جوان آنلاین: سخنرانی برنامه‌ریزی شده وزیر خارجه در بنیاد کارنگی، در کش‌وقوس مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا لغو شد، تصمیمی حساب شده که با هدف کنترل فضای موجود مذاکرات انجام شده است. عباس عراقچی گفته که «هدف من مذاکره علنی نیست و تمرکز من بر توضیح طرز تفکر ایران و اهدافی است که کشورم در پی دستیابی به آنهاست.»
به گزارش «جوان»، عباس عراقچی دیروز متن سخنرانی خود را که برای بنیاد صلح کارنگی تهیه شده بود، منتشر کرد و بعد توضیح داد که چرا این سخنرانی را که قرار بوده به صورت آنلاین ارائه شود، لغو کرده است. او گفته که «در متن سخنرانی خود روشن کرده بودم که برخی گروه‌های ذی‌نفع خاص تلاش می‌کنند روند دیپلماسی را دستکاری و از مسیر خود منحرف کنند» و تأکید کرده که «ایران اصلاً قصد ندارد در ملأعام مذاکره کند». این جمله عراقچی ظاهراً شاه‌بیت اوست که توضیح می‌دهد چرا این سخنرانی را لغو کرده است. او در ادامه توضیح داده است: «به پرسش‌های دشوار یا پاسخ به نگرانی‌ها عادت دارم، اما تبدیل سخنرانی به یک پرسش و پاسخ آزاد، آن را مبدل به یک مذاکره عمومی می‌کند که حاضر به پذیرش آن نیستم.» لغو سخنرانی وزیر خارجه ایران، در دقیقه نود، تنها کمی قبل از انجام آن به صورت آنلاین انجام شده و نماینده بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی به حاضران در کنفرانس گفته که در آخرین لحظه، تیم ایرانی درخواست کرده که بخش پرسش و پاسخ را مختصر کند، کاری که به گفته سازمان‌دهندگان، آن را خسته‌کننده می‌کرده و کارنگی را هم وادار کرد تا از آن صرف‌نظر کند. نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای که نشنال آن را منتشر کرده، گفته که بنیاد کارنگی تلاش داشته «قالب سخنرانی اصلی را به مناظره» تغییر دهد.
عراقچی قرار بود چه بگوید؟
در متن سخنرانی قرائت نشده سیدعباس عراقچی در کنفرانس بین‌المللی سیاست‌های هسته‌ای کارنگی تأکید شده که مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و امریکا باید تنها بر رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای متمرکز باشد. عراقچی از این ابراز تأسف کرده که «برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ما به‌دلیل برداشت‌های نادرست و روایت‌های سیاسی‌محور، دچار سوءتعبیر و سوءتفاهم شده است. چنین روایت‌هایی منجر به سیاست‌های اشتباه و مانعی برای دیپلماسی مؤثر شده‌اند» ولی تأکید کرده که «محتاطانه خوش‌بین هستم که این فضای مسموم ممکن است در آستانه تغییر باشد.» عراقچی در این سخنرانی لغو شده می‌گوید که «ایران بار‌ها نشان داده که آماده تعامل با ایالات متحده بر مبنای احترام متقابل و جایگاه برابر است. این شامل به رسمیت شناختن حقوق ما به‌عنوان عضو پیمان عدم اشاعه، از جمله توانایی تولید سوخت برای نیروگاه‌های هسته‌ای خود می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «ما همچنین به‌روشنی اعلام کرده‌ایم که چیزی برای پنهان کردن نداریم. به همین دلیل است که ایران - در چارچوب توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ - با سختگیرانه‌ترین رژیم بازرسی که جهان تاکنون دیده، موافقت کرده است. خروج ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸ به همراه بازگردانده شدن تحریم‌ها، این روند را مختل و اعتماد را خدشه‌دار کرد، اما با وجود این عقب‌گردها، ایران بار دیگر تعهد خود به دیپلماسی را به نمایش گذاشته است.» او درباره «ادعا‌های برخی گروه‌های ذی‌نفوذ» که در تعهد ایران تشکیک می‌کنند که «به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نرویم» هشدار داده و گفته که «این واقعیت که ایران دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست، اخیراً توسط مدیر اطلاعات ملی امریکا تأیید شده است.» او ادامه می‌دهد: «از آنجایی که ما حتی هفت سال پس از خروج امریکا از برجام به تعهدات خود وفادار مانده‌ایم، می‌توان روی پایبندی ایران به توافقاتش حساب کرد. کسانی که خلاف این را ادعا می‌کنند، یا ناآگاه هستند یا فریبکار.»
ایران رکود بازار هسته‌ای امریکا را می‌شکند
عراقچی دو پایه هرگونه توافق آتی را برشمرده که بایستی شامل «تضمین منافع اقتصادی ایران، همراه با یک برنامه نظارت و راستی‌آزمایی قوی و اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران» باشد. او یک بار دیگر درباره تلاش گروه‌های ذی‌نفوذ هشدار می‌دهد که این ادعای نادرست را مطرح می‌کنند که «توافق احتمالی آینده یک برجام دیگر خواهد بود. در حالی که برجام دستاورد قابل‌توجهی بود، باید به‌روشنی بگویم که بسیاری در ایران بر این باورند که برجام دیگر برای ما کافی نیست.» وزیر خارجه ایران همچنین منافع اقتصادی توافق احتمالی برای ایران و امریکا را برشمرده است: «ایران هرگز مانعی در مسیر همکاری‌های اقتصادی و علمی با ایالات متحده نبوده است. مانع اصلی، دولت‌های پیشین امریکا بوده‌اند که اغلب تحت تأثیر همان گروه‌های ذی‌نفوذ ویژه عمل کرده‌اند. همان‌طور که اخیراً در صفحات روزنامه واشینگتن‌پست اشاره کردم، شرکت‌های امریکایی می‌توانند از فرصت تریلیون‌دلاری‌ای که اقتصاد ما فراهم می‌کند، بهره‌برداری کنند. این شامل شرکت‌هایی می‌شود که می‌توانند در تولید برق پاک از طریق منابع غیرهیدروکربنی به ما کمک کنند. ایران هم‌اکنون یک رآکتور در نیروگاه هسته‌ای بوشهر دارد. برنامه بلندمدت ما ساخت دست‌کم ۱۹ رآکتور دیگر است؛ این بدین معناست که ده‌ها میلیارد دلار قرارداد بالقوه در دسترس قرار دارد. بازار ایران به‌تنهایی آن‌قدر بزرگ است که می‌تواند صنعت هسته‌ای در حال رکود ایالات متحده را احیا کند.» عراقچی تأکید می‌کند که «در نهایت، ایران نباید به‌عنوان یک استثنا در چارچوب جهانی عدم اشاعه تلقی شود. به‌عنوان یکی از اعضای پیمان عدم اشاعه، ایران از همان حقوق برخوردار است و همان وظایف و تعهداتی را دارد که سایر اعضا دارند. احترام به اصل برابری، برای دستیابی به راه‌حلی عادلانه و پایدار، ضروری است.»
تهران دنبال روایت کنترل شده
نمایندگی ایران در سازمان ملل گفته که سخنرانی سیدعباس عراقچی که قرار بود روز دوشنبه به‌صورت مجازی در کنفرانس بین‌المللی سیاست هسته‌ای کارنگی ایراد شود، لغو شده است، کاری که تحلیل و تفسیر‌ها حول لغو این سخنرانی را پراهمیت می‌کند. در حالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا دوشنبه شب درباره مذاکرات ایران و امریکا گفت که «جلسات خوبی درباره ایران داشتیم»، برخی معتقدند که لغو این سخنرانی نشان‌دهنده سطحی از بلوغ در استراتژی دیپلماتیک ایران است که هدف آن اجتناب از دام‌های احتمالی مرتبط با تله‌های رسانه‌ای و سیاسی است که می‌تواند مذاکرات اساسی را از مسیر خود خارج کند، به خصوص در لحظه‌ای مهم که ایران و ایالات متحده برای سومین دور مذاکرات غیرمستقیم خود در عمان که قرار است روز شنبه برگزار شود، آماده می‌شوند. لارنس نورمن، روزنامه نگار وال استریت ژورنال گفت که اظهارات عراقچی به صورت استراتژیک برای جلب منافع ایالات متحده بدون به خطر انداختن مواضع اصلی ایران طراحی شده بود. سخنرانی وی شامل پیشنهاد‌هایی برای سرمایه‌گذاری مشترک و همکاری در برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران بود و تأکید کرد که ایران به دنبال ادامه غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور و در عین حال کاوش در مشارکت‌های اقتصادی است. نورمن خاطرنشان کرد: این یک درخواست هوشمندانه با هدف جلب توجه ترامپ است، مشروط بر اینکه به ایران اجازه دهند غنی‌سازی را ادامه دهد. یک منبع ایرانی که خواست نامش فاش نشود به «جوان» می‌گوید که در فضای مذاکراتی کنونی با امریکا، حفظ یک روایت کنترل‌شده برای ایران بسیار مهم است، زیرا تهران به دنبال تقویت قدرت در مذاکرات است. او تأکید می‌کند: «ایران به شدت آگاه است که چگونه برداشت عمومی می‌تواند نتایج دیپلماتیک را شکل دهد. آنها با اجتناب از یک تریبون باز، موضع خود را اعلام و تعهد خود را به مذاکرات جدی تقویت می‌کنند.» به گفته این منبع، «ایران با لغو سخنرانی، عدم تمایل خود را برای کشیده شدن به بحث‌های عمومی نشان می‌دهد که می‌تواند قدرت مذاکره‌اش را تضعیف کند.»
