبال بیشتر به تولیدات خارجی در ایران منجر شده است.
به عقیده فروشندگان لوازمخانگی از بین هفت دلیل مختلف برای عرضه لوازمخانگی، تقاضا از جانب مشتریان مهمترین دلیل است، ضمن اینکه شرایط فروش آسانتر، سود بیشتر و کیفیت بهتر کالا آنها را ترغیب به عرضه این محصولات در فروشگاههای خود میکند.
در هر حال، با وجود ممنوعیت واردات لوازمخانگی و ایجاد بازاری انحصاری برای تولیدکنندگان داخلی، به نظر میرسد دولت باید جدیت بیشتری در نظارت بر عملکرد کارخانههای داخلی داشته باشد تا به وظیفه مهم خود در قبال حمایت از مصرفکننده نیز عمل کند.
آنچه فعلاً ادامه دارد سردرگمی مشتریان، افزایش قیمتها و قدرت خرید پایین در بازاری است که به دلیل خوکفا شدن، وارداتی به آن صورت نمیگیرد.