جوان آنلاین: پس از قرائت آیاتی از کلام‌الله مجید و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، محمدصادق لواسانی مدیر روابط‌عمومی این رویداد ضمن خوشامدگویی به حضار برنامه را آغاز کرد.
سپس حامد جعفری دبیر این رویداد و مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در سخنان ابتدایی خود گفت: جشنواره‌ای که امسال سی‌وهفتمین دوره خود را سپری می‌کند، از سال ۶۱ آغاز شده و پس از چند دوره توقف، در شهر‌های مختلف برگزار شده گاهی در تهران، همدان، کرمان و گاهی نیز در اصفهان بوده است. فیلم‌ها امسال در ۱۸ استان دیگر همزمان با اصفهان به نمایش درمی‌آید. صبح روز جمعه ۱۱ مهر جشنواره با ادای احترام به شهدا به شکل رسمی آغاز به کار می‌کند و افتتاحیه آن بعدازظهر طی مراسمی برگزار می‌شود.
دبیر جشنواره ادامه داد: امسال ۳۹۳ اثر متقاضی حضور در جشنواره بوده‌اند که از این میان ۸ فیلم بلند داستانی در بخش مسابقه، ۱۹ فیلم در بخش کوتاه و ۱۱ فیلم در بخش انیمیشن هستند. در بخش بین‌الملل نیز ۱۸۳ اثر مورد بازبینی قرار گرفتند و در نهایت ۱۸ اثر پذیرفته شدند. امسال یک تنوع جغرافیایی در بخش بین‌المللی داریم و درخواست صدور روادید مهمانان را اعلام کرده‌ایم؛ منتظر هستیم در فرصت باقیمانده کار‌ها انجام شود تا از شنبه ۱۲ مهر میزبان آنها باشیم.
سه بزرگداشت در جشنواره سی‌وهفتم
وی درباره برنامه‌های جنبی جشنواره عنوان کرد: سه برنامه مربوط به بزرگداشت و نکوداشت در جشنواره داریم، بزرگداشت زهره شکوفنده پیشکسوت حوزه دوبله و داریوش فرضیایی مجری و بازیگر عرصه کودک و نوجوان را خواهیم داشت، همچنین نکوداشت مهدی مسعودشاهی به پاس سال‌ها مدیریت فرهنگی که برعهده داشت را برگزار خواهیم کرد. بنای ما این بود امسال جشنواره را به صورت یکپارچه برگزار کنیم، اما به دلیل مقتضیات زمانی به شکل سال‌های قبل برگزار می‌شود، یعنی داوران بخش ملی و داوران بخش بین‌الملل به صورت مجزا آثار را قضاوت خواهند کرد.
در بخش پرسش و پاسخ با خبرنگاران، جعفری در پاسخ به سوالی درباره توجه به اتفاقات رخ داده در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در میان آثار و برنامه‌های جشنواره توضیح داد: ما در زمان رونمایی پوستر جشنواره توجهی ویژه به جنگ تحمیلی ۱۲ روزه داشتیم و به فرزندان شهدا و کودکان شهید ادای احترام کردیم. در فرآیند بازبینی آثار با تعداد قابل توجهی فیلم در بخش‌های مختلف، در خصوص وضعیت غزه و جنگ ۱۲ روزه مواجه شدیم که تعدادی از آنها دارای کیفیت مناسبی بودند و به جشنواره امسال راه پیدا کردند.
۲۵ اثر بلند به جشنواره رسیده بود که ۸ فیلم انتخاب شد
وی درخصوص وضعیت سینمای کودک در کشورمان گفت: یک دلیل مهم درباره برگزاری جشنواره وجود دارد، هرچه به سینمای کودک اهمیت بدهیم و تلاش کنیم در پیش چشم سینماگران جدی گرفته شود، آنها ترغیب می‌شوند به مسیر خود در سینمای کودک و نوجوان ادامه دهند. در حال حاضر شرایط سینمای کودک و نوجوان مطلوب نیست، مثلا حدود ۲۵ اثر بلند به ما رسیده بود که از این میان ۸ فیلم انتخاب شد. این نشان می‌دهد که تولیدات و کیفیت آنها چندان خوب نیست، اما اگر همین رویداد را هم به جا نیاوریم و مواجهه جدی با آثار نداشته باشیم، اتفاق خوبی نیست.
مدیرعامل فارابی درباره جایگاه جشنواره کودک و نوجوان در سینمای ایران نیز عنوان کرد: برگزاری جشنواره کودک و نوجوان به عنوان تنها میعادگاه برای کودکان و نوجوانان، حتما به پیشرفت این سینما کمک می‌کند. در سال‌هایی که جشنواره تعطیل شد اتفاق بهبود بخشی نیفتاد، تعطیلی جشنواره منجر به بهبودی کیفیت و کمیت آثار نمی‌شود و به همین دلایل به نظرم جشنواره باید برگزار شود. من خودم به عنوان کسی که کار کودک می‌سازم جشنواره را مهمترین رویداد این حوزه می‌دانم که می‌شود با وجود آن یک جمع‌بندی محتوایی و سینمایی در حوزه کودک و نوجوان داشت.
جعفری در رابطه با سازوکار حمایت بنیاد سینمایی فارابی از آثار مختلف مطرح کرد: متاسفانه با آثاری مواجه هستیم که کم‌تر در جذب مخاطب موفق هستند. اگر سینمای کودک را به ژانر‌های خاص محدود کنیم، با آسیب‌هایی در این گونه سینمایی مواجه خواهد بود.
دبیر جشنواره ادامه داد: در تلاش هستیم تا از فیلمسازانی که می‌خواهند در زمینه ساخت تولیدات باکیفیت قدم بردارند استقبال کنیم. در سال‌های اخیر تعدادی از فیلمسازان آثاری را تولید کردند که مورد اقبال مخاطبان قرار نگرفته است و به همین دلیل تا اطلاع ثانوی امکاناتی در اختیار آنها قرار نمی‌گیرد و به جای آن از افراد دیگری حمایت خواهیم کرد.
برنامه ریزی ما این است که در حوزه جشنواره به یک دبیرخانه دایمی برسیم
وی درخصوص برنامه‌های فارابی برای پویایی فیلم کودک عنوان کرد: برنامه‌ریزی ما این است که در حوزه جشنواره به یک دبیرخانه دایمی برسیم، اگر به نقطه عملیاتی برسیم خبرش را اعلام می‌کنیم. بعد از جشنواره نیاز به گرفتن بازخورد و اثرسنجی داریم. یک رویکرد این بوده که سینماگران مراجعه می‌کردند تا فیلم بسازند، در سال جاری ۱۱۲ طرح به ما رسیده است و ما در حوزه کودک رصد می‌کنیم تا به سینماگرانی که کار‌های با کیفیت خودمان تولید اثر می‌کنند مراجعه کنیم، فیلم بسازند.
جعفری اضافه کرد: البته باید این را در نظر بگیریم که سینمای کودک تنها در حوزه ساخت نیست که می‌تواند پرفروغ باشد بلکه در حوزه عرضه هم می‌تواند چنین باشد حدود یک سوم جمعیت کشور کودکان و نوجوانان هستند و یکی از ابزار‌ها این است که سوبسیدی برای آنها در نظر بگیریم در سینمای کودک باید الگو‌های موفق در نظر بگیریم یک ساحت این موضوع تولید و یک ساحت آن عرضه است. یعنی فرصت‌هایی برای دیده شدن ایجاد کنیم و مزایایی برای ترغیب سرمایه‌گذاران در نظر بگیریم. وظیفه ما این است که جریان سازی کنیم تا بخش خصوصی وارد کار شود.
مدیرعامل فارابی در خصوص تاثیر جشنواره بر بدنه سینمای کودک و عدم اکران مناسب آثار برگزیده در این جشنواره هم گفت: زمانی که فیلم خوب به دست مخاطب نرسد قطعا قدرت اثرگذاری آن نیز مغفول خواهد ماند. در پنج ماه اخیر فعالیت خود در این مجموعه متوجه شدم که متاسفانه بخش زیادی انباشتگی اثر در بنیاد سینمایی فارابی وجود دارد که تلاش کردیم، برای آن ساز و کار‌هایی پیش‌بینی کنیم. البته این موضوع تنها ناظر به فعالیت‌های بنیاد فارابی در حوزه سینمای کودک و نوجوان نیست و بنابر وظایف محوله، نسبت به همه تولیدات سینمای ایران احساس مسئولیت می‌کنیم. ضمن اینکه برخی از موارد اینچنینی در شورای عالی سینما مطرح شده و در دست بررسی است.
جعفری درباره وضعیت کیفی آثار حاضر در جشنواره امسال هم عنوان کرد: وقتی شما شرکت کننده هستید یک حدی از موضوعات را به عنوان شرکت کننده حس می‌کنید، ولی وقتی دبیر می‌شوید پیچیدگی‌های جدیدی حس می‌کنید و اینها مانع موارد مطلوب می‌شود.
وی اضافه کرد: برای جدی گرفتن سینمای کودک نیاز داریم برنامه سازان این بخش توجه جدی داشته باشند ما تعاملاتی با صدا و سیما داشتیم محسن برمهانی معاون سیما تلاش داشت این همکاری به نتیجه برسد، اما برنامه‌سازان تخصصی این حوزه مطالبه عدد‌های عجیب و غریب داشتند.
دبیر جشنواره در خصوص عدم برگزاری المپیاد فیلمسازی در دوره سی‌وهفتم اعلام کرد: این المپیاد حتما برگزار خواهد شد. در سال‌های قبل نیز گاهی با فاصله نسبت به جشنواره برگزار شده است. کیفیت این رویداد برای ما بسیار مهم است و به دلیل پرهیز از شتاب زدگی این رویداد به تاخیر افتاده است.
وی درباره چگونگی حضور تولیدات بخش بین‌الملل در جشنواره هم گفت: از روز نخست که محمدرضا تشکری مسئولیت این بخش را پذیرفت تلاش کردیم تا تنوع قابل توجهی را به لحاظ نوع حضور شرکت کنندگان و همچنین آثار پذیرفته شده درنظر بگیریم. به همین دلیل آثاری از کشور‌های آمریکایی و اروپایی تا مناطقی در شرق آسیا در جشنواره امسال حاضر هستند. ضمن اینکه پخش آثار بین‌المللی نیاز به صرف هزینه است و ما بنا بر محدودیت منابع مالی گاهی مجبور هستیم تا فیلم‌ها را تنها برای داوران نمایش دهیم، البته امسال تعدادی از آنها برای مخاطبان عام نیز به نمایش در خواهند آمد.
سپس دبیر جشنواره در پاسخ به پرسش دیگری درباره عدم گنجاندن بخش کودک و غزه در جشنواره و آثار بخش بین‌المللی عنوان کرد: جشنواره ماموریت ساخت ندارد بلکه ماموریت ارایه‌ای دارد در حقیقت جشنواره یک نمایشگاه است نه تولید کننده. فارابی هم به عنوان مجموعه‌ای که حمایت کننده از آثار کودک است به این موضوع توجه کرده یعنی آثاری در فارابی درباره غزه تولید شده است. جشنواره شرایطی دارد که باید حداقل‌هایی در آن رعایت شود اگر پنج فیلم در این حوزه به جشنواره می‌رسید حتما بخش مجزایی می‌داشت، اما، چون نرسید فیلم‌های این چنینی با بخشی دیگر رقابت می‌کنند.
چند سینما در پایتخت میزبان جشنواره است؟
وی درخصوص نمایش فیلم‌های جشنواره در پردیس‌های پرمخاطب شهر تهران نیز گفت: در سینما‌های فرهنگ، موزه سینما، مگامال و سروش فیلم‌های جشنواره امسال به نمایش در خواهند آمد. البته نمایش فیلم‌ها در تهران بستگی به میزان استقبال صاحبان سینما دارد. باید در ابتدا الگوی موفقی ایجاد شود تا سینماداران نسبت به نمایش آثار اقبال به خرج دهند. باید تلاش کنیم تا در درجه اول سطح کیفی جشنواره ارتقا پیدا کند که البته این موضوع امری زمان‌بر خواهد بود.
دبیر جشنواره سی‌وهفتم درباره فیلم‌های اقتباسی حاضر در این دوره عنوان کرد: حتما ما از فیلم اقتباسی استقبال بیشتری می‌کنیم، چون یک بار موفقیت قبلی آن بررسی شده است یعنی کتاب یا رمانی که بر اساس آن فیلم شکل گرفته بررسی شده، پس این یک فرصت است و ما از این فرصت استفاده می‌کنیم. ما امسال در جشنواره فیلم اقتباسی داریم، اما محصول فارابی نیست. یکی از جا‌هایی که ما باید کار کنیم حوزه اقتباس است، اما باید برای کار‌های مستقل هم ارزش قایل شویم و هر دو مسیر را توامان پیش ببریم.
وی درخصوص حواشی به وجود آمده درباره برگزاری این رویداد در اصفهان هم گفت: در فرصت باقی مانده تا جشنواره باید تنها روی کیفیت این جشنواره متمرکز شویم و پس از جشنواره به آسیب شناسی نکات مختلف خواهیم پرداخت. اگر حاشیه‌ای در این خصوص وجود داشته، تنها به دلیل میزان اهمیت این رویداد سینمایی است. در تلاش هستیم تا این جشنواره در سال جاری با بهترین کیفیت ممکن برگزار شود و پس از آن موارد مختلفی را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.
در ادامه جعفری درباره پیش‌بینی خود از موفقیت فیلم‌های بخش مسابقه داستانی بلند در گیشه گفت: ما در جشنواره سعی کردیم سختگیری داشته باشیم هرچند برخی ملاحظات وجود دارد که ما هم مجبور هستیم برای برگزاری جشنواره به آنها تن بدهیم یعنی ممکن است آثاری وجود داشته باشد که از نظر ما کیفیت ندارد زمانی که فیلم کودک می‌ساختم سعی کردیم کار با کیفیت بسازیم که مخاطب داشته باشد. ما در فارابی هم تلاش می‌کنیم در دوره‌های آتی به این موضوع توجه کنیم، اما معتقدم باید جشنواره برگزار شود تا بضاعت سینمای ایران را پیمایش کنیم یک پاسداشت نسبت به آن داشته باشیم تا کسی که بیشتر زحمت کشیده تشویق شود. اگر جشنواره برگزار نشود ممکن است فعالان خوب این حوزه دلسرد شوند، کارگردانان بسیاری هستند که فیلم کودک می‌ساختند، اما به خاطر بی توجهی و قدرنشناسی به سمت سینمای بزرگسال رفتند. قضاوت درباره اینکه آثار این دوره بعد‌ها چقدر می‌توانند در گیشه موفق باشند مربوط به بعد است، اما تلاش کردیم آثار خوبی حضور داشته باشد. به نظرم بیش از دو فیلم خوب باکیفیت که بعد‌ها در گیشه موفق باشند در جشنواره حضور دارد.
وی درباره برگزاری این رویداد در شهر‌های مختلف عنوان کرد: در شرایط فعلی تنها باید به کیفیت برگزاری این رویداد در روز‌های پیش رو بپردازیم. این موضوع که باید فرصت برابر میان استان‌های مختلف در برگزاری این رویداد وجود داشته باشد، نیاز به وجود زیرساخت‌هایی مانند مجموعه‌های سینمایی، وجود فرهنگ سینما رفتن و… دارد. جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان تا کنون در شهر‌های مختلف برگزار شده است و به دلیل وجه ملی آن این موضوع می‌تواند باز هم شکل اجرایی به خود بگیرد. ضمن اینکه برخی معتقد هستند باید یک شهر ثابت به عنوان مکان برگزاری این رویداد در نظر گرفته شود.
دلیل جدا نشدن بخش کودک از نوجوان در جشنواره
در ادامه جعفری درباره چرایی قرار گرفتن فیلم کودک در کنار نوجوان و لزوم جدایی این دو سینما از هم گفت: این دو حوزه تعاریف متفاوت دارد و اگر بخواهیم حق نوجوان را به درستی به جا بیاوریم باید به صورت تخصصی عمل کنیم، اما آنچه به من تحویل شده جشنواره «فیلم‌های کودکان و نوجوانان» است. ممکن است قرار گیری بخش کودک در کنار بخش نوجوان به این دلیل بوده که این نزدیکترین حوزه به حوزه کودک است پس در دوره‌ای این فهم غلط نبوده، اما امروز قرار گرفتنشان در کنار هم درست نیست.
وی با اشاره به یک تجربه اضافه کرد: در زمان اکران «بچه زرنگ» کودکان تا زیر سن ۱۳ سال از آن راضی بودند، اما از آن سن به بعد نه. تصمیم‌گیری درباره جداسازی جشنواره کودک از نوجوان با توجه به محدودیت منابع مالی خیلی بعید است که اتفاق بیفتد، اما باید تلاش کنیم این دو بخش را درست به جا بیاوریم.
وی در بخش دیگری از این نشست درخصوص خروجی هشت دوره المپیاد فیلمسازی و هنرمندان پرورش یافته در آن عنوان کرد: در دوره اولیه شکل گیری المپیاد فیلمسازی همکاری مناسبی میان بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان وجود داشت. نیاز است این رویداد بار دیگر به انجمن سینمای جوانان متصل شود. متاسفانه در یک دوره این موضوع منقطع شده است، اما در دوره فعلی قرار است بار دیگر شاهد همکاری انجمن سینمای جوان در برگزاری المپیاد فیلمسازی باشیم.
وی ادامه داد: در زمان فعلی، انجمن سینمای جوانان درگیر برگزاری جشنواره مهم فیلم کوتاه تهران است و به همین دلیل در مقطع کنونی فرصتی برای برگزاری المپیاد وجود نداشته است.
در ادامه نشست لواسانی مدیر روابط عمومی جشنواره در خصوص نمایش فیلم‌ها در شهر‌های دیگر با اشاره به کمک سینما سیار، اظهار کرد: با کمک انجمن سینمای جوان و به واسطه امکانات سینما سیار فیلم‌های این دوره در شهر‌های کم برخوردار استان اصفهان اکران خواهد شد.
سپس جعفری درخصوص کاهش تعداد فیلم‌های حاضر در جشنواره و تعامل این رویداد با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز گفت: قانون نمایش اول هر فیلمی در یک سری جشنواره‌های دنیا وجود دارد.
اختصاص سانس صبح سینما‌ها برای مدارس
دبیر جشنواره در بخش دیگر درباره همکاری با آموزش و پرورش عنوان کرد: آموزش و پرورش تفاهم نامه‌ای با سازمان سینمایی برای اختصاص سانس صبح سینما‌ها برای مدارس دارد، اما ساز و کار آموزش و پرورش ساز و کار خاص خودش است در واقع او از نگاه تحصیلی به این موارد نگاه می‌کند، اما فارابی از نگاه مخاطبان به این موضوع نگاه می‌کند بنابراین، این دو می‌توانند مکمل هم باشند، اما در یک جهت نمی‌تواند کار کنند.
دبیر جشنواره در بخش دیگر درباره حمایت از فیلمسازان گفت: باید مجموعه‌ای از سیاست‌ها در حوزه اکران، تولید و محتوا در نظر گرفته شود که در نهایت سینماگران به فعالیت در حوزه نوجوان ترغیب شوند. علی رغم وجود تعداد اثر موفق این حوزه، متاسفانه به صورت کلی این نوع از فیلم‌ها در جریان سینمای ایران نمود چندانی نداشته است که این موضوع دلایل مختلفی دارد. اگر فیلمی برای نوجوانان ساخته شود که موفقیتی به همراه نداشته باشد، قطعا این گونه از سینما رونق نمی‌گیرد. در نتیجه باید صبوری کرد تا راهی برای موفقیت این‌گونه از آثار اندیشیده شود.
مدیرعامل فارابی درباره برگزار نشدن جشنواره در استان‌های مختلف کشور عنوان کرد: ما پیگیری‌های زیادی کردیم، گفت‌و‌گو کردیم. آقای فرجی سال‌هاست در این حوزه فعال است و با همه مرتبط است، اما بقیه استان‌ها چندان استقبال نکردند.
وی درباره لزوم داشتن مشاور نسل زد گفت: اعتراض مخاطبان کودک و نوجوانان ما به دلیل نداشتن تریبون رسمی شنیده نمی‌شود. ما به سینمای کودک ظلم می‌کنیم به واسطه اینکه به مصرف فرهنگی آنها توجه نمی‌کنیم، اما اینطور هم نیست که اثر کودک تولید نکنیم و هویتی برایشان قائل نشویم. در چنین شرایطی آنها حتما سراغ فیلم‌های جهان می‌روند و دیگر سراغ ما نمی‌آیند پس ما باید تلاش کنیم که به دنبال آنها بدویم.
جعفری در پایان بیان کرد: ما امسال دو اختتامیه داریم؛ اختتامیه بخش فیلم کوتاه و پویانمایی روز ۱۴ مهر و بخش فیلم‌های بلند داستانی در روز چهارشنبه ۱۶ مهر برگزار می‌شود.
