سردار حسین اشتری- فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) - در روز‌های اخیر اعلام کرد که بازداشت یک زن به علت بدحجابی نبوده و دلیل دیگری داشته و با مأموران خاطی هم به‌دلیل رفتار ناشایست برخورد جدی خواهد شد.
اما سؤالی که ایجاد می‌شود این است که آیا بازداشت به‌علت بدحجابی یا دلایل دیگر، تأثیری بر روی رفتار ضابطین قضایی دارد؟ آیا منشور مشخص و قوانین موضوعه، مشخص‌کنندۀ ایجاد تبعیض بین متهمان هستند؟ قطعاً خیر. چنین عبارتی از سردار اشتری، به‌دلیل حساسیت‌های موجود در بین مردم جامعه نسبت‌به قوانین و برخورد‌های نیروی انتظامی با بدحجابی بوده که همواره زمینه حواشی را فراهم کرده است.
انتشار ویدئویی، آن‌هم با فاصله اندکی از هفته نیروی انتظامی، می‌تواند حاصل غرض‌ورزی‌های مختلف باشد. چه‌که زمان قطعی فیلمبرداری و جزئیات اتفاق، مشخص نیست.
سردار اشتری هم خبر داده: «برخورد پلیس به‌جز در مورد بزهکاران که موجب رعب و وحشت شده‌اند، باید با مراعات حال مردم باشد. در سال‌های اخیر، به‌دلیل حرفهای شدن مأموران نیروی انتظامی، برخورد‌های همکاران ما بسیار کاهش یافته است. موضوع فیلم انتشاریافته ارتباطی با حجاب نداشته و پرونده در بازرسی نیروی انتظامی بررسی می‌شود و نتیجۀ آن اعلام خواهد شد.»
با توجه به مفهوم استخراجی از مصاحبه سردار اشتری، می‌توان نتیجه‌گرفت که برخورد مأموران نیروی انتظامی در سالیان قبل، بیشتر بوده و امروزه اصلاح شده است. پس اگر چنین است، چرا در همان‌سال‌ها، همواره این فرضیه توسط مسئولان نیروی انتظامی تکذیب شده است و برخورد‌های فوق را انکار کرده‌اند؟
البته گاهی اوقات ابزار رسانه به‌مثابه چاقویی دولبه کار می‌کند. هنگامی که با انتشار ویدئو‌های تصنعی، اقدام‌به تخریب اشخاص و اقوام می‌کند. مانند پدر و پسری که چندی پیش اقدام به ساخت ویدئویی از ضرب و شتم یک روحانی کردند. در آن ویدئو پدر در نقش روحانی و پسر در نقش جوانی یاغی، نقش‌آفرینی می‌کردند.
موضوع برخورد با مأموران متخلف، قابل تحسین و ستایش است. اما همۀ راهکار جلوگیری از چنین اتفاقاتی، خلاصه در برخورد‌های بازرسی و نظامی نمی‌شود. بهترین راهکار برای حل این‌چنین معضلاتی، نگاه ریشه‌یابانه است.
ریشۀ اصلی چنین اتفاقاتی، عدم آموزش صحیح و کافی مأموران، گزینش نامناسب، تحصیلات غیرمرتبط با نیروی انتظامی و البته عدم‌آگاهی بیشتر مردم از نحوۀ رفتار با مأموران نیروی انتظامی و حقوق شهروندی است. نیروی انتظامی به‌عنوان تأمین‌کننده امنیت و آرامش در جامعه، وظیفه خطیری را برعهده دارد.
اگر قرار باشد ارگانی که خود مسئول امنیت جامعه است، سبب از بین رفتن امنیت مردم شود، اعتماد آحاد جامعه را از خویش سلب کرده است. یکی از مهم‌ترین راهکارها، گزینش مأموران نیروی انتظامی از بین کسانی است که تحصیلات دانشگاهی و آکادمیک در همین رابطه داشته‌اند و توانایی برخورد محترمانه و صبورانه با مردم را داشته باشند.
واضح است که مردم جامعه در شرایط اضطراری از نیروی انتظامی درخواست کمک می‌کنند. طبیعی‌است که مردم در چنین احوالی، به مأموران نیروی‌انتظامی هم بی‌احترامی کرده یا رفتار ناشایستی از خود بروز دهند، اما انتظار می‌رود که حافظان امنیت جامعه با صبوری بیشتر نسبت‌به رفتار مردم واکنش نشان دهند و علاوه بر دعوت به آرامش، از برخورد‌های زننده پرهیز کنند.
از دیگر راهکار‌های پیشگیری، می‌توان رسیدگی به معضلات قشر انتظامی جامعه را مدنظر قرار داد. خانوادۀ نیروی انتظامی کشور، همواره با مشکلات عدیده‌ای همراه بوده که صرفاً در حوزۀ اقتصادی‌و امنیتی و خطرات جانی خلاصه نمی‌شود.
قطعاً با پیروی از دستور‌العمل‌های مشخص در رابطه با گزینش نیروها، افزایش سطح مهارتی اعم از مهارت‌های نظامی و برخورد‌های اجتماعی، حل مشکلات معیشتی این قشر از جامعه، می‌توان به افزایش سطح امنیت خیابان‌ها و معابر امید داشت.
هرچند که تمامی معضلات موجود در نیروی‌انتظامی، نمی‌تواند توجیه‌کننده رفتار‌های ناپسند باشد. از طرفی، یکی از حقوق مردم، حقوق شهروندی بوده که سالیان سال است وعده‌های آن توسط دولتمردان داده می‌شود. اگر حقوق شهروندی مردم برای ایشان تبیین شود، قطعاً می‌توانند برخورد‌های مناسب از طرق صحیح و قانونی را با چنین تخلفاتی داشته باشند.
امروزه با شرایط پیش‌آمده انتظاری که از نیروی‌انتظامی جمهوری اسلامی ایران می‌رود، این است که برخورد قاطع با نیرو‌های خاطی را دنبال کرده و خبر واصله از پیگیری را هم رسانه‌ای کند. چه‌که عدم بازخورد در رسانه‌ها و اجتماع، شبهۀ عدم‌برخورد مناسب با ضابطین را به‌همراه خواهد داشت.
* دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم قضایی
