یکی از سایتهای خبری نزدیک به شهرداری، تصویری از یک دستگاه جمعآوری ته سیگار خیابانی را به اقدامات مثبت شهرداری تهران نسبت داده است. در حالی که ظاهراً این تصویر با ترفندهای کامپیوتری دستکاری شده و نمیتوان آن را به عنوان دستاورد شهرداری جا زد.
بعد از پلاستیکها فیلتر سیگار یکی از مهمترین آلودهکنندههای آب و خاک است که در هر ثانیه در جهان بیش از ۱۳۷ هزار فیلتر سیگار رها میشود.
یکی از دغدغههای محیطزیستی و مدیریت شهری در بسیاری از کشورها جمعآوری ته سیگارهای شهروندان است. به همین منظور در یک دهه اخیر دستگاههایی به نام Ballot Bin (صندوقچه قرعهکشی) تولید و در پیادهروهای برخی کلانشهرهای جهان قرار دادهاند.
در بالای این دستگاهها بسته به موضوع روز آن کشور، پرسشی را مطرح میکنند و دو گزینه که مقابل هرکدام یک حفره است، قرار دارد. به طور نمونه شما کدام یک از این دو خودرو را میپسندید یا به کدام یک از این شهرها علاقه دارید؟
جذابیت همین پرسشها باعث میشود افراد سیگاری تشویق شوند تا ته سیگار خود را به عنوان برگه رأی داخل این صندوقها بیندازند. کلانشهرهای ایران هم به شدت نیازمند چنین خلاقیتهایی هستند.ای کاش مدیران شهری بهجای طرحهای بسیار پرهزینه و بیحاصلی همچون «دود بدرود» که تجربه شکستخوردهاش در کشورهای شرق اروپا موجود است از تجربههای موفق محیطزیستی دیگر کشورها استفاده کنند.
یک سایت خبری نزدیک به شهرداری تهران هم بدون هیچگونه تحقیق و تفحصی عکس یکی از این دستگاهها را منسوب به شهرداری دانسته و از این اقدام قدردانی کرده است! جالب اینکه هیچ آدرسی هم برای محل قرارگیری این دستگاه ذکر نکرده است. حال آنکه ایستگاههای مترو و پیادهروهای نه فقط تهران بلکه دیگر کلانشهرهای کشور هم نیازمند این وسیله هستند.
در تصویری که سایت خبری «تیتر شهر» منتشر کرده در بالای دستگاه سؤال شده که کدام ورزشکار مورد توجه شماست؟ در مقابل حفرهها هم نام دو فوتبالیست مطرح عنوان شده است. چنین دستگاهی اگر در یکی از کلانشهرهای ایران باشد، دقیقاً با همین سؤال میتواند هزاران سیگاری را ترغیب به اظهارنظر محیطزیستی کند.
نخستین زبالهای که در زیست شهری به چشم میآید، ته سیگارهای رها شده است. این تهسیگارها از جنس پلاستیک نیستند و میتوانند تا ۵۰لیتر آب را به سرعت آلوده کنند؛ چراکه هم به توتون آغشتهاند و هم مواد شیمیایی دارند.
از حدود ۶ تریلیون سیگار که هر ساله با فیلترهایی از مواد کاملاً شیمیایی و نوعی پلاستیک ساخته میشود، تقریباً دو سومش بدون هیچ نظارتی در طبیعت باقی میماند و تجزیه آن بیش از یک دهه طول میکشد.
فیلتر سیگار از الیافی به نام «استات سلولز» که یک پلیمر غیرقابل تجزیه و سمی است، ساخته شده است. رها کردن فیلتر سیگار در آبهای روان سبب میشود که این فیلترها به داخل مخازن سدهایی که آب شرب را تأمین میکنند، وارد شوند و به دلیل عدم تجزیهپذیری، مواد خطرناک خود را در آب رها کنند.
بین ۲ تا ۳ هزار ماده خطرناک اعم از فلزات سنگینی، چون کروم، مس و سرب در فیلتر سیگار وجود دارد و با رهاسازی آن در طبیعت توسط پرندگان و حیاتوحش مورد استفاده قرار میگیرد و در نهایت تنوع زیستی را به خطر میاندازد و همچنین آبزیان فیلترهای سیگار رها شده در آبها را مصرف میکنند که در نتیجه به نوعی این مواد سمی وارد چرخه غذایی انسان میشود و میتواند سلامت مردم را به خطر بیندازد.