حجاب به عنوان یک دستور الهی در اسلام، نقش مهمی در ایجاد احساس آرامش و امنیت برای افراد دارد. این آرامش از چند جهت قابل بررسی است:
۱- حفظ حریم شخصی و کرامت انسانی: حجاب با پوشش مناسب، از زنان در برابر نگاههای نامحرم محافظت میکند و این امر به آنها احساس امنیت و احترام میدهد.
۲- تأمین امنیت روانی: رعایت حجاب باعث کاهش نگاههای ابزاری به زن میشود و او را از قضاوتها و توجههای ناخواسته مصون میدارد که این خود موجب آرامش روانی میشود.
۳- عمل به تکلیف الهی: وقتی فرد به دستورات دینی عمل میکند، به دلیل اطاعت از پروردگار، احساس رضایت درونی و آرامش معنوی پیدا میکند.
۴- تقویت ارزشهای اخلاقی در جامعه: حجاب به عنوان یک هنجار اجتماعی، در ایجاد محیطی امن و به دور از تحریکات غیراخلاقی مؤثر است و این مسئله به نوبه خود احساس امنیت جمعی را تقویت میکند.
در نتیجه، حجاب نه تنها یک وظیفه دینی، بلکه عاملی برای تأمین آرامش فردی و اجتماعی است که رعایت آن آثار مثبت روحی و اخلاقی به همراه دارد.
حجاب با مکانیسمهای روانی و اجتماعی متعددی بر سلامت روان تأثیر مثبت میگذارد و احساس امنیت و آرامش را تقویت میکند، همچنین گرایش برخی افراد در غرب به حجاب، دلایل جالبی دارد که به بررسی آنها میپردازیم.
۱- تأثیر حجاب بر سلامت روان و احساس امنیت
- کاهش اضطراب ناشی از نگاههای نامحرم: حجاب با ایجاد حریم امن، از زنان در برابر نگاههای ابزاری و قضاوتهای ناخواسته محافظت میکند و این مسئله اضطراب اجتماعی را کاهش میدهد.
- احساس کنترل بر بدن و هویت: پوشش اسلامی به زنان این امکان را میدهد که بر اساس شخصیت و ارزشهای درونی خود شناخته شوند، نه ظاهر فیزیکی. این موضوع عزت نفس را افزایش میدهد.
- پرهیز از شیءانگاری (Objectification): در جوامعی که زنان اغلب به عنوان کالای جنسی دیده میشوند، حجاب به آنها کمک میکند از این نگاه مصون بمانند و احساس امنیت کنند.
- آرامش ناشی از عمل به باورها: تحقیقات روانشناسی نشان میدهد پایبندی به ارزشهای معنوی، رضایت درونی و کاهش استرس را به همراه دارد.
۲. چرا برخی در غرب به حجاب روی آوردهاند؟
با وجود آزادیهای ظاهری در غرب، بسیاری از زنان به دلایل زیر به حجاب گرایش پیدا کردهاند:
- جستوجوی معنویت و هویت اصیل: در جامعه مادیگرای غرب، برخی زنان به دنبال معنویت و اخلاقمحوری هستند و حجاب را راهی برای ابراز هویت دینی میدانند.
- اعتراض به فرهنگ مصرفگرایی و ابزارسازی از زن: برخی با پوشش حجاب، مخالفت خود را با نگاه تجاری به بدن زن در رسانهها و مدلینگ نشان میدهند.
- احساس امنیت و احترام بیشتر: بسیاری از زنان مسلمان در غرب گزارش میدهند که با حجاب، کمتر مورد آزار خیابانی یا نگاههای تحقیرآمیز قرار میگیرند.
- تأثیر جامعه مسلمانان مهاجر: رشد جمعیت مسلمانان در اروپا و امریکا، حجاب را به یک انتخاب آگاهانه برای برخی غیرمسلمانان نیز تبدیل کرده است.
حجاب نهتنها یک دستور دینی، بلکه راهکاری برای سلامت روان و امنیت اجتماعی است. گرایش برخی زنان غربی به حجاب، نشاندهنده خلأ معنوی و اخلاقی در جوامع مدرن است که اسلام میتواند آن را پر کند.
ذَلِکَ أَدْنَى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ (احزاب: ۵۹)
«این (حجاب) برای اینکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، بهتر است.»