روزنامه نیویورک‌تایمز یک شنبه گذشته گزارشی منتشر کرد درباره اینکه با وجود خروج دو سال قبل امریکا از برجام، وزیر خارجه امریکا مایک پمپئو به همراه تیمی در حال تدوین متن حقوقی است تا امریکا به عنوان یکی از طرف‌های برجام شناخته شود و از این موضع مانع پایان یافتن تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران شود. بحث و جدل در این یک هفته بر سر این موضوع بالا گرفت، چون از اول هم معلوم بود که اقدام رئیس‌جمهور امریکا در مه ۲۰۱۸ برای خروج از برجام هیچ راه بازگشتی را برای امریکا باقی نگذاشته و در حالی که امریکا به نحو یکجانبه از این توافق بین‌المللی خارج شده دیگر نمی‌تواند ادعایی در مورد آن داشته باشد.
حالا بعد از یک هفته، چند نکته اساسی روشن شده که به نظر می‌رسد حتی خود پمپئو هم آن‌ها را پذیرفته است. نکته اول اینکه امریکا راهی برای بازگشت به برجام ندارد تا با آن مانع پایان یافتن تحریم تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر شود. نکته دوم اینکه مکانیزم برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به روند خود ادامه خواهد داد و در این صورت، اکتبر نقطه پایانی تحریم تسلیحاتی ایران است. نکته سوم اینکه امریکا مجبور شده برای رسیدن به هدفش ادعای حقوقی در مورد برجام را کنار بگذارد و به جای این، رو به پیش‌نویس قطعنامه‌ای جدید برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بیاورد. مجموع این نکات نشان می‌دهد که حتی خود پمپئو هم متوجه شده که در مورد ادعای حقوقی‌اش بابت برجام بازی باخته‌ای را شروع کرده و حالا تمام امیدش را معطوف به این پیش‌نویس کرده و در شرایط فعلی سرگرم چانه‌زنی با شرکای اروپایی خود یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان است.
در حالی که امریکا، روسیه و چین را در جریان جزئیات این پیش‌نویس قرار نداده و احتمال می‌رود که این دو کشور آن را وتو کنند، نامه اعضای مجلس نمایندگان پرده از وجه دیگر هیئت حاکمه در برخورد با برجام برمی‌دارد که تاکنون چندان توجهی به آن نشده بود. اعضای این مجلس نامه‌ای را خطاب به دولت ترامپ تنظیم کرده‌اند و گفته می‌شود که تاکنون ۳۸۲ نماینده از مجموع ۴۲۹ عضو مجلس نمایندگان آن را امضا کرده‌اند و احتمال می‌رود که تعداد امضا‌کنندگان از این هم بیشتر شود. نامه در مورد همین موضوع است و از پمپئو خواسته شده برای جلوگیری از رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران، دولت امریکا تمام تلاش خود را بکند تا با متحدان امریکا و شرکای بین‌المللی خود زمینه را برای تصویب قطعنامه‌ای در شورای امنیت و تمدید تحریم تسلیحاتی ایران فراهم کند. این نامه به لحاظ محتوا نکته جدیدی ندارد جز اینکه اعضای مجلس نمایندگان تلاش این روز‌های پمپئو را با این نامه تأیید و از آن حمایت می‌کنند.
به این جهت، نامه آن‌ها صرفاً ارزش نمادین دارد، اما از جهت تعداد امضا‌کنندگان، موضوع قابل‌توجهی از این نامه معلوم می‌شود. از آنجایی که دموکرات‌ها با ۲۳۳ کرسی اکثریت فعلی مجلس نمایندگان را در دست دارند و تعداد جمهوریخواهان در آن ۱۹۶ نفر است، پس دست کم ۱۸۰ نفر از امضا‌کنندگان این نامه باید از میان اعضای دموکرات مجلس نمایندگان باشند. این بدان معنا است که در خصوص برجام، قطعنامه ۲۲۳۱ و لغو تحریم تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر نمی‌توان تفاوت چندانی بین دموکرات‌ها و جمهوریخواهان قائل شد جز اینکه جمهوریخواهان بدون پرده‌پوشی و به روشنی و با صراحت قصد و غرض خود را از عدم رعایت قطعنامه شورای امنیت بیان می‌کنند. به عبارت دیگر، دموکرات‌های امریکا، به جز شاید تعداد محدودی، همانند جمهوریخواهان به دنبال زیر پا گذاشتن قطعنامه‌ای هستند که در زمان دولت خودشان به آن رأی داده‌اند و ادعای آن‌ها در مورد برجام یا رعایت قطعنامه شورای امنیت با این نامه باطل می‌شود. به این جهت، نامه مجلس نمایندگان به دولت امریکا نشان می‌دهد که اختلاف نظر بین جمهوریخواهان و دموکرات‌ها بر سر برجام بیشتر از یک جنگ زرگری و صوری نیست و در واقعیت امر، هر دو طرف به دنبال زیر پا گذاشتن قطعنامه‌ای هستند که امضای دولت امریکا پای آن است.
