سرويس اقتصادی جوان آنلاين: پوتین گفت که امیدواراست عربستان تولید خود را برای جبران کاهش عرضه نفت ایران افزایش ندهد.
عربستان سعودی این روز‌ها در تیررس اخبار و تحلیل‌ها قرار گرفته است؛ کشوری با ظرفیت مازاد تولید که حالا برای افزایش تولید نفت با درخواست ترامپ روبه‌رو شده است، اما تردید‌های بسیاری درباره توانمندی این کشور وجود دارد.
سعودی‌ها طی سه دهه اخیر نقش مهمی در پیشبرد اهداف امریکایی‌ها در بازار نفت داشته‌اند، اما در این دوره، ترامپ رسماً این کشور را پیاده‌کننده منویات خود معرفی می‌کند و ریاض هم در یک موضع ضعیف و به دلیل دشمنی با ایران، سکوت می‌کند. دیدگاه ترامپ به عربستان همانطور که بار‌ها رسماً آن را اعلام کرده، یک گاو شیرده است که وقتی شیرش تمام می‌شود، باید گوشتش را مصرف کرد. با چنین دیدگاهی، ترامپ همواره از نقش مهم این کشور برای کاهش قیمت جهانی نفت گفته و دستورات خود را از طریق توییتر به پادشاهی سعودی دیکته می‌کند. حاکمان عربستان هم گاهی مواقع به وی پاسخ مثبت می‌دهند و در برخی موارد آن را اجرایی می‌کنند. تحریم نفتی ایران و نگرانی بازار‌ها از کمبود نفت و بروز یک شوک نفتی، مهم‌ترین آزمون سعودی‌ها برای اجرای دستورات واشنگتن است که تا به امروز با پاسخ صریحی از سوی پادشاهی مواجه نشده است. روز گذشته خالد الفالح، وزیر نفت عربستان در موضعی دو‌پهلو هم از آمادگی ریاض برای تأمین کمبود نفت و هم به صورت جدی‌تر، از ثابت ماندن تولید نفت این کشور گفت. این موضع عربستان با اظهارات روز گذشته رئیس‌جمهور روسیه همراه شد. پوتین که برای شرکت در یک کنفرانس سرمایه‌گذاری به پکن سفر کرده بود، اظهار کرد: وی از نیت عربستان سعودی برای افزایش تولید مطلع نیست. وی در برابر پرسشی درباره موضع عربستان سعودی برای جبران افت عرضه ایران در بازار جهان به خبرنگاران گفت: امیدوارم نهایتاً چنین اتفاقی روی ندهد، اما از نظر تئوری ما تحت گروه اوپک پلاس، توافقی داریم. رئیس‌جمهور روسیه افزود: ما اطلاعاتی درباره شرکای سعودی خود یا هیچ یک از دیگر اعضای اوپک که نشان دهد آن‌ها آماده ترک توافق هستند دریافت نکرده‌ایم. هیچ ایده‌ای درباره اینکه بازار انرژی جهانی چه واکنشی به تشدید تحریم‌های ایران نشان خواهد داد، ندارد.
عربستان می‌تواند؟
تردید‌های بسیاری درباره توانمندی عربستان برای پر کردن جای خالی نفت ایران وجود دارد؛ به ویژه با توجه به اینکه فصل تابستان در راه است و سعودی‌ها در بهار و تابستان با افزایش مصرف مواجه هستند. طبق گفته متخصصان بازار نفت، سعودی‌ها برای افزایش تولید نفت خود به میزان حتی یک میلیون بشکه دچار یک مشکل اساسی هستند؛ نخست اینکه در ماه‌های گرم سال مصرف نفت در عربستان به دلیل افزایش استفاده از دستگاه‌های خنک‌کننده، روند صعودی به خود گرفته و مصرف نفت بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه افزایش می‌یابد. این بدان معناست که اگر به آخرین رقم رسمی تولید ریاض (۲/ ۱۰ میلیون بشکه - در ماه می) ۵۰۰ هزار بشکه دیگر افزوده شود تنها می‌تواند نیاز‌های خود را پوشش دهد.
این در شرایطی است که مصرف انرژی در عربستان طی چند سال اخیر به طور میانگین ۵/۷ درصد در سال افزایش یافته است. بر‌اساس گزارش اندیشکده بروکینگز، این شرایط باعث شده تا زنگ خطر برای عربستان به صدا درآید و این کشور به اصلاح نظام قیمت‌گذاری انرژی در کشورش بپردازد.
محدودیت دیگری که عربستان برای افزایش صادرات نفت‌خام خود با آن روبه‌رو است، این است که حاکمان شبه جزیره طی سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری بزرگی روی صنایع پالایشی خود و صادرات فرآورده‌های نفتی انجام داده‌اند که از سود بیشتری برخوردار است و دور از ذهن است که عربستان با کاهش ظرفیت پالایشی خود در کشور‌های خارجی، بخواهد با شرکای خود وارد یک چالش بزرگ شود، زیرا این کشور در اغلب پالایشگاه‌هایی که حضور دارد، به‌عنوان شریک به فعالیت مشغول است.
روند کاهش تولید
عربستان در اعلام میزان تولید و صادرات نفت همواره یکی از کشور‌هایی است که آمارهایش چندان درست نیست؛ این آمار در بخش ذخایر هم وجود دارد، لذا تردید‌هایی که امروز کارشناسان را به خود مشغول کرده است، ریشه در آمارسازی‌هایی دارد که چندی پیش یکی از آن‌ها افشا شد. جایی که عربستان اعلام می‌کرد میدان قوار، به عنوان بزرگ‌ترین میدان نفتی جهان روزانه ۵ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند، ولی آمار جدید نشان داد تولید این میدان با کاهش شدید مواجه شده و به زیر ۶ /۳ میلیون بشکه رسیده است.
گرچه سعودی‌ها این کاهش را به کاهش تکلیفی خود در اوپک و توافق سال گذشته خود مربوط می‌سازند، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند عربستان در مسیر نزولی کاهش نفت قرار گرفته است. کاهش تولید عربستان و از دست دادن توانایی افزایش یکباره تولید و کوتاه‌مدت، در کنار افزایش مصرف نفت و حرکت عربستان به سمت توسعه ظرفیت پالایشی‌اش، شاید یکی از دلایلی باشد که سعودی‌ها درباره افزایش تولید موضع روشنی نمی‌گیرند، ضمن آنکه ریاض چند ماه پیش از عدم افزایش تولید نفت گفته بود.
