جوان آنلاین: با وجود عبور میلیونی زوار عتبات و حجم بالای تجارت از پایانه شلمچه، نبود شعبه ارزی، صرافی مجاز و نداشتن امکان دریافت کارتبانکی، سبب کاهش رونق گردشگری و تجارت و نیز ایجاد تصویر منفی از ایران در جامعه عراق شده است.
شلمچه یکی از مهمترین پایانههای مرزی زمینی مشترک بین ایران و عراق است. این پایانه مرزی علاوه بر عبور گردشگران بهویژه در حوزههای مذهبی و سلامت در طول سال، یکی از گذرگاههای مهم تجاری بین دو کشور نیز به شمار میرود. در کنار عوامل سیاسی و جغرافیایی، شباهتهای مذهبی و فرهنگی و حتی زبان مشترک بین مردم بومی منطقه شلمچه با تجار عراقی، این پایانه مرزی را به یکی از مستعدترین مبادی صادراتی کشور برای توسعه بیشتر تبدیل کرده است؛ بهگونهای که این پایانه در سالهای اخیر همواره جزء سه پایانه اصلی صادرات به عراق بوده است.
بهرغم تمامی مزایای ذکر شده، مشکلات موجود در پایانه مرزی شلمچه، موجب آسیب به گردشگری و تجارت از طریق آن شده است. نبود شعبه ارزی بانک مستقر در پایانه و صرافی مجاز و نداشتن صدور کارت بانکی برای تجار و گردشگران عراقی از مشکلات مربوط به این پایانه است که رونق این پایانه را تحتالشعاع قرار داده است؛ بنابراین برای تسهیل گردشگری و تجارت از این پایانه، ضرورت دارد سازمان منطقه آزاد اروند که مطابق اساسنامه خود متولی حسن اجرای امور و نیز توسعه و رشد اقتصادی این منطقه است و پایانه شلمچه نیز ذیل آن قرار دارد، اقدامات زیر را انجام دهد:
۱- لزوم تأسیس شعبه ارزی بانک مستقر در پایانه و ۲۴ ساعتهشدن فعالیت بانکی در آن: یکی از الزامات پایانه مرزی با وسعت و حجم معاملاتی بالا مانند مرز شلمچه، وجود شعبه ارزی بانک مستقر در آن است، چراکه طبق «دستورالعمل ارز همراه مسافر» بانک مرکزی، در صورتی که ارز همراه مسافران بیش از ۱۰.۰۰۰ یورو یا معادل آن باشد، ارز وارد شده به کشور باید در صرافی یا شعب ارزی بانکها از نظر حجم و اصالت به تأیید برسد. از این رو نبود صرافی و شعبه ارزی در پایانه فوق منجر به سرگردانی گردشگران و تجار عراقی شده است. در نتیجه این افراد برای تأیید ارز همراه خود باید به شعب ارزی موجود در شهرهای اطراف مراجعه کنند که در اینجا نیز با دو مشکل ۲۴ ساعته نبودن و ریسک سرقت پول مواجه میشوند. این موضوع در نهایت ریسک، زمان و هزینه تجارت با ایران از طریق شلمچه را برای تجار عراقی افزایش میدهد که تأثیر منفی بر تجارت دوجانبه دارد. با توجه به همه اینها تأسیس شعبه ارزی بانک مستقر در این پایانه برای توسعه و تأمین امنیت تجاری آن الزامی است. همچنین ضرورت دارد بانک مستقر در پایانه نیز به صورت ۲۴ ساعته فعالیت کند.
۲- لزوم استقرار صرافی مجاز در پایانه شلمچه: در حال حاضر به دلیل نبود صرافی مجاز در پایانه، تاجر یا مسافری که قصد تبدیل دینار به ریال را دارد؛ باید مسافتی طولانی را طی کند یا به صرافیهای غیررسمی موجود در پایانه مراجعه کند. در موارد متعددی مشتریان این صرافیهای غیررسمی مورد سرقت و کلاهبرداری قرار گرفتهاند. این اتفاقات علاوه بر ضرر مالی و کاهش تمایل مسافر و تاجر به سفر یا معامله مجدد، تخریب چهره ایران در افکار عمومی مردم عراق را نیز به دنبال خواهد داشت. تحویل اسکناسهای تقلبی به شهروندان عراقی ازسوی افراد سودجو میتواند منجر به دستگیری و بروز مشکلات کیفری (در ایران یا عراق) برای آنان شود؛ بنابراین ضروری است زمینه ایجاد صرافی مجاز در این پایانه از سوی سازمان منطقه آزاد اروند فراهم شود.
۳- ضرورت ارائه کارت بانکی به تجار و گردشگران در پایانه: شهروندان عراقی که برای تجارت، زیارت یا دریافت خدمات درمانی به ایران سفر میکنند، به دلیل نداشتن امکان دریافت کارت بانکی در پایانه مرزی، مجبور هستند تا همیشه مقداری پول نقد به همراه داشته باشند که به همین دلیل این افراد هدف زورگیری، کلاهبرداری یا سرقت قرار میگیرند. این اتفاقات در کنار ضرر مالی و جانی برای این افراد، تجربهای تلخ از سفر به ایران برای شهروندان عراقی ایجاد خواهد کرد. باتوجه به این موضوع، باید هر چه سریعتر اقدامات لازم جهت ارائه کارت بانکی به مسافرین و تجار عراقی پیگیری شود.
انجام اقدامات فوق از سوی منطقه آزاد اروند بهعنوان متولی امور پایانه، در کنار توسعه منافع اقتصادی دوجانبه میان ایران و عراق، سبب ارائه تصویر مثبت از ایران در عراق میشود که آورده سیاسی اجتماعی نیز برای کشور دارد.