نيروهاي مقاومت در سوريه با پشتيباني هوايي روسيه در حال انجام عمليات گستردهاي در بعضي مناطق مهم سوريه هستند، همزمان با اين تحولات ميداني تحركات ديپلماتيك براي برگزاري نشست وين 2 براي يافتن راهحلي ديپلماتيك شدت بيشتري يافته است.
نماينده دبير كل سازمان ملل پس از ديدار با مقامات دمشق، امروز وارد مسكو ميشود تا با رهبران روسيه درباره بحران سوريه و نشست بعدي در وين درباره اين بحران گفت و گو كند. سفر نماينده سازمان ملل به مسكو چهار روز پس از نشست وين2 صورت ميگيرد. در اين نشست وزراي 17 كشور حضور داشتند كه طي بيانيه 9 بندي از سازمان ملل خواستند «روندي را آغاز كند كه به برقراري آتشبس و برگزاري انتخابات تازه در اين كشور بينجامد.» رهبران مسكو در حالي از نماينده سازمان ملل پذيرايي كردند كه به صورت موازي تلاش زيادي را براي جمع كردن و واحد كردن گروههاي اپوزيسيون داخل و خارج سوريه براي نزديك كردن و گفتوگو با دولت سوريه به كار گرفتهاند. روسيه پيشنهاد داده است نفراتي كه نام آنها در ليست است و عمدتا اعضاي سابق و كنوني گروه موسوم به «ائتلاف ملي سوريه» هستند، در مذاكرات با دولت سوريه حضور يابند. بنابر گزارش رسانههاي روسي «معاذ الخطيب» و «خالد خوجه» روساي سابق و كنوني اين ائتلاف از جمله كساني هستند كه گفته ميشود نام آنها در ليست پيشنهادي روسيه است. علاوه بر اين، نفراتي از ديگر گروههاي معارض از جمله اخوان المسلمين سوريه و جنبش دموكرات مسيحي سوريه هم در اين ليست حضور دارند. شبكه الميادين هم با تأييد وجود نام «خالد خوجه»، اعلام كرد كه «حسن عبدالعظيم»، «هيثم مناع» و «قدري جميل» از جمله اين معارضان هستند. در همين حال، «ميخائيل بوگدانوف» معاون وزير خارجه روسيه روز گذشته اعلام كرد كه احتمالا هفته آينده نمايندگان دولت و معارضان سوري در مسكو با هم ديدار خواهند كرد. ميخائيل بوگدانوف گفت: ميستورا در جريان ديدار برنامهريزي شده با سرگئي لاورف درباره برگزاري قريب الوقوع نشست نمايندگان دولت سوريه و معارضين در مسكو قرار گيرد.
مقامات سوريه نيز از آمادگي دمشق براي گفتوگو با مخالفان مشروع خبر دادند. سلمان، معاون وزير اقتصاد سوريه تأكيد كرد: اگر مخالفان مسالمتجو همين برنامه سياسي را با خود داشته باشند، گفتوگو با آنها ممكن است و البته بايد گفت كه در حال حاضر ما در سوريه مخالف يا هوادار نظام نبايد باشيم، بلكه مليگرايي اصل است، يعني ميهنپرست يا ميهنستيز داريم. معاون وزير اقتصاد سوريه گفت: ممكن است اختلافنظرهايي بين سوريها وجود داشته باشد، اما مخالف هم نيستيم و ميتوانيم با برگزاري نشستهاي گفتوگو در خاك سوريه و زير پرچم آن اختلافها را رفع كنيم، در هر حال راه حل بحران سوريه بايد سوري- سوري باشد.
عصر روز گذشته همچنين سرگئي لاورف اعلام كرد كه بودن بشار اسد در قدرت براي هميشه براي روسيه حياتي نيست. تهران و مسكو ميگويند كه به دنبال حفظ هميشگي بشار اسد در قدرت نيستند. همچنين بر رد فشار خارجي براي كنارهگيري وي از قدرت تأكيد كردهاند و معتقدند تنها اين مردم سوريه هستند كه حق دارند درباره رهبران سياسي خود تصميم بگيرند.
تحولات ميدانيهمزمان با تحركات ديپلماتيك، تحولات ميداني در آستانه نشست دور بعدي مذاكرات در وين شدت بيشتري يافته است. روز گذشته وزارت دفاع روسيه اعلام كرد كه جنگندههاي اين كشور مواضع داعش را در حوالي شهر باستاني پالميرا بمباران كردند. بيبي سي به نقل از فعالان سوريه گزارش داد كه «جنگندههاي روسي منطقهاي در اطراف يك قلعه بازسازي شده قرن سيزدهم ميلادي را در اطراف پالميرا هدف قرار دادهاند. » بنابر اعلام وزارت دفاع روسيه جنگندههاي سوخو – ۲۵ با بمبهاي 500 كيلوگرمي استحكامات داعش، يك سنگر زيرزميني و سلاحهاي ضدهوايي اين گروه را منهدم كردهاند. پالميرا در ارديبهشت ماه به كنترل داعش در آمد و از زمان آن تاكنون شبه نظاميان داعش بسياري از آثار تاريخي اين شهر باستاني را منهدم كردهاند. رسانههاي سوري همچنين گزارش دادند ارتش اين كشور با پشتيباني رزمندگان حزبالله و نيروهاي مردمي حمله گستردهاي را در شهر داريا واقع در استان دمشق آغاز كردهاند. اين شهر در طول چهار سال مركز درگيريهاي فشردهاي بين نيروهاي دولتي و مخالفان بوده است و در نزديكي پايتخت سوريه قرار دارد. اما مهمترين محور عملياتي نيروهاي مقاومت در جنوب حلب است. بنابر گزارش رسانههاي سوري نيروهاي مقاومت از زمان شروع حملات هوايي روسيه موفق شدهاند در حدود 210 كيلومتر از مناطق جنوبي حلب را به كنترل خود در آوردهاند.
تحليلگران معتقدند عملياتهاي مشترك روسيه از آسمان و نيروهاي مقاومت از جنوب منجر به ايجاد نيروي واحدي براي مبارزه با تروريسم شده است كه بسيار مؤثر است. پايگاه خبري المانيتور با اشاره به همكاريهاي اطلاعاتي ايران و حزبالله لبنان با روسيه براي بمباران مواضع تروريستها در سوريه آنها را سه ضلع مثلثي با بيشترين اثرگذاري در مقابله با تروريسم در منطقه غرب آسيا خوانده است.
در اين گزارش آمده است: «با جديدترين سير تحولات رويدادها كه با مداخله روسيه در سوريه در 30 سپتامبر آغاز شد، جنبش حزبالله، اكنون در جايگاه سكاندار براي ايفاي نقشي عمده در منطقه نشسته است. » نگارنده اين تحليل، اين اتفاق را نويدبخش تولد يك «خاورميانه جديد» ميداند كه «البته با خاورميانه جديد مورد اشاره كاندوليزا رايس، وزير خارجه وقت امريكا كه بعد از جنگ اسرائيل براي نابود كردن حزبالله در جولاي 2006 مطرح شد، كاملاً در تقابل قرار دارد. » يك نشانه بروز اصطلاح خاورميانه جديد، به نوشته المانيتور، اين است كه روسيه ظاهراً قصدي براي جايگزين كردن محور ايران - حزبالله در سوريه ندارد، بلكه به دنبال كامل كردن آن است. يك مقام حزبالله در گفتوگو با اين رسانه، اتاق عملياتي مشترك سه طرف در دمشق براي هدف قرار دادن گروههاي تروريستي را موردي از همكاري سهجانبه دانسته است. اين مقام حزبالله كه نخواسته نامش فاش شود گفته است كه حزبالله اكنون از يك ابرقدرت حمايت دريافت ميكند و براي انجام حملات هوايي اطلاعات در اختيار مسكو قرار ميدهد.
قدرت نمايي عمليات ايران، روسيه، عراق، سوريه و حزبالله در حالي است كه رسانههاي امريكايي از ناتواني ائتلاف تحت رهبري امريكا براي مقابله با داعش خبر دادند كه دچار لغزش و تزلزل شده است. روزنامه نيويوركتايمز گزارش كرد طبق مصاحبههايي كه با نيروهاي ائتلاف تحت رهبري امريكا در سوريه انجام داده، به اين مسئله پي برده كه تا بهحال اين ائتلاف فقط اسماً وجود داشته است و چالشهاي سياسي و لجستيكي كه اين ائتلاف با آن مواجه است، دلهرهآور است. در همين حال رئيسجمهوري امريكا اعلام كرد قرار نيست نظاميان امريكايي كه به سوريه اعزام ميشوند در خطوط مقدم اين كشور به طور مستقيم وارد درگيري با تكفيريهاي «داعش» شوند. وي در مصاحبه روز دوشنبه با شبكه «ان بيسي» گفت: «به خاطر داشته باشيد كه ما از قبل عمليات ويژه انجام ميداديم و در واقع اين كار بسط آنچه كه انجام ميدهيم ميباشد. ما ارتش امريكا را در خطوط مقدم مبارزه با داعش قرار نميدهيم.»