جوان آنلاین: رئیسجمهور حرف بسیار درستی میزند که میگوید برای رفع ناترازیها اول باید صرفهجویی کرد و بعد دنبال افزایش تولید رفت. این یک حلقه گمشده در اقتصاد انرژی است. یک نگاه به پنجره برخی آپارتمانهای تهران در روزهای برفی ما را با تصویر شگفتآوری روبهرو میکند؛ پنجره باز است و گاهی مردی با زیرپیراهن رکابی به تماشای بارش برف میآید! این یعنی دمای خانه را تا سرحد مرگ گرم کرده و برای رهایی از گرما به بازکردن پنجره متوسل شده است! کاری که بسیاری از ما میکنیم! اگر رمان بلندیهای بادگیر امیلی برونته را خوانده باشید احساس میکنید قهرمانان داستان در خانه با پوشیدن لباس گرم، در سوزاندن هیزم صرفهجویی و حسابوکتاب میکردند. آن رمان داستان دو سده پیش انگلیس است؟! به رمانها و فیلمهای جدیدشان نگاه کنید، باز هم خانه را آنقدر گرم نمیکنند که مجبور باشند رکابی بپوشند و پنجره باز کنند! اگر بخواهید بگویید آنها نفت و گاز ندارند و ما داریم، دیگر بهتر است بحث را ادامه ندهیم، چون این یک حرف ناشیانه است که پاسخی ندارد!
رئیسجمهور در جلسه با مدیران وزارت نیرو و نفت از آغاز نهضت صرفهجویی در کشور گفته و تصریح کرده است «خود من در خانه از لباس گرم استفاده میکنم؛ دیگران هم میتوانند این کار را انجام دهند.» این حرف حقی است، گمشده ما در اقتصاد انرژی است که ریشه در کژتابیهای اجتماعی ایران هم دارد.
مسعود پزشکیان، در نشستی با مدیران وزارت نیرو و نفت گفت: «این منطقی نیست که حدود سهبرابر کشورهای اروپایی در کشور ما برق مصرف میشود. باید از تمام مسیرهایی که میتوان مصرف را کاهش داد.»
رئیسجمهور ضمن تأکید بر لزوم آغاز نهضت صرفهجویی در کشور گفت: «خود من در خانه از لباس گرم استفاده میکنم. دیگران هم میتوانند این کار را انجام دهند. میتوان با کاهش فعالیت سیستمهای گرمایشی در انرژی صرفهجویی کرد تا بتوانیم برق و گاز بیشتری به خانههای مردم برسانیم و خاموشیها هم کمتر شود.»
پزشکیان اظهار کرد: «ضمن اینکه تأکید دارم شرایط فعلی و ناترازی در حوزه انرژی را به مردم صادقانه بگوییم، معتقدم از تمام رسانهها به خصوص رسانه ملی و نیز از ظرفیت روحانیت و امامان جمعه برای توجیه مردم و کاهش مصرف انرژی در کشور باید بهره بگیریم.»
وی خاطرنشان کرد: «توسعه شبکههای توزیع انرژی اعم از برق و گاز در کشور متناسب با زیرساختهای موجود نیست و چارهای جز صرفهجویی در مصرف انرژی بهخصوص گاز در شرایط فعلی و سرمای هوا نداریم.»
رئیسجمهور همچنین با اشاره به اهمیت حفظ برق و گاز صنایع تولیدی گفت: «تا حد ممکن برق و گاز صنایع تولیدی را قطع نکنید، چون فعالیت آنها منجر به تولید بیشتر و بیکاری کمتر خواهد شد.»
در این جلسه وزیر نیرو با توصیفی از شرایط حاد تأمین انرژی در کشور گفت: «امسال برخلاف سال قبل سرما یک ماه زودتر آغاز شده است و در صورتی که شاهد صرفهجویی در مصرف برق و گاز نباشیم، ممکن است برخی نیروگاههای برق ما که از سوخت فسیلی استفاده میکنند، به دلیل عدم تأمین سوخت موردنیاز از مدار خارج شوند.»
تأکید بشرطها و شروطها
تأکید رئیسجمهور بر «نهضت صرفهجویی»، تأکید بجایی است؛ بشرطها و شروطها! حالا که رئیسجمهور به میدان آمده، زمینههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این تأکید باید بیشازپیش دیده و برای آن برنامهریزی شود.
آمارهای حیرتآور مصرف در ایران، آنقدر تکرار شده که انگار عادی و جزءلاینفک جامعه ایرانی شده است. از دورریز نان گرفته تا هدررفت انرژی در همه بخشها. بازپرداختن به جزئیات این آمارها ملالآور است.
نهضت صرفهجویی، انگار به ما ایرانیان نمیآید و یک کار صرفاً آنگلوساکسونی است! ما، چون روی نفت و گاز خوابیدهایم، باید هرطوری دلمان میخواهد نفت و بنزین و گاز را هدر بدهیم! البته بعضیها هم معتقدند با دود کردن سرمایه ملی، مشغول اعتراض مدنیاند! زدودن بلاهت این قبیل چیزها که در ذهن ما ایرانیان رسوخ کرده است، نیازمند یک کار ورااقتصادی است. این خطاب رئیسجمهور اگرچه در جمع مدیران نفتی و نیرویی بوده است، اما مخاطبان مهمتری در وزارتخانهها و سازمانهای آموزشوپرورش، علوم، بهداشت، فرهنگ و ارشاد اسلامی، محیطزیست، علم و فناوری و چندین و چند ارگان دیگر دارد.
از قیاسش خنده آمد خلق را
ثروتمندترین کشورهای جهان، اکنون صرفهجوترین کشورهای جهانند. صرفهجویی در فرهنگهای امریکایی، انگلیسی، ژاپنی و آلمانی عار نیست! بلکه امریکاییها، انگلیسیها، ژاپنیها و آلمانیها حتی اگر نخواهند هم، مجبورند صرفهجو باشند، حتی اگر درآمد سرانه این کشورها، جزو بیشترین درآمدها در جهان باشد. این رویه جاافتاده را در این قبیل کشورها میشود از توئیتها و پستهای ایرانیانی که به آنجا رفتهاند، بهتر فهمید: یکی از وجوه اشتراک تجربههای ایرانیان خارج از کشور، تنگدستیشان در مصرف انرژی است.
ادبیات غربیها هم قرنهاست درست مصرف کردن را میپرورانند. مثل قهرمانان داستان بلندیهای بادگیر اثر امیلی برونته که حتی در سوزاندن هیزم هم حسابوکتاب خاص خودشان را دارند. این رمان متعلق به حدود ۲ قرن پیش است. در فیلمهای جدید هالیوودی هم بهندرت میتوان بازیگری را یافت که در زمستان با لباس تابستانی در خانه بگردد!
گشتن با لباس تابستانی در چله زمستان یا دوردور با ماشین لاکچری و تکسرنشین در خیابانهای پرترافیک، باید از جامعه ایرانی رخت بربندد تا «نهضت صرفهجویی» به سرانجام برسد. درست است که ایران غنی از منابع معدنی و انرژی است، اما مصرف بیاندازه و بیبهای این منابع، آیندهسوزی است. برای تسریع حرکت در مسیر پیشرفت، باید الگوبرداری کرد. یکی از این الگوها، شیوههای درست مصرف در کشورهایی است که ثروتمندند، اما صرفهجو.