جوان آنلاین: بیش از دو هفته بعد از توقف رویارویی بی‌سابقه ایران با رژیم صهیونیستی، بحث‌ها درباره تبعات این رویارویی رو‌به افزایش است. تهران اعلام کرده در همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازنگری می‌کند ولی همچنان اصرار دارد دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست. کارشناسان زیادی هستند که رویارویی ۱۲ روزه را زمینه تغییر دکترین هسته‌ای ایران می‌دانند. در زیر دیدگاه برخی از آنها آمده است:
جنگ با ایران منطقه را بی‌ثبات کرد
استیون زونس، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه سان فرانسیسکو: من انتظار بازگشت به سطح جنگی که در دو هفته گذشته دیده‌ایم را ندارم، اما اگر ایرانی‌ها سعی کنند، تأسیسات آسیب‌دیده خود را بازسازی کنند، ممکن است شاهد حملات هوایی گاه به گاه اسرائیل باشیم و به دنبال آن برخی موشک‌های ایرانی به اسرائیل شلیک شوند. چنین جنگ متناوبی منطقه را در حالت آماده‌باش نگه می‌دارد و نظامی‌سازی بیشتر را تشویق می‌کند. برخلاف برجام که قبل از نابودی آن از سوی ترامپ، به ثبات منطقه‌ای کمک زیادی کرده بود، جنگ ایالات متحده/ اسرائیل علیه ایران، منطقه را بی‌ثبات‌تر و خطرناک‌ترکرده است.
لازم نیست ایران در مقیاس قبلی غنی‌سازی کند
جیمز اکتون، مدیر مشترک برنامه سیاست هسته‌ای در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی: «یک آبشار ۱۷۴تایی از سانتریفیوژ‌های IR- ۶ می‌تواند اورانیوم با غنای بالای ۹۰درصد را از مواد غنی‌شده ۶۰درصد که محل آن نامعلوم است، در عرض ۱۰ تا ۲۰ روز تولید کند. ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای نیازی به بازسازی تأسیسات غنی‌سازی در مقیاس قبلی خود ندارد.
اگر ترامپ خارج نمی‌شد، نیازی به این نبود
رابرت آینهورن، عضو ارشد مؤسسه بروکینگز است، به نیویورک تایمز: «بعید است که اگر دولت اول ترامپ از توافق ایران خارج نمی‌شد، امروز مجبور به بمباران تأسیسات تولید فلز اورانیوم می‌شدیم.»
حالا آنها اراده سیاسی دارند
جفری لوئیس، متخصص کنترل تسلیحات، به ایندیپندنت: «ایران از حدود سال ۲۰۰۷ چند ماه با سلاح هسته‌ای فاصله داشته است. واضح است که چیزی که آنها را چند ماه از این فاصله دور نگه می‌دارد، ظرفیت فنی آنها نیست، بلکه اراده سیاسی آنهاست و من فکر می‌کنم هر گونه کاهش ظرفیت فنی که متحمل شده‌اند، با افزایش اراده سیاسی جبران شده است. چرا این حملات (علیه ایران) اثرگذار نبودند؟ چون اسرائیل و امریکا نتوانستند اجزای حیاتی زنجیره تولید و ذخایر هسته‌ای ایران را هدف قرار دهند. این عملیات‌ها شاید تاکتیکی موفق باشند، اما به لحاظ استراتژیک ممکن است شکست خورده باشند. تأسیسات زیرزمینی تولید سانتریفیوژ در نزدیکی نطنز — با وسعت بیش از ۱۰هزارمتر مربع و در دل کوه — ظاهراً دست‌نخورده باقی مانده‌است. این سایت به‌گونه‌ای طراحی شده که در برابر بمب‌های نفوذی مقاومت کند. اسرائیل از مدت‌ها پیش، جلوگیری از رسیدن ایران به آستانه هسته‌ای را بخشی از دکترین امنیت ملی خود قرار داده است.
معماری نظم هسته‌ای درحال فروپاشی است
ویپین نارانگ (دستیار پیشین وزارت دفاع امریکا) و پرانای وادی (بنیاد کارنگی) در فارن افرز: جنگ سرد شاهد توافق ایالات‌متحده و اتحاد جماهیر شوروی سر حفاظ‌هایی پیرامون استفاده و تکثیر سلاح‌های هسته‌ای و همچنین اقداماتی برای منصرف کردن سایر دولت‌ها از دنبال کردن سلاح‌های خود بود. این معماری امنیتی در حال فروپاشی است. توافق‌های هسته‌ای موجود بین ایالات متحده و روسیه در مورد سلاح‌های مستقرشان قرار است سال آینده منقضی شود، در حالی که گسترش ذخایر هسته‌ای چین، رشد مداوم زرادخانه کره شمالی و تلاش‌های به تعویق افتاده خود ایالات متحده برای نوسازی هسته‌ای، «طوفانی از تهدیدات هسته‌ای رده۵» را برای واشینگتن ایجاد کرده است. در مواجهه با عدم قطعیت‌های جدید، حتی متحدان ایالات متحده - از کره‌جنوبی گرفته تا عربستان سعودی و آلمان - در حال بررسی مزایای تقویت برنامه‌های هسته‌ای خود هستند.
جعبه پاندورا باز شد
نارانگ و وادی: ظهور قدرت‌های هسته‌ای بیشتر، صرف نظر از اینکه متحد ایالات متحده باشند یا خیر، جعبه پاندورا را باز می‌کند که واشینگتن دهه‌ها برای بسته نگه‌داشتن آن جنگیده است.
قدرت‌های هسته‌ای در جهان آینده بیشتر می‌شوند
کورت ولکر، سفیر سابق ایالات متحده در ناتو به وال استریت ژورنال: «بسیاری از کشور‌ها اکنون فکر می‌کنند که سلاح‌های هسته‌ای بلیط حاکمیت هستند. اگر رفتار خود را تغییر ندهیم - و من انتظار ندارم که تغییر کنیم - جهانی که قرار است در ۲۰ سال آینده در آن زندگی کنیم، جهانی با تعداد زیادی از کشور‌های دارای سلاح هسته‌ای خواهد بود.»
