جوان آنلاین: اختصاص سهمیه بنزین به نفر راهکاری برای سامان دادن به امور مربوط به سوخت در کشور است. حالا که در شرایط خاصی قرار داریم و یک جنگ ۱۲ روزه را پشت سر گذاشته‌ایم، ضرورت اجرای این روش بیش از پیش مطرح شده است. به زعم کارشناسان، اختصاص سهمیه بنزین به نفر، به لحاظ افزایش تاب‌آوری اجتماعی در شرایط خاص برای‌مان مزیت دارد. همچنین این روش به افزایش مدیریت مصرف می‌انجامد و عدالت اجتماعی را در توزیع یارانه انرژی بیشتر می‌کند. در این‌رابطه با مهدی هاشم‌زاده، مدیر گروه انرژی اندیشکده ماهد و عمر‌علی‌پور، نماینده مجلس در خصوص لزوم اجرای طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر به منظور تقویت پدافند غیرعامل در حوزه انرژی به گفتوگو نشستیم.
تخصیص یارانه بنزین به کدملی، بهترین مسیر کنترل اختیاری مصرف از سوی مردم
مهدی هاشم‌زاده، کارشناس انرژی در رابطه با اهمیت توجه به امنیت انرژی کشور در شرایط جنگی و مبتنی بر اجرای طرح تخصیص یارانه بنزین به کدملی گفت: اختصاص سهمیه بنزین به نفر، راهکاری به شمار می‌رود که در راستای مدیریت مصرف انرژی در کشور مطرح شده است. اجرای این طرح به ویژه در شرایط خاص فعلی اهمیت بالایی دارد. سهمیه‌بندی به‌صورت نفر_محور یک اصلاح ساختاری و در جهت تحقق حکمرانی عادلانه انرژی است که از نظر فنی و اقتصادی، منطبق بر اصول عدالت توزیعی و رفاه اجتماعی است.
وی در ادامه با اشاره به اهمیت تخصیص یارانه بنزین به کد ملی در سطح امنیتی، اقتصادی و بهینه‌سازی انرژی گفت: طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر اقدامی است که همزمان در سه سطح قابل ارزیابی است. در سطح امنیتی این اقدام به معنای تقویت پدافند غیرعامل در برابر تهدیدات مدرن انرژی است. در سطح اقتصادی این اقدام به کاهش نابرابری و مدیریت بهتر یارانه پنهان منجر می‌شود. در سطح اجتماعی این اقدام افزایش اعتماد عمومی، شفافیت و کارایی نظام توزیع را به دنبال دارد. این رویکرد در صورت طراحی دقیق، اطلاع‌رسانی شفاف و پشتیبانی زیرساخت‌های دیجیتال می‌تواند به الگویی پیشرو در حکمرانی انرژی ایران تبدیل شود و جایگاه کشور را در تاب‌آوری ملی انرژی ارتقا دهد.
هاشم‌زاده با اشاره به رویکرد مهم پدافند غیرعامل بنزین به نفر در شرایط جنگی فعلی گفت: سطح اهمیت تخصیص یارانه بنزین به کدملی بسیار بالاست و در رویکرد پدافند غیرعامل و تأمین امنیت انرژی کشور بسیار مهم و ضروری است. در این رویکرد، اولاً مصرف صنعت حملونقل از مصرف شخصی هر فرد مجزا خواهد شد و تمام نیاز صنعت حملونقل به کمک CNG، LPG و برق تأمین خواهد شد و زمینه دوگانه‌سوز شدن تمامی خودرو‌های بنزینی با سوخت جایگزین بنزین یعنی CNG و LPG کاملاً وجود دارد و زیرساخت تأمین سوخت صنعت حملونقل در تمامی نقاط کشور مهیاست و ظرفیتی معادل ۵۰ میلیون لیتر بنزین در کشور صرفاً برای جایگاه‌های سوخت CNG در سطح کشور وجود دارد.
این کارشناس انرژی با اشاره به تمرکز بنزین به نفر بر بهینه‌سازی مصرف خاطرنشان کرد: حال ایده اصلی یعنی تقسیم روزانه یک لیتر بنزین بین ۹۰ میلیون ایرانی برای مصرف شخصی یا بهینه‌سازی مصرف و اخذ عواید اقتصادی از آن باید پیاده‌سازی شود. صنعت حملونقل به طور کلی از مصرف بنزین مجزا شده است و دیگر مسئله بنزین و تغییر قیمت آن یا تغییر سهمیه بنزین برای خودرو‌های صنعت حملونقل هیچ تأثیری ندارد و این بخش مجزا از وضعیت بنزین، به خدمت‌رسانی ادامه خواهد داد و بدون هیچ تغییر قیمتی یا تغییر وضعیتی شاهد تداوم فعالیت صنعت حملونقل خواهیم بود.
وی در ادامه افزود: حال به مصرف شخصی افراد خواهیم رسید، وقتی بنزین صرفاً منوط به مصرف شخصی افراد شود، دیگر هیچ معنایی ندارد که مصرف بنزین از سوی دارندگان خودرو سهمیه داشته باشد و قیمت‌گذاری دستوری باشد و به جای آن هر فرد ایرانی معادل ۳۰ لیتر بنزین یارانه‌ای در ماه دارد که در صورت مصرف، هیچ هزینه اضافی برای بنزین جهت مصرف این ۳۰ لیتر بنزین نخواهد داد ولی در صورت مصرف مازاد این سهمیه شخصی، باید از دیگر مردم به قیمت آزاد خریداری کند. به این ترتیب اولاً سهمیه مصرف به جای خودرو به فرد تعلق خواهد گرفت و ثانیاً از عدم مصرف سهمیه بنزین از سوی فرد، مستقیماً منفعت اقتصادی حاصل می‌شود و بهینه‌سازی در مصرف بنزین اتفاق خواهد افتاد. زیرساخت اجرایی طرح تخصیص یارانه بنزین به کدملی نیز در بودجه سال‌جاری ایجاد شد و عملیات اولیه آن به صورت موفق اجرا شد.
این کارشناس انرژی در پایان گفت: اختصاص یارانه بنزین به کدملی برای مصارف شخصی و تخصیص سهمیه CNG و LPG به تمامی خودرو‌های صنعت حملونقل موجب کاهش شدید مصرف بنزین در شرایط جنگی و تحقق اقتصاد بهینه‌سازی در کنار پدافند غیرعامل در حوزه تأمین امنیت انرژی و کنترل اختیاری مصرف انرژی خواهد شد که مستقیماً هم رفاه خانواده‌های ایرانی را افزایش خواهد داد و هم مسیر متنوع ساختن سبد سوخت کشور را فراهم خواهد کرد.
گامی مهم در راستای تحقق پدافند غیرعامل در حوزه بنزین
عمر علی‌پور، نماینده مجلس نیز با اشاره به این موضوع که در شرایط خاص نیازمند روش‌های ویژه برای تأمین سوخت موردنیاز شهروندان هستیم و باید برنامه‌ریزی‌های درستی داشته باشیم، تصریح کرد: زمانی که کشور درگیر جنگ بود و شرایط خاصی داشتیم، برنامه خوبی در زمینه تأمین بنزین موردنیاز شهروندان به اجرا گذاشته شد. به نحوی که کارت‌های سوخت جمع‌آوری شد و افراد می‌توانستند فقط با کارت خودرو از بنزین استفاده کنند و به میزان ۲۵ لیتر بنزین بزنند. البته این میزان کفاف نیاز افراد را نمی‌داد و بهتر است حداقل ۳۰ لیتر بنزین را در نظر بگیریم.
وی ادامه داد: بنده کاملاً با روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر موافق هستم و بار‌ها در خصوص مزیت‌های آن صحبت کرده‌ام. به ویژه این روش به افزایش عدالت در توزیع یارانه انرژی منجر می‌شود.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در حال حاضر، افرادی که وضعیت مالی خوبی دارند و از چندین خودرو استفاده می‌کنند یا خودروهای‌شان مصارف بالایی دارد، از یارانه انرژی و سوخت بیشتری بهره می‌برند. اما کسانی که خودرو ندارند هیچ بهره‌ای از یارانه سوخت نمی‌برند.
علی‌پور گفت: اختصاص سهمیه بنزین به نفر راهکاری برای افزایش عدالت در توزیع یارانه سوخت است و به تقویت پدافند غیرعامل در حوزه انرژی منجر می‌شود.
وی ادامه داد: در شرایط خاص نیاز به سیاستگذاری‌های ویژه‌ای داریم. اجرای اختصاص سهمیه بنزین به نفر می‌تواند به دولت در مدیریت بهتر عرضه سوخت در شرایط جنگی و خاص کمک کند.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: این نکته مهمی است که سهمیه بنزین به جای خودرو به فرد تعلق بگیرد. زیرا این روش به مدیریت مصرف می‌انجامد. در شرایط خاص، استفاده از روش‌هایی مانند اختصاص سهمیه بنزین به نفر به لحاظ افزایش ضریب جینی و مدیریت مصرف برای‌مان مزیت دارد.
علی‌زاده گفت: بهتر است دولت به فکر راهکار‌هایی برای حمایت از شهروندان در حوزه انرژی باشد و در همین راستا به مدیریت مصرف نیز کمک کند. اختصاص سهمیه بنزین به نفر می‌تواند به صورت همزمان این نتایج مثبت را برای‌مان ایجاد کند.
وی ادامه داد: باید برآورد دقیقی در خصوص میزان سوخت مورد نیاز افراد داشته باشیم. به طور مثال اختصاص حداقل ۳۰ لیتر بنزین یارانه‌ای ماهانه به هر فرد می‌تواند در دستور کار باشد.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: همانطور که در جنگ ۱۲ روزه به کشورمان مردم در کنار دولت بودند، دولت نیز باید با اعمال سیاست‌های صحیح به حمایت از شهروندان بپردازد. اعمال روش‌هایی مانند اختصاص سهمیه بنزین به نفر در همین راستاست و زمینه را برای مدیریت مصرف انرژی در شرایط خاص مهیا می‌کند.
علی‌پور گفت: در شرایط خاص و جنگی نیازمند اعمال سیاست‌هایی در راستای تقویت پدافند غیرعامل در حوزه انرژی هستیم. به همین دلیل ضرورت دارد اختصاص سهمیه بنزین به نفر مدنظر قرار بگیرد. این روش به نفع اقشار ضعیف است و زمینه را برای مدیریت امور مربوط به سوخت و بنزین فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: اختصاص سهمیه بنزین به نفر از جهات مختلف برای‌مان نفع دارد. در حوزه اجتماعی به افزایش عدالت در توزیع یارانه انرژی منجر می‌شود. در حوزه اقتصادی به لحاظ مدیریت مصرف برای‌مان مزیت دارد. به لحاظ امنیتی نیز اختصاص سهمیه بنزین به نفر به تقویت پدافند غیرعامل در حوزه انرژی می‌انجامد و منافع کشور را تأمین می‌کند.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: به طرق مختلف باید به سمت تنوع‌بخشی به سبد سوختی کشور برویم و تمرکز را از یک نوع سوخت برداریم. در همین راستا، گازسوز کردن سیستم حملونقل کشور می‌تواند کمک‌کننده باشد. به این ترتیب، در بخش شخصی با اعمال روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر و در بخش عمومی با اعمال روش تنوع‌بخشی به سبد سوختی به سمت تقویت امنیت انرژی می‌رویم. اجرای این سیاست‌ها به ویژه در شرایط خاص فعلی اهمیت دارد.
