آذر رسولی - «سوء استفاده» به رفتاری می گویند که به قصد کنترل یک انسان دیگرانجام می گیرد؛ یعنی فرد سوء استفاده گر رفتار دیگران را تحت کنترل خود درمی آورد. این تعبیر بیان روایتی از دکتر علی صباغیان- استاد ارتباطات و عضو هیئت علمی دانشگاه- است. به اعتقاد او، افراد سوء استفاده گر، گاه از سادگی و نقطه ضعف های دیگران آگاه بوده و در راستای رسیدن به اهداف خود از آن سود می جویند؛ یعنی برای رسیدن به هدف خود به هر وسیله ای متوسل می شوند. به قول نظریه پرداز معروف ماکیاولی، هدف وسیله را توجیه می کند!
نکته قابل بحث آن است که برخی افراد چگونه می توانند افراد دیگر را به اطاعت از خودشان واداشته و آنها را مورد سوء استفاده قرار دهند؟!
این استاد دانشگاه روش های اطاعت و فرمانبرداری از افراد سوء استفاده گر را این چنین بازگو می کند: یکی از این روش ها، مدیون کردن دیگران و به اصطلاح «مدیون سازی» است. افراد سوءاستفاده گر قبل از آنکه خواسته خود را مطرح کنند مخاطب خود را با ترفندهای مختلف از جمله هدیه، رانت و رشوه، شرمنده و مدیون خود ساخته و آنها را تحت سلطه خود در می آورند، سپس با زیرکی آن ها وادار می کنند تا خواسته ایشان را انجام دهد. در روش دیگر افراد سوء استفاده گر مخاطب خود را به نحوی وادار به قبول تقاضاهای کوچک می کنند. تجربه نشان داده است که قبول تقاضاهای کوچک، دروازه قبول تقاضاهای بزرگ و بزرگ تر را می گشاید. روش دیگر برای افزایش احتمال اطاعت در یک فرد، ایجاد احساس گناه در اوست؛ آنها چنانچه به فردی زیان یا صدمه ای وارد کرده باشند نسبت به عملی که انجام داده اند در خود احساس گناه می کنند؛ دراین حالت ، فرد دچار عذاب وجدان شده و فرد سوء استفاده گر از این فرصت می تواند برای اجرای خواسته های خود بهره برده و حتی در این مواقع، زمینه پذیرش تقاضا از سوی فرد زیان دیده نیزافزایش می یابد.
در روش دیگر، فرد سوء استفاده کننده به تکنیک «به مرگ بگیر تا به تب راضی شود» متوسل می شود؛ یعنی فرد سوء استفاده گر ابتدا تقاضای بزرگی را مطرح می کند و سپس آنقدر تقاضای خود را کوچک می کند که به خواسته اصلیش برسد؛ وقتی تقاضا کوچکترشد با این بیان که «روی ما را زمین نینداز» به خواسته اصلی خود می رسد.
روش بعدی، روش دانه پاشیدن است که فرد سوءاستفاده گر ابتدا با ترفندی مخاطب را جذب کرده و سپس با تکنیک های خاصی خواسته خود را عملی می کند. نکته قابل توجه آنکه، هر چه فرد سوء استفاده گر نزد ما معتبرتر باشد احتمال آنکه مخاطب بیشتر مورد سوء استفاده قرار بگیرد، بیشتر است.
به باور این استاد دانشگاه اگر فرد سوء استفاده شونده به لحاظ عاطفی ضعیف بوده و کمبود داشته باشد و در خوداحساس حقارت و خودکم بینی کند، زودتر مورد سوء استفاده قرار می گیرد ولی در مقابل، افرادی که خود ساخته بوده و دارای شخصیت با ثبات و محکمی هستند کمتر مورد سوء استفاده قرار خواهند گرفت. فرد سوء استفاده گر اصولاً علاوه بر موارد ذکر شده، فردی بخیل، خود پسند، حریص، چاپلوس و متملق است.
این استادعلوم ارتباطات اندیشیدن، شناسایی و بهبود الگوی روابط با دیگران را از راه های پیشگیری وعلاج این مسئله ذکر می کند و معتقد است: در برقراری روابط باید همواره ایمان به خدا، آبروداری و صراحت در گفتار را مد نظر قرار داده و فرهنگ قانون مداری را در خود زنده نگاه داریم، سست عنصر نبوده و اسیر امواج نشویم. افلاطون درجایی می گوید:« اگرهمیشه قبل از انجام هرکاری با انگشت به آرامی به پیشانی خود بزنید بعد از انجام آن کار مجبور نخواهید بود با مشت بر فرق خود بکوبید».
صباغیان یکی دیگر از انواع سوء استفاده ها را «سوء استفاده عاطفی» می داند که ماهیتاً عاطفی و هیجانی بوده و نه جسمی؛ در این روش که شبیه شستشوی مغزی است، فرد سوءاستفاده کننده به طورمنظم اعتماد به نفس، مناعت طبع، هویت و ارزش شخصی مخاطب را تخریب کرده و به انواع متفاوت سعی بر غلبه به او را دارد. خداوند درسوره آل عمران آیه 118می فرماید:«دشمن را به خود نزدیک نکنید که او جز خواری، برای شما نمی خواهد».
دقیق و درست بود لطفا سایر پیچیدگی ها رو بیان کنید 
