كاهش قيمت سكه و دلار در يكي، دو ماه اخير براي همه خوشايند بود، به جز كساني كه چند ماه قبل سرمايهشان را تبديل به سكه و دلار كردند و انتظار سكه 2ميليون توماني و دلار 5 هزار توماني را داشتند اما برخلاف انتظارشان، با ضرر 20 تا 30درصدي مواجه شدند. اين افراد حالا از يكسو نگران ضررشان و فروختن سكهها و دلارهايشان هستند و از سوي ديگر اميدوار به افزايش قيمتها و نگه داشتن طلا و ارزهايشان. اين موضوع بهانهاي بود تا گفت وگويي با يك كارشناس اقتصاد، جناب آقاي رضا ليلاج داشته باشيم.
قيمت دلار بالا ميرود يا پايين ميآيد؟نميدانم اما اگر كسي هم بتواند با قاطعيت جواب اين سؤال را بدهد، آنقدر قيمت جوابش بالاست كه صددرصد باز جواب سؤالتان را نميدهد! (ميخندد)
پيشبيني شما از قيمت دلار و سكه چيست؟شرايط زيادي بر قيمت دلار و سكه تأثيرگذار است كه در شرايط فعلي بيشتر اين تأثيرگذاريها وابسته به تحريمها و شرايط سياسي است. به همين دليل بر خلاف ساير اوقات كه كارشناسان اقتصادي ميتوانند قيمت سكه و دلار را پيشبيني كنند فكر ميكنم الان كارشناسان سياسي بتوانند پيشبيني دقيقتري درباره قيمت ارز و طلا داشته باشند.
قبل از انتخابات رياست جمهوري كه قيمت دلار نزديك به 4 هزار تومان شد، تحليل نادرست خيلي از مردم باعث شد كه با بخش عظيمي از سرمايهشان سكه و دلار بخرند. به طور مثال يك نفر كه تمام اموالش را كه حدود 100 ميليون تومان بوده، سكه با قيمت حدود يك ميليون و 400 هزار تومان خريده و حالا سكه حدود يك ميليون تومان شده است، دليل اين اتفاق چيست؟متأسفانه بعد از تحريمها و افزايش ناگهاني قيمت ارز و طلا، خيلي از كساني كه شرايط را مناسب ديدند، تمام سرمايهشان را تبديل به طلا و ارز كردند و خيلي زود هم جواب ماهي گرفتن از آب گلآلودشان را گرفتند و سرمايهشان چند برابر شد اما گروهي ديگر كه فكر اقتصادي نداشتند، وقتي سود بالاي ديگران را در بازار آشفته سكه و دلار ديدند و مشاورههاي غلطي مثل رسيدن سكه به 2ميليون تومان و رسيدن دلار به 5 هزارتومان بعد از انتخابات رياست جمهوري را شنيدند تمام سرمايه شان را تبديل به سكه و دلار كردند و دقيقاً نتيجه عكس گرفتند.
اين افراد، علاوه بر ضرري كه در بازار سكه و دلار متحمل شدهاند، سر يك دوراهي قرار دارند كه آيا قيمت سكه و دلار از اين هم پايينتر ميآيد و بهتر است زودتر سرمايهاي را كه در بازار طلا و ارز خواباندهاند به ريال تبديل كنند يا قيمتها دوباره افزايش پيدا ميكند و بهتر است صبر كنند تا ضررشان جبران شود.توصيه شما به اين افراد چيست؟ سكه و دلارشان را به ريال تبديل كنند يا صبر كنند و منتظر افزايش قيمتها باشند؟اين دقيقاً مشابه همان سؤال اول شماست. اينكه من بخواهم به اين افراد توصيه كنم كه دلار و سكههايشان را بفروشند، يعني يقين دارم كه قيمت طلا و ارز كاهش پيدا ميكند و برعكس كه در بازار كنوني قابل پيشبيني نيست چون به عوامل مختلفي وابسته است اما مشكل اينجاست كه اين افراد اصلاً نبايد بدون هيچ اطلاعي وارد بازار سكه و دلار ميشدند، آن هم با تمام سرمايهشان، اما به هر حال اتفاقي است كه افتاده و اگر من جاي اين افراد بودم و در چنين شرايطي قرار داشتم، آن وقت به عنوان يك شهروند ساده كه هيچ اطلاعي از شرايط اقتصادي و سياسي كشور ندارد حتماً دلار و سكههايم را ميفروختم و از بازار خارج ميشدم.
بسياري از مردم ميگويند سكه ميخريم، حتي اگر كمي قيمت آن كاهش پيدا كند دوباره چند ماه بعد به قيمت سابق خود برميگردد، به هر حال در درازمدت سود خواهيم كرد. آيا اين باور درستي است؟اين باور نادرستي است كه البته در كشور ما در چند سال گذشته هميشه درست بوده است! (ميخندد) متأسفانه بازار سكه، مخصوصاً در يكي، دو سال اخير به قدري آشفته بود كه هر كس در درازمدت سكه ميخريد، بالاخره سود ميكرد و مردم نياز به تحليل و نظر كارشناسان نداشتند! و البته همين موضوع هم باعث شد خيلي از مردم قبل از انتخابات رياست جمهوري فريب بخورند و تمام سرمايه و دار و ندارشان را تبديل به سكه كنند. حالا براي اولينبار مردم پذيرفتهاند كه اين باور كه «خريد طلا به هر حال سودآور است» ميتواند اشتباه باشد و همين مسئله آنها را نگران كرده است. تا الان با عملكرد تقريبا قابل قبولي كه دولت آقاي روحاني داشته است ما شاهد كاهش قيمت سكه و دلار بودهايم و اميدواريم كه اين روند ادامه داشته باشد.
بعد از پايين آمدن قيمت سكه و دلار، شعار «روحاني مچكريم!» در بازار طلا و ارز هم شنيده ميشد! فكر كنم تنها كساني كه از آقاي روحاني «مچكر(!)» نيستند، همان افرادي هستند كه تمام سرمايهشان را تبديل به سكه كردهاند و توقع نداشتند كه قيمتها كاهش پيدا كند!
اين ديگر كاملاً بيانصافي است. فكر نكنم هيچكس حاضر باشد به خاطر سود شخصي خودش، آرزوي بيارزش شدن پول كشورش را داشته باشد. اين افراد با اينكه دلشان نميخواست ضرر كنند اما من فكر نميكنم آرزوي گران شدن سكه و دلار را هم داشتند چون با گران شدن دلار و سكه كشور با مشكلات اقتصادي بيشتري روبهرو ميشد اما به قول شما آنهايي از روحاني «مچكر» نيستند كه كوركورانه ميخواستند پولدار شوند.
شما به عنوان يك كارشناس اقتصادي در شرايط كنوني حاضريد سكه خريداري كنيد؟الآن قيمت سكه كاملاً وسوسهكننده است و جواب اين سؤال مشكل و با توضيحات است. من ترجيح ميدهم به عنوان يك اقتصاددان وارد چنين بازار آشفتهاي كه هر لحظه ممكن است اتفاق عجيبي در آن رخ بدهد نشوم اما اگر هم ميخواستم سرمايهام را تبديل به سكه كنم باز هم حاضر نبودم مثل خيلي از مردم كه علاوه بر پساندازشان، سرمايهاي كه با آن كار ميكنند يا ملك و زميني كه دارند را تبديل به سكه كنم تا اگر به اميد خدا اوضاع دلار و سكه از اين هم بهتر شد، شكست اقتصادي غيرقابل جبراني بخورم.