جوان آنلاین: سالهاست خانوادههای دانشآموزان استثنایی با دغدغههایی مشترک زندگی میکنند، دغدغههایی از جنس کمبود امکانات، فاصله طولانی مدارس، هزینههای توانبخشی و نگرانی از طرد فرزندانشان در جامعه. از نگاه این خانوادهها، مدرسه تنها یک مکان برای آموزش فرزندانشان نیست، بلکه دریچهای رو به آیندهای مستقل و اجتماعی آنهاست؛ آنهایی که بیش از دیگران نیازمند توجه هستند.
در چنین شرایطی، صبح روز گذشته آیین افتتاح مدارس استثنایی برگزار شد. مراسمی که با تأکید بر ضرورت تسریع در متناسبسازی فضاهای آموزشی و ایجاد فرصتهای برابر برای دانشآموزان با نیازهای ویژه همراه بود. در این مراسم که بهصورت برخط برگزار شد، ۱۷ مدرسه استثنایی در نقاط مختلف کشور به بهرهبرداری رسید و همزمان کاروان تجهیزات تخصصی آموزشی، توانبخشی و تربیت بدنی ویژه مدارس استثنایی نیز به استانها اعزام شد.
این مراسم، یادآوری کرد که تفاوتها نمیتوانند عامل محدودیت باشند؛ و بیتردید اگر حمایت و توجه کافی وجود داشته باشد، به فرصتهایی تازه برای رشد و یادگیری تبدیل میشود.
ایجاد فرصتهای برابر برای رشد دانشآموزان
در روزهایی که نگاهها به آینده دانشآموزانی دوخته شده که نیازمند توجه ویژهای هستند، آیین افتتاح ۱۷مدرسه استثنایی و اعزام کاروان تجهیزات آموزشی، توانبخشی و تربیت بدنی برگزار شد. در این مراسم، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش با قدردانی از همراهی خیرین گفت: «خیرین بزرگترین پشتوانه جامعه استثنایی و وزارت آموزش و پرورش هستند.» او با اشاره به دستاوردهای یک سال گذشته در ساخت و تجهیز فضاهای آموزشی اظهار داشت که این تلاشها زمینهساز تحقق عدالت آموزشی در کشور است.
کاظمی همچنین به اجرای طرح سنجش بدو ورود به مدرسه اشاره کرد: «این طرح از مهر امسال تا مهر سال آینده ادامه خواهد داشت تا دانشآموزان جدید بدون مشکل وارد مدارس شوند.» وزیر آموزش و پرورش بر ضرورت تسریع در متناسبسازی فضاهای آموزشی و تجهیزات برای دانشآموزان با نیازهای خاص تأکید کرد: «هدف اصلی، فراهم کردن امکانات مناسب برای شکوفایی استعدادهای همه دانشآموزان، اعم از عادی و استثنایی است.»
کاظمی اظهار داشت: «باید به خانوادهها اطمینان دهیم که تفاوتها نمیتواند عامل محدودیت باشد.»
به گفته او، آموزش و پرورش متعهد است تا تجهیزات و فضاهای استاندارد را هر چه سریعتر در اختیار دانشآموزان قرار دهد تا عدالت آموزشی در همه ابعاد محقق شود.
توسعه آموزش استثنایی و موفقیتهای دانشآموزان
کاظمی در ادامه صحبتهای خود، آموزش و پرورش استثنایی را روشنترین مصداق عدالت آموزشی دانست: «حضور یک دانشآموز دارای نیاز ویژه در مدرسه عادی خیر و برکت فراوانی برای همه دارد و دانشآموزان میتوانند از یکدیگر چیزهای ارزشمندی بیاموزند.» او با اشاره به سیاست وزارتخانه برای متناسبسازی تمامی مدارس جدید و موجود، اعلام کرد که هماکنون ۴۰۰ تا ۵۰۰ مدرسه در سراسر کشور در فرآیند مناسبسازی قرار دارند.
کاظمی با ارائه گزارشی از پروژههای عمرانی، از افتتاح ۳۱ پروژه در سال جاری خبر داد که ۱۷ پروژه آن در همین مراسم به بهرهبرداری رسید. همچنین ۷۵پروژه در قالب ۴۹۴ کلاس درس در حال اجراست و پنج سالن تربیت بدنی، پنج مرکز جامع، ۳۲۶ زمین چمن و ۲۰۰ میلیارد تومان تجهیزات در حال تأمین و توزیع است. او این حجم خدمات را «بیسابقه و ارزشمند» توصیف کرد. وزیر آموزش و پرورش با اشاره به موفقیتهای دانشآموزان دارای معلولیت در حوزههای تحصیل، هنر و ورزش گفت: «برخی از این افراد توانستهاند در رشتههای سخت مانند پزشکی پذیرفته شوند و وزارتخانه با تمام توان از حق استخدام آنان دفاع خواهد کرد.»
او نمونهای از این موفقیتها را استخدام یک فرد نابینا در خراسان دانست و تصریح کرد که توانمندی دانشآموزان دارای نیاز ویژه، بالاتر از بسیاری از افراد عادی است.
در مسیر فراگیرسازی آموزش استثنایی
اواخر ماه گذشته، سالار قاسمی معاون وزیر آموزش و پرورش در نشست با جامعه خیرین مدرسهساز، تحقق آموزش و پرورش فراگیر را یکی از سیاستهای اصلی این سازمان دانست و اظهار داشت که سازمان آموزش و پرورش استثنایی باید به عنوان یک نهاد تخصصی در مسیر فراگیرسازی حضور فعال داشته باشد. او همچنین بر ضرورت تقویت ساختار ادارات آموزش و پرورش استثنایی استانها تأکید کرد تا بتوانند نقش پشتیبانی مؤثرتری برای دانشآموزان استثنایی در مدارس عادی ایفا کنند.
قاسمی با اشاره به نیازهای زیرساختی این فرآیند گفت: «برای تحقق کامل فراگیرسازی باید محتوای آموزشی مناسبسازی شود، فضاهای آموزشی متناسب شوند و نیروی انسانی توانمند گردد. این مسیر زمانبر است، اما در این مدت توسعه و تجهیز مدارس استثنایی نیز باید ادامه یابد.»
او حکمرانی مطلوب را مبتنی بر دادهمحوری و مشارکتمحوری دانست و از تکمیل بانک اطلاعاتی مدارس و جمعیت دانشآموزی خبر داد، بانکی که به گفته او، تصمیمگیریها را دقیقتر خواهد کرد و در اختیار خیرین قرار میگیرد تا ساخت مدارس بر اساس نیازسنجی واقعی انجام شود.
در این نشست همچنین تشکیل کارگروه خیرین مدرسهساز ویژه مدارس استثنایی در دستور کار قرار گرفت. قاسمی اعلام کرد نخستین جشنواره خیرین مدرسهساز ویژه آموزش و پرورش استثنایی با هدف تقویت مشارکت اجتماعی و توسعه فضاهای ورزشی، هنری و مهارتی برای دانشآموزان با نیازهای ویژه برگزار خواهد شد.
حمیدرضا شاهحسینی، رئیس جامعه خیرین مدرسهساز کشور نیز در این نشست گفت: «جامعه خیرین مدرسهساز با تمام ظرفیت در کنار سازمان آموزش و پرورش استثنایی خواهد بود و آماده مشارکت در توسعه و تجهیز مدارس و فضاهای مورد نیاز این دانشآموزان است.»
او اظهار داشت که تشکیل کارگروه ویژه خیرین میتواند زمینه همافزایی و برنامهریزی هدفمند برای توسعه فضاهای آموزشی، ورزشی، هنری و حرفهآموزی را فراهم کند.
در این جلسه همچنین، مصوب شد ۱۰۰ زمین چمن مصنوعی ویژه دانشآموزان استثنایی با مشارکت جامعه خیرین مدرسهساز احداث شود، اقدامی که میتواند گامی مهم در توسعه امکانات ورزشی و ارتقای کیفیت زندگی آموزشی این دانشآموزان باشد.
صدای والدین دانشآموزان استثنایی؛ امیدها و دغدغهها
والدین دانشآموزان استثنایی بارها گفتهاند که آموزش و پرورش برای فرزندانشان تنها یک مسیر تحصیلی نیست، بلکه دریچهای به زندگی اجتماعی و آیندهای مستقل است. بسیاری از آنها، از کمبود نیروهای متخصص و امکانات آموزشی گلایه میکنند و میگویند نبود تجهیزات توانبخشی و فضاهای مناسب، فشار روحی زیادی بر خانوادهها وارد میکند.
مادری یکی از دانشآموزان استثنایی در این رابطه میگوید: «بزرگترین نگرانی ما این است که فرزندانمان در مدارس با کمبود امکانات روبهرو هستند. ما میخواهیم بچههایمان در محیطی درس بخوانند که هم امنیت داشته باشد و هم امکانات کافی.» پدر یکی دیگر از دانشآموزان نیز در این رابطه اظهار میدارد: «وقتی مدرسه متناسب با شرایط جسمی و ذهنی فرزندم نیست، او احساس ناتوانی میکند و این موضوع بر روحیه کل خانواده اثر میگذارد.»
والدین دانشآموزان مدارس استثنایی بر این باورند که مدرسه باعث میشوند فرزندانشان احساس طردشدگی نکنند و در محیطی امن و همدلانه رشد کنند. به گفته یکی از مادران: «مدرسه استثنایی برای فرزندان ما فقط یک مکان آموزشی نیست، بلکه جایی است که آنها یاد میگیرند مستقل باشند، دوست پیدا و خودشان را باور کنند.»
به گزارش «جوان»، چنین اظهارنظراتی نشان میدهد که سیاستهای آموزشی و تجهیز مدارس استثنایی، نه تنها یک اقدام عمرانی، بلکه پاسخی به نیازهای عاطفی و اجتماعی خانوادههاست، خانوادههایی که امید دارند فرزندانشان در کنار دیگر دانشآموزان، فرصتهای برابر برای شکوفایی استعدادهایشان داشته باشند.
