جوان آنلاین: امریکاییها تأکید دارند که در جریان مذاکرات با ایران، پیشنهادی مکتوب ارائه دادهاند و با اشاره به این موضوع، تا جایی پیش رفتهاند که در سطح رسانهها به جزئیات روند تسلیم این پیشنهاد و اقدامات طرف ایرانی پرداختهاند. در مقابل، رئیس تیم مذاکرهکننده ایرانی با اعلام اینکه تهران ایدههای خود را به صورت مکتوب ارائه داده، تصریح کرد که از طرف مقابل، پیشنهاد مکتوبی دریافت نکرده است. در این بین، معاون حقوقی و بینالمللی وزیر امور خارجه ایران در واکنش به گزارش گاردین درباره توقف سه ساله غنیسازی تأکید کرد که غنیسازی خط قرمز است و متوقف نخواهد شد.
پس از اعلام آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان تهران- واشینگتن، یک پرسش نه در سطوح دیپلماتیک بلکه در اذهان عمومی مطرح بود که در ادامه، نه فقط در رسانهها بلکه در واکنشهای مقامات رسمی هم نمود پیدا کرد و آنهم چیزی نبود غیر از اینکه آیا طرفین پیشنهادی هم برای ارائه به طرف مقابل دارند یا خیر و اگر بله، آیا این پیشنهاد تاکنون به دیگری تسلیم شده است؟ وبگاه آکسیوس به نقل از یک مقام امریکایی که نامش را فاش نکرد، مدعی شد که کشورش در دور چهارم مذاکرات و برای نخستین بار، به ایران پیشنهادی کتبی ارائه کرده است. اطلاعات بیشتر به نقل از این مقام امریکایی و دو منبع دیگر در آکسیوس اینطور بیان شده که استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیسجمهور امریکا در مذاکرات، روز یکشنبه در عمان، این پیشنهاد را به ایرانیها داد. آکسیوس در ادامه این را هم اضافه کرد که سید عباس عراقچی، وزیر خارجه و رئیس تیم مذاکرهکننده ایران، در دور اول مذاکرات، یک سند کتبی حاوی چندین پیشنهاد ایران به ویتکاف داده است. این رسانه امریکایی به نقل از منابع خود اضافه کرد که ویتکاف در دور اول مذاکرات به عراقچی گفته که هنوز برای این کار خیلی زود است و او میخواهد ابتدا رابطهای ایجاد کند. با این حال، عراقچی در دور سوم مذاکرات، سندی بهروز شده را به ویتکاف ارائه داد که دربرگیرنده ایدههای ایران برای توافق بود. در گزارش آکسیوس آمده است: «تیمی از کارشناسان امریکایی پس از بررسی این سند، فهرستی از پرسشها و درخواستها برای شفافسازی را برای ایرانیها ارسال کردند. دو منبع گفتند که ایرانیها پاسخ دادند و سؤالات خودشان را اضافه کردند.» این رسانه امریکایی با اعلام اینکه ویتکاف و دیگر مقامات [امریکایی]پاسخهای متناقضی در مورد اینکه آیا و تا چه حد ایران میتواند تحت یک توافق اورانیوم غنیسازی کند یا اینکه اصلاً میتواند غنیسازی کند، دادهاند. بنابراین مهم است که تیم او موضع ایالات متحده را به صورت کتبی بیان کرده باشد.» نشریه آتلانتیک هم به این موضوع پرداخت و با طرح نقل قولی از ویتکاف درباره ابراز اطمینان از موفقیتهای امریکا در سوریه، لیبی و حل موضوع آذربایجان و ارمنستان، تصریح کرد: «در نهایت ما به راهحلی برای ایران و راهحلی برای روسیه و اوکراین میرسیم.» عراقچی، روز پنجشنبه در حاشیه نمایشگاه کتاب تهران در این مورد موضعگیری کرد: «ما در طول مذاکرات ایدههایمان را به صورت مکتوب ارائه کردیم. آنها هم گفتهاند که ارائه خواهند کرد ولی ما هنوز چیزی را به صورت مکتوب دریافت نکردیم.»
مواضع متعدد ترامپ درباره ایران
انبوهی از اظهارات درباره تبادل پیشنهاد بین طرف ایرانی و امریکایی در شرایطی مطرح میشود که دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا هم یک جنگ روانی تمامعیار علیه ایران به راه انداخت و از هر فرصتی در جریان سفر به منطقه برای نیل به این مقصود استفاده کرد تا از نتایج آن برای بهرهبرداری در میز مذاکرات استفاده کند. او در جریان برنامه صبحانه کاری با مدیران شرکتهای بزرگ در دوحه قطر مدعی شد که تهران «بهنوعی» با اصول توافق موافقت کرده است. خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از ترامپ نوشت: «ما در حال انجام مذاکراتی بسیار جدی با ایران درباره صلح بلندمدت هستیم.» رئیسجمهور امریکا گفت: «دو رویکرد داریم که یکی بسیار خوب و دیگری خشونتآمیز است. من نمیخواهم رویکرد دوم را انجام دهم.» ترامپ چهارشنبه شب نیز در ضیافت شامی در کاخ لوسیل قطر با تکرار ادعاهای خود درباره مذاکرات با ایران، توپ را بار دیگر در زمین تهران انداخت و خواستار سرعت بخشیدن به مذاکرات شد و گفت: «آنها باید حرکت کنند.» وی بار دیگر تأکید کرد که هرگز اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست یابد، در حالی که مقامات جمهوری اسلامی ایران همواره داشتن چنین قصدی را رد کردهاند. ترامپ با فاکسنیوز هم گفتوگویی داشت و گفت که نظام ایران برای تجارت و همکاری با او اعلام آمادگی کرده است و او نیز از روابط تجاری برای برقراری صلح و توافق بهره خواهد برد. نظام ایران با این توافق، بسیار شادمان خواهد شد.
غنیسازی، وجهالمصالحه نیست
علی شمخانی در گفتوگویی با شبکه خبری انبیسی، به این شبکه امریکایی گفت که ایران آماده است با رعایت برخی شرایط، توافق هستهای را با ترامپ امضا کند به شرط آنکه تحریمهای اقتصادی فوراً لغو شوند. او با طرح این شرط، گفت که ایران متعهد خواهد شد هرگز بهدنبال ساخت سلاح هستهای نباشد، ذخایر اورانیوم با غنای بالا (که قابلیت تبدیل به سلاح را دارد) را از بین ببرد، تنها اورانیوم را در سطح پایین و برای مصارف غیرنظامی غنیسازی کند، و اجازه دهد بازرسان بینالمللی بر این فرآیند نظارت کنند. در خلال این موضعگیری و اظهارات ترامپ، روزنامه گاردین در گزارشی مدعی شد که از ایران خواسته شده تا سه سال غنیسازی را کلاً متوقف کند و بعد دوباره غنیسازی در حد برجام داشته باشد. کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالمللی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در شبکه اجتماعی ایکس در پاسخ به پرسشی درباره امکان پذیرش تعلیق غنیسازی نوشت: «طرفهای مذاکره ما بهخوبی میدانند جمهوری اسلامی ایران هیچگاه دستاوردی را که با خون شهدا و هزینههای بسیار به دست آورده است، وجهالمصالحه قرار نخواهد داد! حق غنیسازی خط قرمز قطعی ماست! توقفی هم در غنیسازی پذیرفته نمیشود.»
غریبآبادی همچنین، با اشاره به برگزاری نشست ایران و مدیران سیاسی سه کشور اروپایی «فرانسه، آلمان و انگلیس» در محل کنسولگری ایران در استانبول هم نوشت: «دکتر تختروانچی و من میزبان مدیران سیاسی سه کشور اروپایی در استانبول بودیم. ما به تبادلنظر و بحث در مورد آخرین وضعیت مذاکرات غیرمستقیم هستهای و لغو تحریمها پرداختیم.» غریبآبادی تأکید کرد: ایران و سه کشور اروپایی مصمم به حفظ و استفاده بهینه از دیپلماسی هستند. در صورت لزوم، دوباره برای ادامه گفتوگوها دیدار خواهیم کرد.» مدیر سیاسی وزارت خارجه انگلیس هم در تأیید اینکه مدیران سیاسی سه کشور اروپایی روز جمعه در استانبول با معاونان وزیر امور خارجه ایران دیدار کردند، گفت: «ما تعهد خود را به گفتوگو درمیان گذاشتیم، از مذاکرات جاری امریکا و ایران استقبال کردیم و با توجه به فوریت موضوع، توافق کردیم که دوباره با هم دیدار کنیم.»