جوان آنلاین: مجلس سنای امریکا با تصویب طرحی، نام سوریه را از فهرست کشور‌های موسوم به «یاغی» حذف کرد؛ فهرستی که بر اساس آن، همکاری هسته‌ای غیرنظامی با کشور‌های درج‌شده در آن ممنوع است.
به گزارش «جوان»، کمیته روابط خارجی سنای امریکا شنبه شب ۷ ژوئن ۲۰۲۵، با رأی دوحزبی اصلاحیه‌ای را تصویب کرد که سوریه را از فهرست کشور‌های یاغی که حذف می‌کند. این فهرست را نهاد‌های امنیتی و سیاست خارجی امریکا برای حدود ۳۰ سال استفاده می‌کردند و شامل کشورهایی است که به‌عنوان دشمن منافع امریکا شناخته می‌شوند، مانند کشورهایی که مظنون به حمایت از تروریسم، تولید سلاح‌های کشتار جمعی یا نقض شدید حقوق بشر هستند. البته این اصلاحیه باید در قالب قانون بزرگ‌تری در مجلس سنا و مجلس نمایندگان تصویب شود و در نهایت، باید رئیس‌جمهور آن را امضا کند تا رسمی شود. مقامات امریکایی مانند «توماس باراک»، نماینده ویژه امریکا در امور سوریه، اعلام کرده‌اند که تلاش‌هایی برای خارج کردن سوریه از فهرست کشور‌های حامی تروریسم نیز در حال انجام است. براساس بیانیه کاخ سفید، کمیته روابط خارجی مجلس سنا تصویب کرده است که نام سوریه از فهرستی که شامل کشورهایی، چون ایران، روسیه، کره شمالی، کوبا و ونزوئلا بود، خارج شود. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که دولت امریکا از سال ۱۹۷۹، سوریه را به‌عنوان «کشور حامی تروریسم» معرفی می‌کرد و این عنوان موجب اعمال تحریم‌های گسترده از جمله منع صادرات نظامی، محدودیت کمک‌های خارجی و کنترل مبادلات مالی شده بود. توماس باراک، نماینده ویژه امریکا در امور سوریه، با تمجید از مواضع دونالد ترامپ و مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا، اعلام کرده که چشم‌انداز واشینگتن درباره سوریه «نه‌تنها امیدوارکننده بلکه قابل تحقق» است. او همچنین خبر داد که دیداری با ترامپ و روبیو در کاخ سفید داشته و درباره «تحولات سوریه و ترکیه» گفتوگو کرده‌اند؛ موضوعی که بیش از پیش بر نقش‌آفرینی مستقیم امریکا در روند‌های پشت‌پرده سوریه صحه می‌گذارد. دولت ترامپ پیش‌تر در سیزدهم مه از ریاض، لغو رسمی تحریم‌های اقتصادی علیه حکومت جولانی را اعلام کرده بود. در پی آن، وزیر خزانه‌داری امریکا اسکات بیسنت نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که هدف از این تصمیم «کمک به تبدیل سوریه به کشوری باثبات و صلح‌طلب» است.
وضعیت جدید احتمالاً باعث دگرگونی مناسبات امریکا با سوریه خواهد شد. دیده‌بان حقوق بشر سوریه گزارش داد که ۴۰ کامیون مملو از تجهیزات نظامی و لجستیکی، خودرو‌های زرهی و سلاح‌های سنگین به پایگاه ائتلاف امریکایی در حومه قصرک در اطراف حسکه رسیدند که از استان دیرالزور می‌آمدند. این نهاد یادآور شد که در ۲ ژوئن، نیرو‌های امریکایی یک عقب‌نشینی ناگهانی از دو پایگاه نظامی برجسته در حومه شرقی دیرالزور، در مناطق تحت کنترل نیرو‌های دموکراتیک سوریه (قسد) یا SDF انجام دادند. به گزارش النشره، این دیده‌بان توضیح داد که «فرایند عقب‌نشینی به تدریج از ۱۸مه آغاز شد، زمانی که کاروان‌های امریکایی شامل خودرو‌های زرهی و تجهیزات لجستیکی مشاهده شدند که مواضع خود را در میدان نفتی العمر و میدان گازی کونیکو در میان پرواز‌های شدید هواپیما‌های ائتلاف امریکایی ترک کردند.»
۳۰ هزار شورشی خارجی
با وجود این روند ملموس در مناسبات واشینگتن با دمشق، نگرانی‌های جدی همچنان وجود دارد. یکی از نگرانی‌های اصلی غرب، باقی‌ماندن هزاران جنگجوی خارجی از مناطق قفقاز، آسیای مرکزی و شمال آفریقا در ساختار‌های نظامی و امنیتی سوریه است. به گزارش «جوان» به نقل از نیویورک‌تایمز، کارشناسان منطقه‌ای و دیپلمات‌ها تخمین می‌زنند بین ۳ هزارتا ۵ هزار مبارز خارجی هنوز در سوریه مانده‌اند که بیشترین تعداد آنها اویغور‌ها هستند. همه آنها به ارتش نمی‌پیوندند و کسانی که می‌پیوندند تنها بخش کوچکی از کل نیرو‌ها خواهند بود. البته این آمار شامل هزاران خارجی دیگری که به عنوان اعضای داعش زندانی شده‌اند، نمی‌شود. تخمین زده می‌شود بین ۹ هزار تا ۱۰ هزار مبارز داعش در اردوگاه‌های زندان در سوریه زندانی‌اند که حدود نیمی از آنها خارجی هستند. در ماه مارس که صد‌ها نفر از علوی‌ها در خشونت‌های فرقه‌ای در استان‌های ساحلی قربانی شدند، شبکه حقوق بشر سوریه گزارش کرد که گروه‌های مسلح محلی و مبارزان اسلام‌گرای خارجی وابسته به دولت جدید، عمدتاً مسئول این کشتار‌ها بوده‌اند که با انگیزه انتقام و فرقه‌گرایی انجام شده است.
رژیم صهیونیستی از این روند نگران است. نگرانی اصلی این است که در غیاب اسد، گروه‌های سلفی مجدداً تقویت شوند و امنیت اسرائیل در جنوب سوریه به خطر بیفتد. وبگاه عبری «واللا» نوشته جنگ بعدی اسرائیل احتمالاً با سوریه خواهد بود و به مقامات اسرائیلی درباره نقش فزاینده قطر و ترکیه در این کشور هشدار داد. به نوشته «واللا»، قطر و ترکیه بدون آن که منتظر پایان جنگ در سوریه بمانند، شروع به تقویت حضور خود در این کشور کردند. آنها به افراد مسلح مخالف نظام اسد کمک مالی و تسلیحاتی کردند و در تلاش برای بازسازی سوریه نقش داشتند و اکنون به دنبال سهم خود در سوریه جدید هستند. همچنین بر اساس گزارش المیادین، رژیم صهیونیستی روستای بیت جن واقع در جنوب سوریه را هدف حمله پهپادی خود قرار داده است. بعد از سقوط نظام بشار اسد رژیم صهیونیستی صد‌ها نوبت مناطق مختلف سوریه را به بهانه‌های واهی بمباران کرده است. منابع آگاه همچنین می‌گویند که نیرو‌های رژیم اشغالگر اسرائیل در بیش از ۲۰ نقطه در داخل خاک سوریه مستقر شده‌اند؛ اقدامی که گسترش آشکار نفوذ صهیونیستی در منطقه به شمار می‌رود. این منابع در گفتوگو با المعلومه تأکید کردند که نیرو‌های اشغالگر با هدف ایجاد نقاطی در عمق سوریه از شش هفته پیش عملیات نفوذ به داخل مرز‌های استان‌های قنیطره و درعا را آغاز و تا مناطقی در سویدا پیشروی کرده‌اند.
