دو روز پس از نشست رهبران ناتو در ورشو، پايتخت لهستان، امريكا در فضاي خروج انگليس از اتحاديه اروپا، مناسبات ناتو با روسيه را به سمت تنشي كم‌سابقه پيش مي‌برد. رهبران ناتو روز شنبه پيشنهاد امريكا طرح استقرار نيروهاي بيشتر در اروپاي شرقي را تصويب كردند و امريكا به تنهايي متعهد شد هزار نيرو در لهستان مستقر كند. روس‌ها در كمتر از 24 ساعت در واكنش به تصميم ناتو تهديد كرده‌اند كه اگر سامانه دفاع موشكي امريكا عملياتي شود، موشك‌هاي تاكتيكي روسيه ديواره اين سامانه موشكي را در شرق اروپا خواهند شكست.
ماريا زاخارووا، سخنگوي وزارت خارجه روسيه روز يك‌شنبه به تصميم‌هاي جديد پيمان آتلانتيك شمالي براي استقرار نيروي بيشتر در اروپاي شرقي و پيشبرد طرح دفاع موشكي در نزديكي مرزهاي روسيه واكنش نشان داد و گفت كه مسكو با دقت تمامي اقدام‌هاي ناتو را زير نظر دارد. سران ناتو در نشست ورشو كه روز شنبه تمام شد، تصميم گرفتند چهار گردان نيرو در لهستان مستقر كنند و امريكا متعهد شد كه به تنهايي هزار نيرو ناتو در اروپاي شرقي را تأمين كند. زاخارووا تحركات ناتو در مرزهاي روسيه را نگران‌كننده خوانده و پاسخي ديپلماتيك به اين تحركات داده ولي دريادار ولاديمير كومويدوف، رئيس كميسيون امور دفاعي دوماي روسيه پا از اين فراتر گذاشته و تهديد كرده كه بر اساس برنامه ريزي انجام شده، نخستين اقدام مسكو در يك نبرد احتمالي با ناتو حمله به سامانه موشكي امريكا است. كومويدوف مي‌گويد كه امريكا با استقرار سامانه پدافند موشكي در كشورهاي شرق اروپا، اين منطقه را گروگان طرح‌هاي نظامي خود كرده و در گفت وگو با خبرگزاري روسيا سگودنيا تصريح كرده: « سامانه پدافند موشكي ايجاد شده در شرق اروپا از سوي امريكا آماده‌باش جنگي دارد و براي هدف اصلي يعني نابودي موشك‌هاي روسي آماده شده است.» كومويدوف تهديد كرده: «اگر سامانه پدافند موشكي امريكا وارد مرحله عملياتي شود، موشك‌هاي تاكتيكي روسيه دستور شكستن ديواره آن را در شرق اروپا دريافت مي‌كنند كه در واقع فرمان حمله است.»
گورباچف: ناتو دنبال جنگ گرم است
نگاه غالب سياستمداران روس اين است كه سمت و سوي نگاه امنيتي ناتو طي سال‌هاي اخير تغيير كرده و در امتداد نگاه امنيتي امريكا، به جاي تعامل با روسيه، به سمت رويارويي با كرملين پيش مي‌رود. باراك اوباما رئيس‌جمهور امريكا در نشست روز شنبه رهبران ناتو در ورشو، تاكيد كرد كه كشورهاي عضو ناتو تا اجراي كامل توافقنامه مينسك (حل درگيري‌هاي اوكراين) نبايد با مسكو تعامل كنند. امريكا روز شنبه نيز در اقدامي كه ظاهراً ربطي به مناسبات پرتنش ناتو با روس‌ها نداشت، دو ديپلمات روس را از خاك خود اخراج كرد، واشنگتن گفته كه اخراح اين دو ديپلمات، تلافي حمله پليس روسيه به يك ديپلمات امريكايي در مسكو است. روس‌ها ديروز اقدام امريكا را با اخراج دو ديپلمات امريكايي تلافي كردند. در چنين فضاي پرتنشي، ميخائيل گورباچف آخرين رهبر شوروي سابق گفته كه ناتو مقدمات «براي گسترش جنگ سرد به جنگ گرم را آغاز كرده است.» به گفته گورباچف، « تمامي لفاظي‌ها در ورشو خبر از تمايل اعلان جنگ به روسيه مي‌دهد. آنها فقط درباره دفاع حرف مي‌زنند اما در حقيقت براي عمليات تهاجمي آماده مي‌شوند.»
از Brexit تا ...
آلمان و فرانسه استقبال چنداني از سمت و سوي تهاجمي سياست امريكا نمي‌كنند. فرانك والتر اشتاين ماير، وزير خارجه آلمان در نشست ورشو خواستار مذاكره جدي و مستمر با روسيه شد و فرانسوا اولاند، رئيس‌جمهور فرانسه نيز تاكيد كرد: «روسيه دشمن يا تهديد نيست بلكه يك شريك است.» نشست دو روزه رهبران ناتو در ورشو كه به فاصله‌اي كوتاه از همه‌پرسي خروج انگليس از اتحاديه اروپا برگزار شد، تحت تأثير نتايج اين همه‌پرسي قرار داشت. رئيس‌جمهور امريكا در اين نشست، مسكو را جزو تهديدهاي اصلي ناتو توصيف كرد و گفت: « اقدام‌هاي خصمانه روسيه عليه اوكراين، تهديد‌كننده ديدگاه و مواضع ما براي اروپا به عنوان منطقه صلح و آزادي است.» اوباما به خروج انگليس از اتحاديه اروپا نيز اشاره و تأكيد كرد: «اعضاي ناتو بايد تعهدهاي لازم را براي مقابله با اين چالش و همچنين برگزيت و مقابله با داعش برعهده گيرند.» ولي رئيس‌جمهور فرانسه بدون اشاره به امريكا به سخنان اوباما واكنش نشان داد و گفت: « ناتو هرگز اين وظيفه را ندارد كه بگويد روابط اروپا و روسيه چگونه بايد باشد و براي فرانسه روسيه يك دشمن يا تهديد نيست.» برخي ناظران مي‌گويند كه امريكا در فضاي پس از رأي مثبت به همه‌پرسي خروج بريتانيا از اروپا، كشورهاي اروپايي را به سمت رويارويي ناخواسته با روسيه پيش مي‌برد، سياستي عاملي بازدارنده مقابل تمايل آلمان و فرانسه براي ايجاد وزنه امنيتي درون اروپايي(ناتوي اروپايي) مقابل پيمان آتلانتيك شمالي مي‌شود. برخي مقام‌هاي فرانسوي بعد از همه‌پرسي خروج انگليس از اتحاديه اروپا، زمزمه‌هايي درباره احياي پايگاه‌هاي اروپايي فرماندهي ناتو سخن گفته اند، سناريويي كه انگليسي‌ها تا زمان حضورشان در اتحاديه اروپا، از آن جلوگيري كردند. ولي حالا فرانسه و آلمان فضاي بيشتري براي پيشبرد آن دارند. علاوه بر اين، برخي احزاب راست فرانسوي مانند حزب جبهه ملي ماري لوپن، از همين حالا زمزمه خروج از ناتو را شروع كرده‌اند. در چنين فضايي، نگراني‌ها در نشست ورشو درباره يكپارچگي ناتو در فضاي پس از همه‌پرسي انگليس تشديد شده است.
ويتولد واسزيكوفسكي، وزير خارجه هلند كه كشورش ميزبان سپر موشكي ناتو شده در نشست ورشو به صراحت درباره يكپارچگي ناتو ابراز نگراني كرد و گفت كه لازم است آلمان اهميت تعهد به دفاع از اعضاي شرقي ناتو را درك كند. در چنين شرايطي، امريكا به طور طبيعي از فضاي تنش براي يكپارچه نگه داشتن پيماني استفاده مي‌كند كه فضاي بعد از همه‌پرسي امريكا به جبهه بندي‌هاي داخلي آن دامن زده است.
