سرویس جامعه جوان آنلاین: این اقدام دولت امریکا طبق معاهدات و کنوانسیونهای حقوقی بینالمللی غیرقانونی، غیرمشروع و برخلاف اصول و موازین حقوق بینالملل و ناقض صریح حقوق بشر و حقوق بینالملل بشردوستانه است. از همین رو جمهوری اسلامی ایران میتواند علیه دولت امریکا و اقدامش در ترور شهید سپهبد سلیمانی در سطوح بینالمللی اقامه دعوی کند و از مسیر قانونی و حقوقی امریکا را سر جایش بنشاند.
داغ شهید سپهبد سلیمانی روی قلب یکایک مردم ایران سنگینی میکند و شاید تنها چیزی که بتواند مرحمی بر این داغ بگذارد محاکمه و قصاص آمرین و عاملان این ترور ناجوانمردانه است. موضوعی که جامعه حقوقی کشور را بر آن داشته تا با استناد به قوانین بینالمللی راهکارهایی را برای شکایت و پیگیری حقوقی این اقدام جنایتکارانه امریکا دنبال کنند.
نقض قوانین و مقررات بینالمللی
کمیسیون بینالملل مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوهقضائیه در بیانیهای با تأکید بر اینکه شهیدسپهبد سلیمانی به دعوت دولت جمهوری عراق به عنوان مقام رسمی دولت ایران در این کشور حضور داشت، تأکید میکند: «بدون شک قتل عام افراد بیگناه، بدون آرایش نظامی و بدون آنکه در موقعیت مخاصمه مسلحانه باشد یا صرفاً در کف خیابان و آن هم در منطقه فرودگاه غیرنظامی بغداد و در اتومبیل غیرنظامی حضور داشته باشند یک اقدام نظامی تروریستی تلقی شده و جنایتی نابخشودنی و بزدلانه است.»
طبق آنچه در این متن حقوقی آمده است: اقدام تروریستی امریکا علاوه بر آنکه موجبات نقض قوانین و مقررات بینالمللی را فراهم کرده، ناقض معاهدات فیمابین دولتهای امریکا و عراق نیز بوده است.
حق ذاتی دفاع مشروع طبق ماده ۵۱ منشور ملل متحد
اقدام تروریستی اخیر امریکا موجبات افزایش تنش در منطقه را فراهم کرده و صلح، امنیت منطقهای و بینالمللی را به مخاطره انداخته است. بر این اساس در این بیانیه از شورای امنیت سازمان ملل خواسته شده تابه مسئولیت خود عمل کرده و با توجه به پیامدهای این ماجراجویی نظامی امریکا نسبت به صلح و امنیت بینالمللی، این اقدام جنایتکارانه تروریستی دولتی، دولت امریکا را به صراحت محکوم کند. از سوی دیگر با توجه به نقض فاحش حقوق بینالملل در حمله تروریستی دولتی اخیر توسط امریکا، جمهوری اسلامی حق دارد از تمامی حقوق خود براساس اصول و موازین بینالملل به منظور اتخاذ اقدامات لازم و مقتضی در استیفای حق ذاتی دفاع مشروع خود طبق ماده ۵۱ منشور ملل متحد استفاده کرده و در این راستا اقدام تلافیجویانه خود را در هر زمان و در هر مکان و به هر نحوی که تشخیص میدهد، اتخاذ کند.
علاوه بر آن، دولت جمهوری اسلامی ایران ضمن آنکه از حق اقدام متقابل علیه دولت امریکا برخوردار میباشد، میتوانند در راستای احقاق حقوق خود، اقدام تروریستی اخیر امریکا را به مراجع ذیصلاح بینالمللی به ویژه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و شورای حقوق بشر ارجاع دهد.
مطابق این بیانیه مسئولان کشور عراق نیز حق دارند ضمن اقدام متقابل دولت عراق در صیانت از حاکمیت داخلی خود، اقدامات حقوقی خود را در داخل و خارج از کشور و در مراجع ذیصلاح بینالمللی با استفاده از ظرفیت وکلای مشترک عراقی و ایرانی پیگیری کنند.
طرح دعاوی در دادگاههای ایران، عراق و مجامع بینالمللی
جامعه وکلای مرکز قوه قضائیه اعلام آمادگی کردهاند تا مستنداً به قوانین و مقررات ذیربط داخلی و بینالمللی، از دعاوی قابل طرح بر علیه دولت امریکا در مراجع ذیصلاح داخلی، منطقهای و بینالمللی حمایت و پشتیبانی کامل حقوقی کنند.
در این راستا اقدامات ذیل مورد تأکید است: نخست؛ طرح دعاوی در محاکم صالحه جمهوری اسلامی ایران، مستندا به قوانین و مقررات آن من جمله قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولتهای خارجی، مصوب ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی آن و همچنین قانون الزام دولت به پیگیری جبران خسارات ناشی از اقدامات و جنایات امریکا علیه ایران و اتباع ایرانی، مصوب ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۵ مجلس شورای اسلامی.
دوم؛ طرح دعاوی در محاکم صالحه جمهوری عراق، مستندا به قوانین و مقررات کشور جمهوری عراق به ویژه نقض معاهدات فیمابین دولت عراق و امریکا و شروط توافقی حضور نیروهای امریکا در این کشور و در نهایت؛ طرح دعاوی در محاکم ذیصلاح بینالمللی، مستندا به منابع حقوق بینالملل به ویژه کنوانسیونها و معاهدات بینالمللی در این خصوص.
بدعت در عرف روابط بینالملل
حسین نواده توپچی استاد حقوق بینالملل و مدیریت استراتژیک هم با تأکید بر اینکه از دید حقوق بینالملل تمام اقدامات ایالات متحده در این چند دهه و از موقعی که ترامپ روی کار آمده، از بین بردن حقوق بینالملل و نهادهای حقوق بینالملل و هنجارهای بینالمللی است، تأکید میکند: «به عبارت دیگر، امریکا به دنبال بر هم ریختن نظم حقوقی مستقر در جهان از طریق برهم زدن پیمانهاست که نمونه بارز آن در مورد جمهوری اسلامی بر هم زدن توافقی است که براساس برجام شکلگرفته بود.»
وی با اشاره به اقدام تروریستی امریکا در به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی و همراهان وی میافزاید: «این اتفاق خلاف حقوق بینالملل و جنایت علیه بشریت است و ترور یک مقام ارشد نظامی رسمی یک کشور در خاک یک کشور دیگر به شمار میرود و تأسفبار این است که به امریکاییها به صورت رسمی میگویند، سردار سلیمانی را «کشتهایم»؛ چیزی که حتی در عرف روابط بینالملل هم رایج نیست.»
بنا به تأکید این استاد حقوق بینالملل، رفتار امریکا در هیچ قالب حقوقی قرار نمیگیرد و هیچ توجیهی ندارد. بنابراین این موضوع، هم به لحاظ حقوق کیفری بینالمللی قابل تعقیب است و آنچه اتفاق افتاده انهدام حقوق بینالملل و ارزشهای بشری است که باید پیگیری شود.
توپچی با اشاره به وجود حق مقابله بهمثل برای جمهوری اسلامی ایران میگوید: «مقابله بهمثل در حالت تخاصم است و در اینجا میتواند مطرح باشد؛ در قضیه پهباد مقابله به مثل نبود، زیرا آنها وارد خاک ما شدند و به صورت عادی واحدهای نظامی ما عکسالعمل نشان دادند و پهپاد امریکایی را نشانه رفتند.»
وی تأکید میکند: «در قضیه به شهادت رسیدن سردار سلیمانی توسط اقدام تروریستی امریکا، اقدام تلافیجویانه حق مشروع جمهوری اسلامی ایران است، زیرا از سوی امریکا اقدام نظامی انجام شده و هر چند با ایالات متحده امریکا در حالت قطع رابطه هستیم، اما امریکا سعی کرد سطح رابطه را به سمت مخاصمه ببرد و، چون به سمت مخاصمه بردند حتماً اقدام تلافیجویانه معنا مییابد.»
مطالبه تشکیل دادگاه بینالمللی علیه امریکا
۱۵هزار و ۷۰۰ نفر از جامعه حقوقدانان نیز در بیانیهای ضمن محکومیت اقدام تروریستی امریکا در به شهادت رساندن سردار سلیمانی، از جامعه بینالمللی و خصوصاً سازمان ملل متحد خواستند به منظور تقویت حاکمیت قانون و حفظ اعتبار خود و حقوق بینالمللی، یک دادگاه بینالمللی کیفری ویژه امریکا تشکیل دهند. شورای امنیت نیز ضمن احراز اقدام امریکا به عنوان نقض صلح و امنیت بینالمللی، اقدامات مقتضی را موجب ماده ۴۱ منشور و در صورت ضرورت براساس ماده ۴۲ اتخاذ نماید. علاوه بر این شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد یک کمیته حقیقتیاب و یک گزارشگر ویژه برای اعمال متخلفانه فرامرزی ایالات متحده امریکا در این زمینه تشکیل دهد.
در این بیانیه از دولت ایران نیز خواستهشده در چارچوب حقوق بینالمللی به اقدام مقتضی برای توسل به حق ذاتی خود مبنی بر دفاع مشروع و همچنین اقدام متقابل برای وادار کردن ایالات متحده امریکا به پایان دادن اعمال متخلفانه خود و همچنین اجرای تعهدات بینالمللیاش متوسل شود. همچنین دولت عراق هم باید نسبت به اقدام جسورانه و تحقیرآمیز دولت امریکا علیه حاکمیت و استقلال سیاسی خود واکنش بسیار مؤثر و قاطع نشان دهد و به عنوان کشور محل ارتکاب جنایت، تمام اقدامات حقوقی و قضایی را به منظور تعقیب، محاکمه و مجازات عاملان شهادت سردار سلیمانی و دیگر همراهانشان اتخاذ نماید.