كبري فرشچي
2هزار و500 مردي كه مطابق آخرين آمار به خاطر ناتواني از پرداخت مهريه همسرانشان در زندان به سر مي‌برند اثبات مي‌كند كه مهريه را هم مي‌گيرند و هم مجبورند بدهند و اگر هم نخواهند مهريه را بدهند پشت ميله‌هاي سرد زندان مي‌روند تا زماني كه يا همسرشان رضايت بدهد و مهرش را حلال كند يا بالاخره بتواند به گونه‌اي مهر همسرش را جبران كند. ماجراي زندانيان مهريه و بالا رفتن روز به روز مهريه‌ها به سال تولد شمسي و ميلادي موجب شد قانونگذاران فكري به حال آقايان كنند و براي مهريه زنان سقف تعيين نمايند. بر اين اساس قانون حمايت از خانواده كه در سال ۹۱ به تصويب نمايندگان مجلس رسيد، حد حمايت قانوني از مطالبه مهر را تا ميزان ۱۱۰ سكه اعلام كرد و مطالبه ميزان بيشتر از آن را منوط به ملائت زوج دانست، اما انگار همين مهريه 110 سكه‌اي توانسته است مرداني را راهي زندان كند.
پير و جوان ندارد؛ به سراغ زندانيان مهريه كه برويد با سنين بالا هم مواجه خواهيد شد. نمونه‌اش پيرمرد 92 ساله‌اي است كه همين چند وقت پيش رئيس ستاد ديه كشور از زنداني شدنش به خاطر مهريه همسرش خبر داد.
در قانون جديد خانواده ذكر شده معيار ملائت در مطالبه مهر 110 سكه است، اين به معناي آن است كه دادگاه فرض را بر اين گذاشته است كه زوج قابليت پرداخت را دارد و اگر اين تعداد چه به صورت نقد و چه قسط بندي پرداخت نشود حكم حبس صادر مي‌شود.
مهريه‌هاي بالاي 110 سكه هم قابل وصول است
در مهرهاي تا 110 سكه نيازي به اثبات زوجه مبني بر استطاعت زوج نيست، در اين مرحله زوج بايد خودش در دادگاه عدم استطاعتش را در پرداخت مهر اثبات كند. در ميان مردم به اشتباه ذكر مي‌شود كه مهرهاي بيشتر از 110 را نمي‌توان دريافت كرد، در حالي‌كه در مهرهاي بيش از 110 سكه زوجه بايد به دادگاه اثبات كند كه زوج توانايي پرداخت اين تعداد سكه را دارد.
ميترا ضرابي وكيل پايه يك دادگستري با اشاره به اينكه در قانون جديد خانواده ذكر شده است كه معيار ملائت در مطالبه مهريه 110 سكه است، مي‌گويد: اين اصطلاح به اين معناست كه دادگاه فرض و اماره را بر اين گذاشته است كه زوج قابليت پرداخت را دارد و اگر اين تعداد چه به صورت نقد و چه قسط بندي پرداخت نشود حكم حبس صادر مي‌شود. در مهريه‌هاي تا 110 سكه نيازي به اثبات زوجه مبني بر استطاعت زوج نيست. در اين مرحله زوج بايد خودش در دادگاه عدم استطاعتش را در پرداخت مهريه اثبات كند.
اين وكيل پايه يك دادگستري با اشاره به اينكه در ميان مردم به اشتباه ذكر مي‌شود كه مهريه‌هاي بيشتر از 110 را نمي‌توان دريافت كرد، خاطرنشان مي‌كند: در مهريه‌هاي بيش از 110 سكه زوجه بايد به دادگاه اثبات كند كه زوج توانايي پرداخت اين تعداد سكه را دارد. ضرابي درباره مهريه عندالاستطاعه نيز مي‌گويد: زماني كه زوجه ثابت كند كه مرد استطاعت پرداخت مهريه تعيين شده را دارد، بنابراين زوج ملزم به پرداخت خواهد شد و زوجه كه اين شرط را قبول مي‌كند بايد بپذيرد كه هر زماني كه زوج اعلام عدم استطاعت مالي كند
نمي‌تواند از وي مطالبه داشته باشد.
اصلاح قانوني كه مؤثر نبوده
به گفته اسدالله جولايي هم اكنون 2 هزار و 564 محكوم بدهكار مهريه در زندان‌ها به سر مي‌برند كه اغلب بابت قبول سكه بهار آزادي در حق زوجه است.
گويا اصلاح قانون مهريه هم در كاهش زندانيان اين حوزه چندان مؤثر نبوده است. جولايي با اشاره به تلاش ستاد ديه در تصويب قانون رفع جنبه كيفري از مهريه‌هاي بالاي 110 سكه اظهار كرد: قانون ياد شده از زمان تصويب آن در آذر 91 تا كنون هرچند در كاهش مددجويان مهريه اثرگذار بوده، اما نقشي را كه بايد ايفا مي‌كرد به دليل بالا بودن تعداد سكه‌ها نداشته است. اينكه زنان با هر دليل موجه يا غيرموجه، تا زمان حصول صدودهمين سكه مهريه خود مي‌توانند مرد خانواده يا همسر سابق‌شان را در حبس نگه دارند با قيمت سكه و شرايط اقتصادي كشور چندان هماهنگي ندارد. امروز برخلاف اقدامات خوب انجام شده در قبال رانندگان زنداني يا بدهكاران مالي ناشي از چك در خصوص محبوسان مهريه نيازمند اصلاح قانون 110 سكه‌اي هستيم.
پيرمرد 92 ساله زنداني مهريه!
آنطور كه مديرعامل ستاد ديه كشور مي‌گويد بعضي مهريه‌ها هم ظاهراً زياد نيستند، اما احتمالاً از مهريه‌هاي سنگيني همچون سال تولد پر دردسرترند. وي با اشاره به ثبت مهريه‌هاي خارج از عرف و بعضاً باورنكردني مي‌گويد: دوره زنداني شدن بابت قبول حلّه‌يماني، سفر به 110 پايتخت جهان يا گرفتن عكس سلفي با مسي و مالديني به عنوان مهريه خوشبختانه سر آمده است. دوره كساني كه به طور فانتزي صداق قبول مي‌كردند هرچند تمام نشده است،اما امروز شاهد اين هستيم كه زوجين خيلي راحت و به طور توافقي از هم جدا مي‌شوند و حتي با حضور فاميل و دوستان خود، جشن طلاق برگزار مي‌كنند.
به گفته وي طبق آخرين آمارها كه مربوط به هفته گذشته است، هم اكنون استان فارس با 227 زنداني فقط مهريه (يعني با كسر تعداد مددجويان نفقه) بيشترين آمار زندانيان مهريه را به خود اختصاص داده است و تهران با 213 محكوم و اصفهان هم با 211 مددجو در رتبه بعدي بيشترين‌ها هستند. آنطور كه جولايي بيان مي‌كند البته اين گرفتاري فقط به جوانان ارتباط ندارد كه بخواهيم آن را با دخالت خانواده‌ها توجيه كنيم. قصه اين روزها آنقدر غصه‌دار شده است كه چندي پيش بابت اجراي يك مهريه مرد 92 ساله‌اي بابت آن روانه زندان سپيدار استان خوزستان شد.
بي‌ترديد مهريه حق زن است و مرد موظف به پرداخت آن . اين همه خانواده‌هايي كه براي جدايي به دادگاه خانواده مراجعه مي‌كنند نيز شاهدي است بر اينكه كم و زياد مهريه با خوشبختي ارتباط مستقيمي ندارد پس شايد بهتر باشد دوام زندگي‌مان را بر پايه‌هاي محكم‌تري بنا كنيم.
