سرویس جامعه جوان آنلاین: پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی ایران موفق به ساخت دارویی کاملاً طبیعی برای درمان زگیل‌های دهانی و تبخال، بیماری‌های گوارشی و آنفلوآنزا شدند. مواد مؤثره این دارو از گیاه «آرنبیا اکروما» و پرده آمنیوتیک به دست آمده و در فاز آزمایشگاهی اثرگذاری آن بر مهار ویروس‌های هرپس سیمپلکس، روتا ویروس و آنفلوآنزا به اثبات رسیده‌است.
حق انحصاری این دستاورد که حاصل کارگروهی از متخصصان داروساز، ویروس شناس، زنان و زایمان و کارشناسان علوم آزمایشگاهی ایرانی است با کمک یک شرکت دانش بنیان در امریکا ثبت شده‌است.
محمد مهدی ثقفی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و درس آموخته رشته
Biomedical Pharmacy در مورد ایده اولیه این پژوهش گفت: امروزه نسل جدیدی از دارو‌ها برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود که در دسته بایوژن دراگ‌ها قرار می‌گیرند. اصطلاح بایوژن دراگ به این مفهوم است که ماده مؤثره این دارو‌ها از طبیعت به دست می‌آیند.
وی با اشاره به اثربخشی بیشتر این دارو‌ها در درمان بیماری‌ها افزود: مثال این موضوع در خصوص آسپیرین است؛ ماده اولیه آسپیرین یعنی سالیسیلات از درخت بید سفید استخراج می‌شود و با انجام واکنش‌هایی تبدیل به آسپرین می‌شود.
ثقفی افزود: مثال دیگر گالانتامین یا تاکسول است که یک ترکیب دی‌ترپنی با ساختاری پیچیده است که غالباً از گیاه سرخدار استخراج می‌شود. این ماده در حال حاضر به عنوان مهم‌ترین ترکیب طبیعی ضد سرطان با مکانیسمی متفاوت از سایر دارو‌های مشابه در این زمینه، در سراسر دنیا برای درمان انواع سرطان‌ها استفاده می‌شود.
وی گفت: اساس این پژوهش نیز بر بهره‌مندی از پتانسیل طبیعت استوار است و از خواص گیاهی به نام آرنبیا اکروما که پیش از این تأثیر آن بر باکتری‌ها و قارچ‌ها مشاهده شده‌بود، استفاده شد.
وی افزود: دو ماده مؤثر در این دارو آلکانین و شیکونین هستند که با ترکیب مواد حاوی فاکتور‌های ضدالتهابی که از پرده آمنیوتیک استحصال شده، به این دارو رسیدیم.
این متخصص داروسازی با بیان اینکه فاکتور‌های رشدی که در پرده آمنیوتیک وجود دارند، موجب پایداری و اثربخشی دارو و همچنین جلوگیری از عوارض ناخواسته آن می‌شوند، ادامه داد: اهمیت این پژوهش در ارائه ایده‌ای است که دیدگاه و روش جدیدی را در درمان اکثر بیماری‌های ویروسی برای ما باز می‌کند و خوشبختانه می‌توانیم مدعی باشیم در دنیا برای اولین‌بار به این دستاورد رسیده‌ایم.
سید حمید رضا منوری، ویروس‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز با اشاره به خاصیت مهاری داروی به دست آمده، اظهار کرد: در این پژوهش ویروس‌هایی انتخاب کردیم که بیماری‌زایی‌های متفاوتی می‌توانند ایجاد کنند؛ یعنی هم از DNA ویروس‌ها؛ ویروس‌هایی که ژنوم‌ها یا ماده ژنتیکی آن‌ها از DNA تشکیل شده‌اند و هم از RNA ویروس‌ها انتخاب شدند.
منوری خاطر نشان کرد: در این پروژه تنها به فکر انتشار مقاله نبودیم، چون به اهمیت موضوع واقف بودیم؛ بنابراین با همفکری که انجام گرفت و با همکاری یک شرکت دانش بنیان موفق شدیم حق انحصاری آن را در امریکا به ثبت برسانیم.
این ویروس شناس گفت: استفاده از ترکیبات گیاهی به دلیل سمیت بسیار پایین و سازگاری مطلوب از اهمیت و توجه بسیار زیادی در دنیا برخوردار است؛ به طوری که در ژاپن، استرالیا و امریکا درآمدی که از گیاهان دارویی به دست می‌آورند با درآمد حاصل از گیاهان شیمیایی برابری می‌کند.
وی با بیان اینکه داروی شیمیایی عوارض جانبی و پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد، افزود: خواص و ترکیبات آلی و معدنی گیاهانی که در ایران می‌رویند، بسیار غنی‌تر از گیاهان اروپایی است. بنابراین اگر بتوانیم از مجرای علمی خواص این گیاهان را که در دسترس مان هستند، بررسی کنیم بسیار ارزشمند است.
شهناز احمدی، متخصص زنان و زایمان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران هم که مسئولیت تهیه پرده آمنیوتیک را برای این پژوهش به عهده داشته، اظهار کرد: پرده آمنیوتیک داخلی‌ترین قسمت جفت بوده و حاوی فاکتور‌هایی است که به رشد بافت کمک می‌کنند.
احمدی با اشاره به کاربرد پرده آمنیوتیک در پیوند قرنیه چشم، درمان دیابت، سوختگی‌ها و واژینوپلاستی گفت: معمولاً وقتی جنین متولد می‌شود، پرده آمنیوتیک بدون هیچ استفاده‌ای دور انداخته می‌شود.
وی خاطر نشان کرد:، چون ممکن بود هنگام زایمان طبیعی فرد دچار برخی آلودگی‌ها شود، ترجیح دادیم که از طریق زایمان سزارین پرده‌ها تهیه بشوند؛ افرادی که حاضر بودند پرده‌های آمنیوتیک را از جفتشون جدا کنیم از نظر تمام بیماری‌های ویروسی از جمله هپاتیت و اچ آی وی، حتی کلامیدیا و مایکوپلاسما بررسی شدند و در نهایت حدود ۵۰ پرده آمنیوتیک در بیمارستان فیروزآبادی برای این پژوهش تهیه شد.
