جوان آنلاین: کشورمان در حالی هنوز زخم‌های جنگ تحمیلی را به دوش می‌کشد که برخی از بزرگ‌ترین و معتبرترین نهاد‌های دولتی و به اصطلاح خصوصی، با سوءاستفاده از شرایط ضعف و بی‌نظارتی، دست به گران‌فروشی بی‌رحمانه زده‌اند. از غول‌های خودروسازی مثل ایران‌خودرو و سایپا گرفته تا سرویس‌های حمل‌ونقل اینترنتی مانند اسنپ و تپسی و حتی شرکت‌های حیاتی مخابرات و ایرانسل، هیچ‌کدام از این بازیگران به فکر رعایت حال مردم نیستند. این موج گران‌سازی نه تنها زندگی روزمره مردم را سخت‌تر کرده است، بلکه به وضوح نشان می‌دهد سیاست‌های نظارتی دولت ناکارآمد و عاجز از مقابله با تخلفات و سوءاستفاده‌هاست. این اوضاع تبعاتی فراتر از تورم ساده دارد، این روند احتمالاً با هدف تحمیل فشار بر مردم در چنین شرایطی، عدالت اقتصادی و اعتماد عمومی را زیر سؤال برده و عرصه را برای رشد نابرابری و نارضایتی اجتماعی مهیا کرده است. اگر دولت نتواند فکری اساسی و فوری برای این بحران بکند، شرایط کنونی، زنگ خطر جدی است.
با آغاز جنگ تحمیلی رژیم‌صهیونیستی، کمپین‌هایی بین مردم به راه افتاد تا بیشتر از گذشته به یکدیگر کمک کنند؛ «چندین روز مردم بی‌کار بودند به هم سخت نگیرید، اینکه به خاطر جنگ هوای همدیگر را داشته باشید، اگر طلب دارید دیرتر برید سراغ بدهکار، اگر صاحب خانه هستید در اجاره این ماه تخفیف دهید، اگر چک دارید یک ماه دیرتر آن را وصول کنید و اگر جنسی می‌فروشید با قیمت قبل بفروشید»، ظاهراً مخاطب همه این توصیه‌ها فقط مردم عادی بودند، نه برخی شرکت‌های خدمت‌رسان چراکه درهمین مدت آبونمان تلفن ثابت بالا رفت، قیمت خودرو‌های سایپا و ایران‌خودرو گران شد، قیمت اینترنت ایرانسل۷۰درصد بالا رفت، کرایه تاکسی‌های اینترنتی سر به فلک کشید. دریغ از اینکه حداقل یک هفته صبر کنند تب و تاب جنگ بخوابد و بعد قیمت‌ها را گران کنند. مردم ایران در طول جنگ تحمیلی رژیم‌صهیونیستی با اتحاد و صبوری مثال‌زدنی پشت امنیت کشور ایستادند و با اقداماتی مانند عدم‌گران‌فروشی کالا‌های مصرفی و ضروری مردم و خدمت به هموطنان‌شان خوش درخشیدند. کمپین‌هایی در فضای مجازی به راه افتاد و مردم یکدیگر را برای کمک به هموطنان تشویق می‌کردند، اینکه به خاطر جنگ هوای همدیگر را داشته باشید، البته در این میان افرادی هم بودند که با احتکار، گران‌فروشی و حتی تعطیلی نانوایی‌ها از فرصت پیش آمده، سودجویی کردند. این رفتار نه تنها از لحاظ اخلاقی و انسانی ناپسند است، بلکه می‌تواند در ایام خاص بحران‌های اقتصادی و اجتماعی را تهدید کند.
به‌گفته رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، در این ایام، تعداد ۵۹ هزارو۳۸۷ مورد بازرسی انجام گرفت که به تشکیل تعداد ۹ هزارو۴۰ فقره پرونده به‌ارزش ریالی ۸ هزارو۸۰۰میلیارد ریال منجر شد. وی می‌افزاید: با توجه به اقدامات بازرسی کالا‌های سرمایه‌ای بر موضوعات احتکار و عرضه خارج از شبکه، ارزش ریالی پرونده‌های قاچاق متشکله طی جنگ تحمیلی (۲۳خرداد لغایت سوم تیر) نسبت به ۱۲روز قبل (۱۱لغایت ۲۲خرداد) ۴۷۸درصد رشد داشته است.
افزایش پنهانی تعرفه تلفن ثابت
در روز‌های پایانی جنگ تحمیلی شرکت مخابرات ایران در یک شوی تبلیغاتی اعلام کرد که به مدت یک ماه مکالمات درون شبکه تلفن ثابت رایگان می‌شود، این اتفاق در حالی بود که اکثریت مشترکان تلفن ثابت از تلفن همراه برای تماس‌های تلفنی‌شان استفاده می‌کنند. این اقدام شرکت مخابرات در حالی بود که این شرکت خصولتی که هنوز روند و چرایی واگذاری آن به برخی «خودی‌ها» محل بحث است، به طور پنهان هزینه آبونمان تلفن ثابت را گران کرد.
نرخ آبونمان تلفن ثابت از ۲۰هزار تومان به ۳۰هزار تومان افزایش یافت؛ رشدی معادل ۵۰درصد که بر اساس نامه رسمی منتشرشده در سامانه کدال به تاریخ ۹تیرماه ۱۴۰۴ اعلام، اما پیش از آن و در قبوض خردادماه، بدون اطلاع‌رسانی شفاف، اعمال شده است. این افزایش ناگهانی، در کنار مسدود بودن دسترسی به جزئیات قبض در سامانه مخابرات، باعث نگرانی و اعتراض بسیاری از مشترکان شده است.
در این خصوص یکی از مخاطبان «جوان» می‌گوید: «در روز‌های جنگ، مردم با تمام سختی‌ها پای امنیت ایستادند، اینترنت کند و خدمات مختل شد، اما مردم همراهی کردند. حالا که هنوز از آن بحران فاصله چندانی نگرفته‌ایم، ناگهان قبض‌ها با رقم‌های عجیب صادر شده‌اند و هیچ شفافیتی درباره‌اش نمی‌شود.»
افزایش ناگهانی و بدون اطلاع قبلی آبونمان، در کنار عدم‌ارائه توضیح دقیق درباره خدمات دریافتی، می‌تواند مصداق نقض حقوق مصرف‌کننده و تخطی از اصل شفافیت اقتصادی باشد.
افزایش نرخ تاکسی‌های اینترنتی
در بحبوحه جنگ تحمیلی، قیمت خدمات تاکسی‌های اینترنتی، به ویژه دو شرکت بزرگ اسنپ و تپسی، شاهد جهشی بی‌سابقه و غیرقابل توجیه بود. این افزایش ناگهانی، در شرایطی که شهروندان با مشکلات و چالش‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کردند، مانند نمکی بر زخم‌های‌شان عمل کرد.
حال با گذشت چندین روز از توقف جنگ، متأسفانه این قیمت‌های نجومی نه تنها کاهش نیافته‌اند، بلکه به وضعیت پیش از بحران نیز بازنگشته‌اند. گویی این شرکت‌ها، از شرایط بحرانی به عنوان فرصتی برای افزایش کرایه استفاده کرده‌اند و اکنون حاضر به بازگشت به شرایط عادی نیستند. نکته قابل تأمل، سکوت معنادار شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات است. اسنپ و تپسی که همواره در تبلیغات خود بر مسئولیت اجتماعی و مشتری‌مداری تأکید می‌کنند، اکنون در برابر این انتقادات گسترده سکوت اختیار کرده‌اند و هیچ توضیح قانع‌کننده‌ای در خصوص علت تداوم نرخ‌های بالا ارائه نمی‌دهند. این سکوت نه تنها باعث افزایش خشم و نارضایتی کاربران شده، بلکه این شائبه را نیز تقویت می‌کند که این شرکت‌ها هیچ اهمیتی برای حقوق مصرف‌کنندگان قائل نیستند.
افزایش ۷۰درصدی هزینه اینترنت ایرانسل
در شرایطی که دولت مدام اعلام می‌کند، قیمت کالا‌ها و خدمات نباید گران شود، بعد از مخابرات و تاکسی‌های اینترنتی نوبت به تلفن همراه ایرانسل رسیده است. این شرکت نیز اخیراً هزینه اینترنت خود را ۷۰درصد گران کرده است، بدون اینکه دلیل این افزایش نجومی را اعلام کند. افزایش قیمت خودرو‌های داخلی خارج از چارچوب قیمت‌های مصوب نیز از دیگر مواردی است که در زمان جنگ تحمیلی اتفاق افتاده و هیچ نهاد نظارتی تاکنون به آن نپرداخته است.
افزایش قیمت شکر
به رغم وعده دولت، به دلیل افزایش تقاضا در ایام محرم قیمت شکر به کیلویی ۸۰هزارتومان و آبلیمو لیتری ۱۷۰هزار تومان رسیده است. علاوه بر این، دیگر اقلام مصرفی مردم نیز در این ایام با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند.
