«رابطه قبل از ازدواج رو به افزايش بوده و اين روابط به سنين راهنمايي رسيده است» اين هشداري است كه معاون ساماندهي امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اعلام و بر لزوم ساماندهي چنين روابطي تأكيد كرد.
افزايش سن ازدواج و بي‌ميلي جوانان به تشكيل خانواده، چالشي جدي است كه جامعه را با آسيب‌هاي جديدي در حوزه‌هاي فرهنگي و اجتماعي مواجه مي‌كند. يك سوي اين ماجرا، تهاجمي است كه از مسير رسانه‌ها، فضاي مجازي، شبكه‌هاي ماهواره‌اي فارسي زبان و برنامه‌ريزي‌ها و برنامه‌سازي‌هاي حساب شده آنها، فرهنگ و سبك زندگي متفاوتي را به جوانان جامعه القا مي‌كند. از سوي ديگر نيز با كم‌كاري و ضعف دستگاه‌هاي متولي امور جوانان و خانواده و همچنين ضعف عملكرد دستگاه‌هاي فرهنگساز جامعه يعني رسانه‌هاي داخلي مواجهيم. اين مسائل در كنار ناآگاهي خانواده‌ها دست به دست هم داده و موجب شده‌اند تا با افزايش سن ازدواج، در عوض كاهش سن ارتباطات پيش از ازدواج مواجه باشيم؛ موضوعي كه مي‌تواند جامعه را با چالش‌هاي تازه‌تري روبه‌رو و پايه‌هاي اخلاق و ارزش‌هاي اجتماعي جامعه ايراني را با خطر تزلزل مواجه نمايد.
خطر تجرد قطعي براي بيش از 11 ميليون جوان دم‌بخت
به گفته رئيس اداره آمار و اطلاعات جمعيت سازمان ثبت احوال، 11 ميليون و 241 هزار نفر از جوانان كشورمان در سنين مناسب ازدواج قرار دارند و اصطلاحاً دم بختند.
بنا به تأكيد دكتر محمود گلزاري اين تجرد قطعي براي برخي از افراد ناخواسته شكل مي‌گيرد. در واقع بسياري از دختران تحصيلكرده همسر مناسب پيدا نمي‌كنند كه به آن تجرد ناخواسته مي‌گويند و اين نوع تجرد بين دختران در حال افزايش است. آمار و ارقام رئيس اداره ثبت احوال نيز اين موضوع را تأييد مي‌كند. علي اكبر محزون آمار زنان مجرد قطعي (يعني زناني كه تا سن 50 سالگي ازدواج نكرده‌اند و سن ازدواج را گذرانده‌اند) را در سال 85 (يك دوره قبل) 53 هزار نفر عنوان كرده است كه اين آمار در آخرين سرشماري به تعداد 89هزار نفر رسيده و 7/1 درصد رشد داشته است. همچنين مردان مجرد قطعي نيز در سرشماري سال 85 درصد (يك دوره قبل) 43 هزار نفر بر مي‌شمارد كه در آخرين سرشماري اين رقم به شمار 62هزار نفر رسيده؛ يعني 4/1 درصد رشد داشته است.
جدايي يك سوم زوج‌ها در چهار سال اول ازدواج
از سوي ديگر با افزايش آمار طلاق هم مواجهيم؛ موضوعي كه از نگاه معاون ساماندهي امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اهميت انتخاب همسر مناسب را بيش از پيش به رخ مي‌كشد. به گفته وي بيش از 30 درصد از ازدواج‌ها در شهرهاي بزرگ در كمتر از چهار سال به طلاق منجر مي‌شود و اين آمار در ميانگين كشوري سالانه 20 درصد طلاق در سنين جواني است. به باور گلزاري بخش عمده بحران‌هاي زندگي مشترك و طلاق زوجين از انتخاب نامناسب همسر نشأت مي‌گيرد و حتي بسياري از خانواده‌هاي تحصيلكرده آگاهي كافي درباره ملاك‌هاي انتخاب همسر ندارند.
دعواي متخصصان بر سر ملاك‌هاي انتخاب صحيح همسر
مشكل عمده در ملاك‌هاي يك انتخاب صحيح اينجاست كه حتي متخصصان درباره ملاك‌هاي ازدواج توافق ندارند و كتب ترجمه‌اي غيربومي و مبتني بر ارزش‌ها و ملاك‌هاي غير ايراني و اسلامي خود بحران ديگري است كه ملاك‌هاي يك ازدواج مناسب را در ابهام فرو برده است. گلزاري در اين باره با اشاره به بررسي نزديك 60 كتاب درباره ازدواج تصريح كرد: حدود 10 كتاب ترجمه و حدود 50 كتاب تأليف و از ميان آنها حدود 40 كتاب با رويكرد اسلامي نوشته شده است. بنا به تأكيد وي در كتاب‌هاي دانشمندان حوزه و دانشگاه، ملاك‌هاي واحدي براي ازدواج نمي‌بينيم؛ اما مردم از اين كتاب‌ها استفاده مي‌كنند. علاوه بر اين از ميان كتاب‌هاي تأليفي، 30 كتاب، جزوه‌هاي ساده‌اي است كه از روي كتاب‌هاي اصلي نوشته‌شده‌اند، بنابراين 10 كتاب تأليفي در اين زمينه داريم و كتاب‌هاي ترجمه شده هم با فرهنگ ما همخواني ندارد بنابراين در حوزه ازدواج مشكلات و ابهامات فراواني وجود دارد.
زيبايي، پول و مدرك، معيارهاي بدلي انتخاب همسر
اين روانشناس تشخيص ملاك‌هاي ازدواج را يكي ديگر از چالش‌ها عنوان كرد به گونه‌اي كه شايد هنوز تعريف درستي از با ايمان بودن طرفين يك ازدواج وجود نداشته باشد و در نهايت عيني‌ترين ملاك‌ها مانند زيبايي، پول و مدرك، معيار انتخاب همسر قرار مي‌گيرد. همين مسئله هم زوجين را در زندگي مشترك، دچار مشكل مي‌كند. بنا به تأكيد وي پنج سال نخست زندگي مشترك، حساس‌ترين سال‌هاي زندگي است اما در اين زمينه دوره‌هاي آموزشي و كتاب نداريم و انتخاب نامناسب همسر، فقدان آموزش و مشاوره هنگام اختلاف، بيش از60 درصد بحران‌هاي خانواده را تشكيل مي‌دهد. گلزاري تأكيد كرد: وزارت ورزش و جوانان و معاونت زنان و خانواده نهاد رياست جمهوري درباره حوزه فرهنگي و آموزشي ازدواج بايد فعاليت بيشتري داشته باشند.
بحران هويت اصلي‌ترين چالش جوانان
به باور وزير ورزش و جوانان عمده‌ترين مسئله جوانان بحران هويت و تمام بخش‌هاي حاكميتي نظام بايد براي حل اين بحران اقدام كنند. بنا به تأكيد محمود گودرزي اگر جوانان را فقط در سطح يك سازمان يا وزارتخانه ببينيم، مشكلات حوزه جوانان همچنان باقي مي‌ماند. جوان به صورت دائم با خانواده، هنر و فرهنگ، امور اقتصادي، سياسي و بسياري از بخش‌هاي ديگر در ارتباط است و از اين محيط‌ها و فضاهاي پيراموني خود تأثير مي‌پذيرد.
شعار محسوس‌ترين اقدام دولت تدبير و اميد
بي‌ترديد بخش عمده‌اي از آراي دولت تدبير و اميد نتيجه اميد جوانان اين مرز و بوم به تدبير دولت بوده است؛جواناني كه به دليل مشكلات پيراموني‌شان از بحران هويت گرفته تا چالش‌هاي اقتصادي، بيكاري و تهاجم فرهنگي، از اصلي‌ترين حق خود يعني ازدواج و تشكيل خانواده باز مي‌مانند. در اين ميان هنوز اقدام محسوسي در حوزه جوانان صورت نگرفته و به بيان شعارها و بايدها و نبايدها بسنده شده است.
