✍ رضا دهبالایی؛ روزنامه نگار و پژوهشگر
تیم ارتقاء سلامت، نقش اساسی در بهبود پیشگیری و درمان بیماریها دارد. بخصوص وقتی مدیران سیستم بهداشتی و درمانی به اهمیت تیم ارتقاء سلامت واقف باشند و برای موفقیت آن قاطعانه برنامهریزی نمایند. پرستاران و پزشکان معمولاً نقش هماهنگی تیم را به عهده دارند، آنها اغلب به عنوان مدیران و افراد ماهر میتوانند در تصمیم گیریها بصورت فعال نفوذ داشته باشند.
تجربه نشان داده است که اگر پرستار بعنوان عضو یا هماهنگ کننده تیم، نقش فعالی نداشته باشند تیم ارتقاء سلامت تداوم نخواهد داشت و یا فقط به صورت رسمی و بدون توجه به سلامت و به طور نامنظم به کار خود ادامه خواهد داد. از طرفی پرستاران به علت حجم سنگین کار در بیمارستانها و عدم حمایت کافی، عدم امنیت شغلی، حقوق کم، ساعت کار زیاد، معمولاً انگیزهای برای درگیر کردن خود در فعالیتها و قبول مسئولیت موثر ندارند.
اگر چه در مدیران آموزش دیده و در بُعد پیشگیری (پیشگیری، درمانی و بازتوانی) ضمن گذراندن واحدهای درسی، کسب تجربه بالینی نیز داشتهاند و نسبت به مرگ و میر بیماران، عفونتهای بیمارستان، شکایات و نا رضایتیها حساس بوده و شاخصهای آنها را نیز مورد توجه قرار میدهند. پرستاران همچنین میتوانند در تیمی که در آن یک یا چند پرستار، پزشک متخصص، متخصص رادیولوژی، آزمایشگاه، دارو ساز و ... حضور دارند، فعالانه شرکت نمایند و گزارشات جامعی در ارتباط با سیستم مراقبت از بیمار و مرحل ارتقاء سلامت ارائه نمایند.
بررسیها نشان میدهد که بیشتر کادر بهداشت و درمان در بیمارستانها، مراقبتهایی را در سطح دوم پیشگیری به بیماران ارایه میکنند و فعالیت آنان در سایر سطوح پیشگیری و سایر محیطهای ارائه خدمات در جامعه، بسیار محدود میباشد. عدم آگاهی از توانمندیهای پرستاری باعث حضور بسیار کم پرستاران در مراکز ارائه دهنده خدمات در جامعه شده است. از آنجایی که در کشور ایران نیز همانند سایر کشورهای پیشرفته تغییر در سیستم مراقبت بهداشتی ضروری میباشد و به دنبال آن جایگاه کادر بهداشت و درمان نیز تغییر خواهد کرد بنابراین تلاش دستاندرکاران و مسؤولین پرستاری در جهت ارتقا و تبیین جایگاه پرستاری در سیستم ارائه خدمات سلامتی در ایران و آماده کردن کادر بهداشت و درمان برای ارایه خدمت در سطح جامعه ضروری به نظر میرسد.
برای پاسخگویی سیستم به نیازهای بهداشتی و درمانی افراد جامعه و ارائه خدمت در محیطهای مختلف جامعه مانند مدارس، صنایع، مراکز بهداشتی درمانی و غیره، پیشنهاد میگردد برنامه آموزش پرستاری مورد بازبینی قرار گیرد.